Kwaliteit van de arbeid moet centraal staan, niet zo vroeg mogelijk met pensioen kunnen
De jongeren van het Verbond voor Belgische Ondernemingen hebben een vrije tribune geschreven naar aanleiding van de nationale actiedag van de vakbonden voor meer koopkracht, werkbare loopbanen en leefbare pensioenen.
Is het hebben van een goed pensioen een zorg voor later? En verwachten we dat enkel de overheid daar zorg voor draagt, of proberen we zelf al iets bij elkaar te sparen? Dat zijn geen evidente vragen wanneer je pas de arbeidsmarkt betreedt en een appartementje wil huren, of erover nadenkt om een huis te kopen. Er liepen heel wat jongeren mee tijdens de voorbije pensioenbetogingen, en we vermoeden dat dit vrijdag niet anders zal zijn. Wij kunnen alleen maar begrip hebben voor hun bezorgdheden, die ons niet meer dan terecht lijken. De vraag is alleen: hoe los je dit op?
Waarom is dit belangrijk?
Als je een bepaald probleem wil oplossen, is het goed om te vertrekken van enkele objectieve cijfers.
In de eerste plaats is er de vergrijzing, die ervoor zorgt dat steeds minder actieven bijdragen voor het pensioen van steeds meer mensen: vandaag dragen 2,3 werknemers bij voor het pensioen van één gepensioneerde. In 2060 zal dat nog maar 1,7 zijn.
Daarnaast wordt men bij ons gemiddeld 82,2 jaar oud, maar gaat men gemiddeld reeds op 60,5 jaar met pensioen. Op dat moment bedraagt de loopbaan amper 39 jaar, waarvan 32,9 effectief gewerkte jaren en 6,1 jaar gelijkgestelde periodes.
Uiteindelijk gaat anno 2018 20% van onze lopende uitgaven naar de pensioenen. Als we niets doen aan de eindeloopbaanproblematiek, zullen deze uitgaven alleen maar stijgen en worden de pensioenen op termijn onbetaalbaar.
Draagkracht sociale zekerheid
In het huidige debat over de pensioenen en de zware beroepen lijkt slechts één vraag te primeren: wanneer kan men met pensioen, en liefst zo vroeg mogelijk? Wat ons betreft, is dit een verkeerd uitgangspunt. De juiste vraag is hoe we de draagkracht van onze sociale zekerheid, en zo ook onze intergenerationele solidariteit, kunnen versterken.
De verantwoordelijkheid van zij die vandaag pleiten om zelf vroeger uit te treden tegenover ons, jongeren, is verpletterend.
Want laat ons eerlijk zijn. Het laten ontsporen van de verhouding actieven/gepensioneerden, de desinvesteringen in publieke infrastructuur en de wildgroei aan verloven en eindeloopbaanstelsels die we de laatste decennia hebben gekend, zadelen onze jonge generatie op met een bijna onuitwisbare schuld.
De verantwoordelijkheid van zij die vandaag pleiten om zelf vroeger uit te treden tegenover ons, jongeren, is verpletterend. Al zijn we ook erkentelijk voor de kansen die de vorige generaties ons hebben gegeven. Dankzij hen hebben meer jongeren de kans gekregen om hogere studies aan te vatten.
Levenslang leren
We beseffen wel degelijk dat we langer aan de slag moeten blijven. Onze generatie benadert het leven en de arbeidsmarkt echter op een andere manier. We blijven niet langer een hele loopbaan bij dezelfde werkgever in dezelfde job, maar stippelen ons individuele traject uit. Daar hoort levenslang leren bij, en de nodige flexibiliteit inzake uurroosters, verloning en work-life balance. Volgens een enquête van IVOX in opdracht van het VBO wil meer dan 30% van de jongeren niet meer dan een uur onderweg zijn naar het werk. Als digital natives speelt ook de virtuele wereld een belangrijke rol.
In plaats van zo snel mogelijk de arbeidsmarkt te verlaten, moeten we op zoek naar maatregelen die de werkomstandigheden kunnen verbeteren.
Wat ons betreft, moet de focus dus liggen op de kwaliteit van arbeid in plaats van op vervroegde uittreding. Heel wat studies tonen immers aan dat werk goed is voor onze gezondheid. De focus van de huidige generatie bijna-pensioengerechtigden is dus verkeerd: in plaats van zo snel mogelijk de arbeidsmarkt te verlaten, moeten we op zoek naar maatregelen die werkomstandigheden kunnen verbeteren.
Langer werken
De betogers gaan uit van een sociaaleconomisch standpunt dat reeds op elke mogelijke manier weerlegd werd: oudere werknemers die aan de slag zijn, moeten de arbeidsmarkt verlaten omdat zij de plaats innemen van jongeren die geen job vinden. Dat klopt niet. In Scandinavische landen ligt de tewerkstellingsgraad van nagenoeg elke leeftijdscategorie erg hoog.
Wij denken dan ook dat langer werken met de nodige levenskwaliteit noodzakelijk is. Zo is het mogelijk om én langer aan de slag te blijven, én solidair te zijn met de generaties die na ons komen. Aan de oudere generatie vragen we om niet enkel met zichzelf bezig te zijn. Aan de betogers van vandaag zeggen we: neem jullie verantwoordelijkheid om samen met ons naar oplossingen te zoeken.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.