Wat is er precies beslist op de klimaatconferentie in Polen? En is het genoeg? Vijf vragen en antwoorden
Na lang onderhandelen hebben de 196 landen op de klimaatconferentie in Katowice in Polen gisterenavond een akkoord bereikt, 24 uur later dan gepland. Een mislukking werd het niet. Maar ook over een kantelmoment kan er niet worden gesproken. VRT NWS-journalist Stijn Vercruysse analyseert, vanuit Polen.
1. Wat is er precies beslist op de klimaatconferentie in Katowice?
Met wat hier beslist is, wordt het akkoord van Parijs van drie jaar geleden leven ingeblazen. Het akkoord van toen kan nu ook worden uitgevoerd, omdat er spelregels op tafel liggen. Zo is er afgesproken hoe we moeten rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen en hoe we die moeten meten.
Alle landen zullen zich aan die regels, die "handleiding", moeten houden. Om de vijf jaar zal er ook worden bekeken hoe het ervoor staat met de uitstoot en met de klimaatplannen die elk land heeft ingediend. Ook die klimaatplannen zullen om de vijf jaar worden herbekeken.
2. Een vervolg op de klimaattop in Parijs, dus, maar wat is er daar drie jaar geleden beslist?
Drie jaar geleden werd in Parijs beslist dat we moeten streven naar een maximale opwarming van 2 graden Celsius en als het kan 1,5 graden. Daarvoor wordt er aan alle landen gevraagd om klimaatplannen in te dienen, waarin dus staat hoeveel minder ze zullen uitstoten.
Maar in het laatste klimaatrapport van de Verenigde Naties, dat in september uitkwam, staat dat we beter moeten streven naar 1,5 graden in plaats van 2 graden. Dat maakt een enorm verschil. Dat betekent dat we onze uitstoot tegen 2030 moeten halveren en dat we naar een nuluitstoot moeten gaan tegen 2050. Als je weet dat we wereldwijd elk jaar nog meer uitstoten, dan besef je dat het moeilijk wordt.
3. Het akkoord kwam er 24 uur later dan gepland, waarom?
Het is niet uitzonderlijk dat klimaattoppen langer duren dan gepland. Vaak gaan de onderhandelingen de nacht in op vrijdagavond. Maar dat het duurt tot zaterdagavond, dat is toch uitzonderlijk.
Dat het zo lang duurde komt vooral omdat alle landen akkoord moeten gaan met die "handleiding". Er moet unanimiteit zijn. Brazilië ging de laatste dag op de rem staan bij een bepaalde spelregel. En Polen, de voorzitter hier en het land dat de onderhandelingen moet leiden, heeft het hier volgens velen niet goed gedaan.
4. Wat is de rol van België in dit akkoord?
De technische onderhandelaars van ons land genieten veel aanzien. Ze worden gerespecteerd en doen hun werk goed. Maar het zijn uiteindelijk de ministers die beslissingen moeten nemen. Op de klimaattop waren vier klimaatministers van ons land aanwezig, van de gewesten en de federale regering.
Maar ons land heeft niet kunnen wegen op de onderhandelingen, omdat ze te weinig ambitie aan de dag heeft gelegd. Er was een coalitie van landen die betere klimaatplannen op tafel zouden leggen. België kon niet toetreden, omdat de Vlaamse regering niet wilde. Ons land zegt dat ze wil horen bij de koplopers qua klimaatbeleid en klimaatonderhandelingen, maar dat heeft ze hier zeker niet kunnen tonen.
5. Wat zijn de reacties op het akkoord?
Langs de ene kant wordt er opgelucht gereageerd, omdat het boek met spelregels er simpelweg ís. De geloofwaardigheid van het akkoord in Parijs is zo gered. Maar er wordt ook ontgoocheld gereageerd, onder meer omdat er niet meer de nadruk werd gelegd op die 1,5 graden als doelstelling.
Milieuorganisaties zijn dan weer ontgoocheld over het gebrek aan ambitie. Zo staat het punt dat de klimaatplannen moeten worden verbeterd tegen 2020 niet meer in de tekst.
Bekijk hier de fragmenten uit "Het Journaal":
