De ontdekking van het Titanic-wrak: het verhaal van een geheime Koude Oorlog-missie
In 1985 deed oceanograaf Robert Ballard de ontdekking van zijn leven: het wrak van de Titanic, het luxueuze lijnschip dat in 1912 naar de bodem van de Atlantische Oceaan was gezonken na een aanvaring met een ijsberg. Maar wat velen niet weten is dat die ontdekking eigenlijk gebeurde in het kader van een geheime militaire missie. Ballard deed recent zijn verhaal in verschillende Amerikaanse media.
Het verhaal van de ontdekking van het Titanic-wrak begint in 1982, wanneer oceanograaf en officier bij de Amerikaanse marine Robert Ballard zijn eigen onderwatertuig ontwikkelt. Hij wil de resten van het bekendste schip ter wereld vinden. Maar Ballard krijgt niet de broodnodige subsidies: velen geloven namelijk niet dat hij in zijn opzet zou slagen, bovendien waren anderen al mislukt in hun zoektocht.
Redder in nood wordt het Amerikaanse leger. De marine wil het project van Ballard sponsoren, maar onder één voorwaarde: de oceanograaf moet eerst - en vooral - op zoek naar twee nucleaire onderzeeërs, de Thresher en de Scorpion, die in de jaren 60 waren gezonken in de buurt van de plaats waar Ballard zou willen speuren naar de Titanic. Een ultrageheime militaire missie.
"We wisten waar de onderzeeërs lagen. De marine wou dat ik ernaar dook zonder dat de Russen me volgden. Men was geïnteresseerd in de nucleaire wapens die aan boord van de Scorpion waren en in wat de nucleaire reactoren met de omgeving deden", vertelt Ballard aan CNN. "Ze wilden niet dat de wereld ervan afwist." Met andere woorden: de zoektocht naar de Titanic was eigenlijk een militaire dekmantel. "De journalisten die mee waren gereisd voor de zoektocht naar de Titanic, waren zich totaal niet bewust van wat ik deed."
Ik moest duiken naar twee nucleaire onderzeeërs zonder dat de Russen me volgden
De focus van de missie moest dus liggen op de exploratie van de nucleaire onderzeeërs. Dat was de deal. Eens die missie voorbij was, kon Ballard op zoek naar de Titanic. Maar het lokaliseren en onderzoeken van de USS Scorpion duurde langer dan verwacht. Ballard had uiteindelijk welgeteld nog 12 dagen voor zijn zoektocht naar het "onzinkbare schip", geen dag langer want zijn expeditieboot was al gehuurd door iemand anders. "En mijn zoektocht naar de Titanic kon hen niet schelen", vertelt Ballard aan CBS NEWS.
Op 1 september 1985 was het zover: de eerste brokstukken van de Titanic kwamen in het vizier. Een dag later volgde het scheepswrak zelf. En zo konden ruim 73 jaar na de fatale nacht van 14 op 15 april 1912 voor het eerst opnieuw menselijke ogen het schip aanschouwen dat destijds gold als het meest luxueuze ter wereld. De oorspronkelijke missie naar de Scorpion heeft daar bovendien wel degelijk bij geholpen. "Door het wrak van de onderzeeër in kaart te brengen, had ik geleerd om naar het spoor van brokstukken te zoeken", aldus Robert Ballard.
Ballard heeft nog verschillende andere missies voor de Navy op zijn conto. Maar daarover mag hij voorlopig niets vertellen. "Die dossiers zijn nog niet gedeclassificeerd", klinkt het.