Minister Homans (N-VA) gaat vier burgemeesters van faciliteitengemeenten niet benoemen, daar spreken ze over "pesterijen"

Zes faciliteitengemeenten hebben we rond Brussel. Maar in vier ervan - Drogenbos, Sint-Genesius-Rode, Linkebeek en Wezembeek-Oppem - weigert Vlaams minister voor Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) de burgemeester te benoemen. 

Maar waarom weigert Homans de vier burgemeesters te benoemen? Alles draait rond de taalwetgeving. De faciliteitengemeenten liggen in Vlaanderen maar hebben veel Franstalige kiezers. De verkozen burgemeesters zijn dan ook meestal Franstalig. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober hebben enkele faciliteitengemeenten volgens Homans de taalwet niet nageleefd: ze hebben namelijk oproepingsbrieven in het Frans verstuurd.

"De zes gemeenten liggen op Vlaams grondgebied. Dus Nederlands is daar de bestuurstaal met faciliteiten en ze moeten de taalwetgeving respecteren", verklaart Homans in "De Ochtend" op Radio 1.  Als een inwoner een document - bijvoorbeeld een oproepingsbrief - in het Frans wil krijgen, dan kan dat. Maar dan moet hij dat elke keer opnieuw aanvragen, zegt Homans. Wat niet kan is dat de gemeente op eigen initiatief die oproepingsbrieven al meteen in het Frans verstuurt. En dat is wat de burgemeesters gedaan hebben. 

Lees verder onder de video.

"Bij de verkiezingen hadden we laten weten dat de gouverneur de oproepingsbrieven zou versturen, dus die burgemeesters moesten dat niet doen. In Wemmel zijn ze zo braaf geweest om dat ook effectief zo te doen. Dus die burgemeester heb ik benoemd. De burgemeester van Kraainem ga ik ook benoemen, omdat die nieuw is. Maar in de andere faciliteitengemeenten hebben ze de taalwetgeving voor de zoveelste keer naast zich neergelegd. Dus die ga ik niet benoemen. Als men de regels niet naleeft, is dit het gevolg."

Het communautaire vuur wil Homans naar eigen zeggen niet opnieuw aanwakkeren. "Ik ga niet mee in de verfransing van de Vlaamse Rand. Ze moeten de taalwetgeving naleven, de faciliteiten zeggen heel duidelijk wat kan en niet kan. Als men de regelgeving niet naleeft, zijn dit de zeer duidelijke gevolgen. Het is hun eigen schuld. Er waren oproepingsbrieven, maar ze konden het voor de zoveelste keer niet nalaten om toch zelf volgens een onwettig taalregister oproepingsbrieven te sturen." Op de vraag of die burgemeesters al op de hoogte zijn, antwoordt Homans zeer kort: "Dan weten ze het bij deze." En op de vraag wat de kans is dat ze de burgemeesters nog tijdens de legislatuur zal benoemen, antwoordt ze even kort: "Die kans is onbestaande."

"Als je iets doet wat niet mag, moet je op de blaren zitten. De faciliteiten­gemeenten moeten eens en voor altijd leren dat ze in Vlaanderen liggen en dat ze zich aan de regelgeving moeten houden. Ze mogen gerust naar de Raad van State gaan maar het verleden heeft uitgewezen dat dat weinig uitmaakt." 

Dat er binnenkort verkiezingen zijn heeft niets met de zaak te maken, zegt Homans in "De afspraak". "Ik kan er niet aan doen dat er in oktober gemeenteraadsverkiezingen zijn geweest. Ik moest 300 burgemeesters benoemen. Dat is allemaal redelijk vlot gegaan, behalve die vier in de faciliteitengemeenten. Ik moet mijn verantwoordelijkheid daar nemen. U kan mij toch moeilijk zeggen dat ik de zaak even moet laten rusten omdat er op 26 mei opnieuw verkiezingen zijn. Dit heeft niets met het communautaire te maken."

De burgemeester van Wezembeek-Oppem Frédéric Petit reageert verrast: "Ik heb het nieuws via jullie vernomen. Ik ben zeer verbaasd, ook over de manier van communiceren. Ik begrijp de beslissing niet. We hebben de oproepings­brieven verstuurd volgens het arrest van de Raad van State, dus wij hebben geen fout gemaakt. We hebben de oproepingsbrieven in het Nederlands naar alle inwoners gestuurd, met uitzondering van diegenen die uitdrukkelijk, schriftelijk de administratieve documenten in het Frans wilden. Blijkbaar zijn er verschillende interpretaties van het arrest, de ene interpretatie negeert het arrest, onze interpretatie is natuurlijk dat de Raad van State de hoogste overheid is in België. We gaan natuurlijk een beroep indienen. Zolang de Raad van State geen beslissing neemt, blijven wij aangewezen burgemeester."

We hebben ook al enkele schepenen aan de lijn gehad en daar zijn verschillende reacties te horen. "De verkiezingen zijn op een correcte en wettelijke manier verlopen. Ik begrijp de beslissing niet. Het zijn alleen maar pesterijen", zegt Philippe De Vleesschouwer, schepen in Sint-Genesius-Rode.

Ook Sophie Wilmès, minister van Begroting, maar ook gemeenteraadslid in Sint-Genesius-Rode (MR), is boos: "Homans is niet bereid om de rechten van de Franstaligen te respecteren. De Raad van State heeft duidelijk gezegd dat inwoners maar één keer om de vier jaar hoeven aan te geven dat ze hun documenten in het Frans willen krijgen. Dat is precies wat deze gemeenten gedaan hebben."

Lees verder onder de tweet.

Maar Jan Walraet, gemeenteraadslid in Wezembeek-Oppem, is het daar niet mee eens. "De beslissing verrast mij niet, omdat de burgemeesters zich beroepen op het arrest van de Raad van State, maar dat is niet correct. De voorwaarden waarop zij zich beroepen, staan niet in de beslissing alleen maar zijdelings. Ze weigeren zich pertinent neer te leggen bij de interpretatie van de Vlaamse overheid, die volgens veel juristen de enige juiste is. Het gaat over het versturen van de oproepingsbrieven en het aanleggen van taaldatabanken."

Maar wat zullen de gevolgen nu zijn? Betekent dat veel, zo'n weigering? "Ja en nee", analyseert politiek journalist Ivan De Vadder. "Dat is vervelend. Die gemeenten zullen het vooral met een schepen minder moeten stellen. Alle schepenen schuiven een rijtje op. En het kan aanleiding geven tot een soort carrousel, waar men dan toch weer nieuwe kandidaten van die Franstalige lijsten naar voren schuift. Men probeert die dan tot burgemeester te benoemen. In Linkebeek heeft men dat zelfs met tussentijdse verkiezingen geprobeerd, maar dat is allemaal boter aan de galg geweest."

Zal dit de communautaire kwestie weer bovenaan de politieke agenda plaatsen? "Misschien ter plaatse wel. Maar niet in heel Vlaanderen of op het nationale niveau. Ik heb de indruk dat niemand er baat bij heeft om dit op te poken, en dan vooral aan Franstalige zijde. Maar lokaal is dit wel een thema natuurlijk. Je zou het hier kunnen bekijken als "de beste vijanden". Lokaal zullen Franstalige partijen dit gretig aangrijpen om campagne te voeren tegen de N-VA. Zo krijg je dan een wat opgepookte verkiezingstijd. Maar andere thema's staan vooraan op de politieke agenda: klimaat, stakingen, ..."

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":

Bekijk hieronder het gesprek met Homans in "De afspraak":