EU-leiders bieden May slap helpend handje

Bij aankomst in Brussel voor hun eindejaarstop, waagden de leiders zich niet aan uitspraken of de hulpmissie voor May succesvol zou zijn. De Britse premier vroeg "juridische en politieke garanties", maar verwachtte geen doorbraak. Mays poging om haar 27 collega's te overtuigen, duurde gisteravond krap een half uur. 

Ze kreeg van hen slechts de schriftelijke bevestiging van het feit dat de Ierse ‘backstop’ per definitie een tijdelijk karakter heeft. Als er toch naar teruggegrepen moet worden, dan zal hij niet langer dan strikt noodzakelijk actief zijn. 

Lees ook

Slapeloze nachten en eindeloze onderhandelingen: hoe houdt Theresa May het vol?

Brug te ver

Het Britse parlement heeft grote moeite met de voorziene regeling om een harde grens te voorkomen tussen EU-lid Ierland en Noord-Ierland, dat als deel van het VK de EU verlaat. Londen en Brussel willen het openhouden van die grens vastleggen in een toekomstig handelsverdrag. Zolang dat verdrag er niet is, blijft het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie met de EU waardoor grenscontroles beperkt worden. De Britse parlementariërs zien dit vangnet als een 'gevangenis' en een 'val' waar ze nooit meer uitkomen.

May wilde van de EU27 een garantie krijgen dat de ‘backstop’ geen ‘val’ is. Maar meer dan de verduidelijking dat de backstop gedesactiveerd zal worden van zodra een Brits-Europees handelsakkoord met aandacht voor de Ierse grens het levenslicht ziet, kreeg May niet.

Opvallend is ook dat er in vergelijking met de ontwerpverklaring die woensdag circuleerde enkele belangrijke passages zijn weggevallen. Zo schrijven de leiders niet dat ze willen onderzoeken of er nog verdere garanties kunnen worden geboden.

Geïrriteerde regeringsleiders

Op zijn afsluitende persconferentie zei Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker dat de EU vooral niet de indruk wil wekken dat er opnieuw onderhandeld kan worden over het brexitakkoord. De tekst “is niet open voor nieuwe onderhandelingen”, staat er letterlijk in de verklaring geschreven.

Verschillende leiders staken hun irritatie over de politieke chaos in Londen - woensdagavond werd May bijna naar huis gestuurd door haar eigen partij - niet onder stoelen of banken. De Litouwse president Grybauskaite sneerde via Twitter dat de Britse parlementariërs eindelijk maar eens moeten beslissen wat ze van de Kerstman willen.

Premier Michel (MR) hekelde de puinhoop die de Britten van hun brexitreferendum hebben gemaakt. Zijn Luxemburgse collega Bettel sprak over een "referendum gebaseerd op leugen" waarvoor alle landen straks een forse rekening betalen. Bettel verkiest een tweede referendum in het Verenigd Koninkrijk - maar dan gebaseerd op feiten in plaats van 'fantasieën' - boven een harde brexit.