Beruchte IS-strijder wil terug naar België komen: “Ik was een gewone soldaat”

De video-opname, die de redactie via een Koerdische bron bereikte, toont een bijna tien minuten durend interview waarin een gevangengenomen Belgische ex IS-jihadist de vragen beantwoordt van een plaatselijke journaliste in gebroken Arabisch. Het is niet duidelijk van wanneer het interview precies dateert, maar het meest opmerkelijke is zijn verklaring dat hij David(e) zou heten en geboren zou zijn in 1991. Dat klopt niet. In werkelijkheid gaat het om Caner Cankurtaran (26), alias Abu Zeyneb of Abu Nuh.

‘Gewone soldaat’

Caner Cankurtaran (°1992) is een Belgisch-Turkse ex-IS-strijder. Eind 2012 verhuisde hij naar Turkije om zich na een paar maanden bij het toenmalige aan Al Qaida gelieerde Nusra-front aan te sluiten, maar toen een van zijn kompanen er gewond raakte, bracht hij hem naar een Turks ziekenhuis.

In 2014 keerde hij terug naar Syrië om zich bij IS aan te sluiten. Daar trouwde hij met Besime Car (24), een Antwerpse met Turkse roots, die als IS-politieagente zou hebben gediend. In 2015 werd ze in België bij verstek veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf omwille van haar lidmaatschap van terreurgroep IS. Een jaar later werd ook Caner Cankurtaran in ons land bij verstek veroordeeld, hij kreeg vijftien jaar. De man speelde een belangrijke rol in een rekruteringsnetwerk. Zo gaf hij in Istanbul kandidaat-jihadisten onder meer onderdak en contactgegevens van andere ‘passeurs’.

Na de verdrijving van IS uit grote delen van Syrië, gaf Cankurtaran zich eind 2017 over aan de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), de door Koerden geleide coalitie tegen IS. Hij belandde in een gevangenis, zijn vrouw en twee dochters – zijn jongste dochter van negen maanden was ziek en overleed korte tijd later - werden naar een kamp gestuurd. In de video zegt Caner Cankurtaran ontzettend veel spijt te hebben en naar België te willen terugkeren. “Ik besefte dat de organisatie grote fouten maakte: diefstal, moslims werden gedood zonder bewijs dat ze schuldig waren. De zionisten en de Joden zijn beter dan zij.”

Net als vele andere IS-strijders, minimaliseert ook hij zijn rol binnen IS. “Ik was een gewone soldaat.” Ook begrijpt hij niet dat hij in België als zeer gevaarlijk wordt gezien. “Ik ben geboren in België, en mij zien ze als een gevaarlijk persoon, maar Iraakse, Syrische, Afghaanse en Somalische mensen gaan naar België en een deel van hen zijn terroristen. Ze zijn bang voor mij, maar niet voor hen?”, aldus Cankurtaran.

Caner Cankurtaran wordt niet gezien als een gewone voetsoldaat. “Het Belgisch gerecht beschouwt hem wel degelijk als ‘grote vis’. Terwijl velen wegkwamen met enkele jaren gevangenisstraf, kreeg hij enkele jaren geleden tijdens een terrorismeproces de hoogste straf van vijftien jaar. Hij werd veroordeeld als leider omdat hij via zijn safehouse in Istanbul een rekruteringsnetwerk van kandidaat-jihadisten runde”, legt onderzoeksjournalist Guy Van Vlierden die het proces voor Het Laatste Nieuws volgde. “Volgens medebeklaagde Disiçuruk was Caner Cankurtaran bekend tot in Frankrijk ‘pour faire passer les gens’.”

In Syrië werd hij veelvuldig gezien gezien in de kringen van Katibat Al-Battar, de brigade waartoe ook aanslagplanner Abdelhamid Abaaoud behoorde.

Identiteit stelen

De vraag blijft: waarom gaf Caner Cankurtaran David(e) als naam op? Na enig opzoekwerk blijkt dat er een Belgische IS-rekruteerder met die voornaam gekend is, die in het jaar 1991 geboren is: Davide De Angelis, die tevens dezelfde kunya (bijnaam) gebruikt als Caner: Abu Nuh of Abou Nouh.

Davide De Angelis zat in 2012 al in Syrië, maar in de zomer van 2014 werd hij in Luxemburg opgepakt. Volgens de Spaanse autoriteiten behoorde hij tot een jihadistisch netwerk dat vanuit Melillla opereerde, een Spaanse enclave aan de Marokkaanse kust. Enkele dagen na zijn aanhouding werd hij uitgeleverd aan Spanje waar hij vorig jaar tot zes jaar gevangenisstraf werd veroordeeld.

Het is niet zeker of Caner Cankurtaran met David(e) naar Davide De Angelis verwijst, maar allebei zouden ze wel linken hebben gehad met het netwerk rond ex-ronselaar Jean-Louis Denis, ook bekend als ‘Le Soumis’ of de onderworpene, die eind vorig jaar in ons land de gevangenis mocht verlaten. Eric Van der Sijpt, de woordvoerder van het federaal parket, bevestigt aan De Morgen dat het niet de eerste keer zou zijn dat Belgische jihadisten elkaars identiteit gebruiken. “Dat zien we wel vaker, in Verviers bijvoorbeeld, waar Belgische jihadisten andere identiteitspapieren gebruiken om te reizen.”

De vraag is nu wat er met gevangenen als Cankurtaran te gebeuren staat. België toonde zich tot dusver weinig happig om gearresteerde IS-strijders te repatriëren.

Al maanden roepen de Verenigde Staten evenwel alle landen op om hun IS-gevangenen te repatriëren en ze te berechten. Dat willen ze geregeld zien voor hun definitieve terugtrekking uit Syrië, want hen bij de Koerden laten is geen optie. Vorige week maakte Washington duidelijk dat degenen die niet worden teruggehaald in Guantánamo zouden kunnen belanden. Dus ook Caner Cankurtaran.