Wat gebeurt er precies in Marrakech en wat in New York?

Op de Conferentie van Marrakech zal de tekst van het VN-migratiepact, goedgekeurd op 13 juli, formeel worden bekrachtigd. Gestemd over het pact wordt er niét.

Toch zal in Marrakech uit de aanwezige delegaties blijken hoeveel gewicht het migratiepact krijgt. Hoeveel delegaties er zijn, en of er presidenten en premiers worden afgevaardigd, dan wel ministers, staatssecretarissen of diplomaten, betekent voor het pact een wereld van verschil.

Regeringen die worstelen met het migratiepact, kiezen er dan ook voor om niet naar Marrakech te gaan, of om een delegatie te sturen met een lager profiel. Daarmee nemen ze afstand van de plechtige afkondiging van het migratiepact, zonder daarom noodzakelijk te gaan dwarsliggen.

• Officiële naam: De Intergouvernementele Conferentie om het VN-migratiepact aan te nemen.
  
• Plaats: Marrakech, Marokko
• Datum: 10 en 11 December
• Deelnemers: regeringsleiders en delegaties uit landen die het pact steunen en er in principe in New York voor zullen stemmen.
  
• Geen stemming: Maar toch zullen in Marrakech de koppen worden geteld en het prestige van de aanwezige delegaties worden getaxeerd: hebben landen hun staatshoofd gestuurd, hun regeringsleider of belangrijke ministers? 
• Voor het gastland Marokko, dat sterk op de top van 10 en 11 december had aangestuurd, zou het een blamage zijn als te veel landen hun vertegenwoordiging zouden afzeggen of inkrimpen. Ook voor het pact zelf maakt het een wereld van verschil of er presidenten en premiers aanwezig zijn, dan wel ministers, staatssecretarissen of diplomaten.

Een week na de ceremoniële ondertekening in Marrakech wordt de tekst van het migratiepact voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Hier zullen de VN-lidstaten écht kleur moeten bekennen.

De tekst wordt vastgelegd in een resolutie van de Algemene Vergadering. Over die resolutie wordt formeel gestemd. Zo'n resolutie van de Algemene Vergadering is niet bindend, in tegenstelling tot een resolutie van de VN-Veiligheidsraad.   

(lees voort onder de foto)

Voor een goedkeuring volstaat een gewone meerderheid van de lidstaten die hun stem uitbrengen. Onthoudingen tellen daarvoor niet mee. Het hoeft niet tot een echte stemming te komen als de voorzitter van de AV vaststelt dat er een consensus is, maar iedere lidstaat kan een stemming aanvragen. 

Gestemd wordt er normaal gezien door de permanente vertegenwoordigers van de lidstaten bij de VN. Ministers of regeringsleiders zijn normaal gezien niet bij de stemming aanwezig, al kunnen zij er bij een belangrijke stemming wel voor kiezen om op de stoel van hun land plaats te nemen. 

Wat België ook doet, het eindresultaat van de stemming ligt nu al vast. Het migratiepact zal een meerderheid halen en worden vastgelegd in een resolutie van de Algemene Vergadering van de VN. Als zodanig zal het een vorm van "soft law" worden.  

• Officiële naam: Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
  
• Plaats: New York, Verenigde Staten
• Datum: 19 december
• Deelnemers: Alle wereldlanden die officieel lid zijn van de VN. Dat is bijvoorbeeld niet geval voor Noord-Korea.
  
• Stemming: De stemming in New York was oorspronkelijk gepland voor januari, maar dat is nu 19 december geworden. De VN wil immers het momentum van Marrakech niet laten verloren gaan en wil vermijden dat de discussie nog weken blijft aanslepen.
• Formeel zal er worden gestemd over een resolutie waarin het pact bekrachtigd wordt. Landen kunnen voor of tegen stemmen. Onthouding is ook een optie. Voor twijfelende landen, of voor regeringen die intern overhoop liggen over de kwestie,  is onthouding in theorie een aanvaardbare ontsnappingsroute. 
• De echte formele test voor het pact is dus niet Marrakech, maar New York.