Regering wil snel 7 nieuwe gascentrales, professor: "Het resultaat van 5 jaar non-beleid op vlak van energie"
Om het sluiten van de kerncentrales op te vangen, wil minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) op zeer korte termijn 7 nieuwe gascentrales laten bouwen. Om het rond te krijgen wordt een subsidiesysteem opgezet. Daarbij rijzen twee vragen: is deze maatregel überhaupt haalbaar op korte termijn én wat betekent dat voor uw energiefactuur?
Minister van Energie Marghem wil 7 nieuwe gascentrales bouwen. Die moeten de sluiting van de kerncentrales opvangen. Volgens het plan van Marghem zouden de 7 gascentrales over zes jaar moeten opstarten. Maar de sluiting van twee grote kerncentrales is al binnen vier jaar. Zelfs als alles volgens plan verloopt, komen de gascentrales niet op tijd.
Beleid komt te laat
Doel 3 gaat in oktober 2022 dicht, Tihange 3 amper 4 maanden later. Om de productie van die twee op te vangen komen de gascentrales dus al te laat. Maar dat probleem zou opgelost kunnen worden volgens het kabinet Marghem door stroominvoer uit het buitenland en hernieuwbare energiebronnen die gepland zijn.
Maar de tijdspanne om die gascentrales te bouwen met een subsidiëringssysteem wordt zeer optimistisch geschat. In Ierland en het Verenigd Koninkrijk duurde het 8 jaar om een dergelijk systeem op poten te zetten. In Italië tot zelfs 14 jaar. Misschien lukt het bij ons wel in 6 jaar tijd, maar dan mag er in het hele ondersteunings-, vergunnings- en bouwproces niks mislopen.
Is er toch ergens vertraging, dan kan ook de sluiting van de andere kerncentrales in 2025 niet opgevangen worden.
Hoe zit het systeem in elkaar?
In het plan dat op tafel ligt, zouden de gascentrales gefinancierd worden met een zogenoemde capaciteitsvergoedingsmechanisme: een extra subsidiëring dus. Dat betekent dat de eigenaar een vaste vergoeding krijgt voor een op voorhand bepaalde hoeveelheid elektriciteit. Die krijgt hij in dit systeem ook als die elektriciteit niet nodig is en de gascentrales stilliggen.
Dat toont aan dat de kandidaat-bouwer in een zeer sterke onderhandelingspositie zit. Het marktmechanisme wordt buiten werking gesteld en de gevolgen daarvan zullen we zien op onze energiefactuur. "Dit is het gevolg van 5 jaar non-beleid", zegt KU Leuven-professor en CEO van Energyville Ronnie Belmans. "Men heeft veel te lang gewacht. De regering wilde en durfde niet vooruit. En nu zit men in een situatie waarin het niet meer gaat. Dit is een noodmaatregel. Dit wijst er op dat de regering in paniek is en paniek is nooit een goede raadgever."
De regering is in paniek en paniek is nooit een goede raadgever
Waarom paniek?
Blijkbaar wil of durft geen enkele ondernemer in de huidige omstandigheden gascentrales bouwen. Gascentrales zijn duur, zeker als het onduidelijk is hoeveel ze kunnen draaien. Ze zijn wel uitstekend om de wispelturige hernieuwbare energie uit wind en zon op te vangen. Een gascentrale kan je makkelijk wat meer of minder stroom laten maken als er minder of meer wind of zon is: je laat ze bijna letterlijk gewoon wat meer of minder gas geven.
Zolang het onduidelijk is of ze ook basisstroomvoorziening kunnen leveren, zijn ze niet rendabel genoeg. Die basisstroom, -de stroom die we sowieso dag en nacht nodig hebben- wordt momenteel gemaakt door onze kerncentrales. Die kunnen dat op een erg goedkope manier. Ze zijn immers al lang afgeschreven. Een nieuw te bouwen gascentrale kan daar niet tegenop. "Men is blijven emmeren over het sluiten van de kerncentrales", haalt Belmans aan. "De onzekerheid heeft ervoor gezorgd dat niemand met nieuwe iniatieven kwam. De regering is blijven aanrommelen met onbetrouwbare oude centrales. Denk maar aan Tihange 1 en Doel 1 en 2. Die blijken nu niet eens nodig om de winter door te komen."
Moest het niet milieuvriendelijk zijn?
De allernieuwste gascentrales hebben een zeer hoog rendement, volgens Belmans. "Daarmee zouden we het beter doen dan de ons omringende landen. Volgens de rapporten is de bedoeling om tegen 2030 elektriciteit voor de helft uit hernieuwbare bronnen te halen en de andere helft gascentrales. Als de regering dan ook nog voluit inzet op warmtepompen en elektrische voertuigen, dan is het geheel milieuvriendelijker dan nu met de kerncentrales." (nvdr. het voordeel van kerncentrales is dat ze geen vervuilende stoffen uitstoten, maar er is wel radioactieve afval)
Politiek haalbaar?
De regering-Michel wil dus geld op tafel leggen voor die gascentrales. Maar daarvoor moet een meerderheid gevonden worden in het parlement. "Het zou me verwonderen dat we die meerderheid niet zouden vinden om energiebevoorradingszekerheid te garanderen. Ik hoop dat we partners vinden om ervoor te zorgen dat het licht niet zal uitgaan", zei Open VLD-vicepremier Alexander De Croo aan het begin van de ministerraad.
Bekijk hier het item uit "Het Journaal" over de gascentrales:
