Daarmee bekroont de jury onder haar leiding een co-productie tussen Frankrijk en Israël die beide landen stevig op de korrel neemt.

‘Synonymes zal in Israël door sommigen worden beschouwd als een schandaal, en zal misschien ook wel in Frankrijk choqueren’, zei de regisseur op het podium. ‘Maar voor mij is dit net een viering van film. Ik hoop dat de mensen zullen begrijpen dat woede en verontwaardiging en vijandigheid alleen kunnen bestaan tussen broers en zussen die elkaar graag zien.’

De regisseur was met name ontroerd omdat hij recent afscheid heeft moeten nemen van zijn moeder, die bovendien zelf een belangrijke bijdrage leverde aan de film als monteur. ‘Mijn moeder monteerde al mijn films, ook deze. Ze overleed tijdens de montage. We monteerden tussen montagetafel en ziekenhuizen. Dit is wat ze in haar laatste dagen deed. Als ze nog leeft, dan is het in de stukken die ze knipte uit de film, en de stukken die ze weigerde te knippen.’ Era Lapid was een ervaren monteur sinds 1980.

Voor Nadav Lapid is het zijn grootste prijs tot nu toe, en een lancering van zijn carrière. Vier jaar geleden had hij wel al enig succes met The kindergarten teacher, dat recent een Amerikaanse remake kreeg met Maggie Gyllenhaal in de hoofdrol.

Daar zal Synonymes zich niet toe lenen. De film gaat over een Israëlische jongeman die zijn vaderland in een klap verlaat en naar Frankrijk verhuist. Berooid komt hij aan in Parijs, waar hij opgevangen wordt door een Frans koppel. Hij zal snel leren dat Frankrijk ook niet het beloofde land is. Met het schier oneindige aantal taalspelletjes in de geest van Jean-Luc Godard is het goed te begrijpen dat deze film geapprecieerd werd door een jurylid als Justin Chang, een Amerikaanse criticus die de voorbije jaren naam maakte als een taalspeelvogel.

Synonymes was ook een voor deze krant een van de favorieten in Berlijn. Die andere was de Chinese film So long, my son van Wang Xiaoshuai. Ook die film in de smaak van de jury, die beide acteursprijzen aan de film gaf. Juryvoorzitster Juliette Binoche liet echter niet na om met een statement China met de vinger te wijzen. Het land trok enkele dagen geleden een andere film, One second van Zhang Yimou, terug uit competitie - wat werd gezien als een frappant geval van censuur.

‘Het spijt ons dat we een van de geselecteerde films niet mochten in rekening nemen’, zei ze in naam van de jury. ‘Die film is One second van Zhang Yimou. Sinds hij in 1987 de Gouden Beer won met Het rode korenveld, is hij een essentiële stem in de internationale film. We hebben hem nodig. We hopende film spoedig op bioscoopschermen in de hele wereld te zien. We missen hem erg, hier in Berlijn.’

Winnaars

Gouden Beer: ‘Synonymes’, Nadav Lapid (Frankijk, Israël)

De Zilveren Beren:

- Juryprijs: 'Grâce à dieu', François Ozon (Frankrijk)

- Alfred Bauerprijs: ‘Systemsprenger’ (‘System crasher’), Nora Fingscheidt (Duitsland)

- Regisseur: Angela Shanelec, ‘Ich war zuhause, aber’ (Duitsland)

- Acteur: Wang Jingchun, ‘So long, my son’ (China)

- Actrice: Yong Mei, ‘So long, my son’ (China)

- Scenario: Maurizio Barucci, Claudio Giovannesi, Roberto Saviano (‘La paranza dei bambini’) (Italië)

- Uitzonderlijke artistieke bijdrage: Rasmus Videbaek voor de cinematografie van ‘Ut og stjaele hester’ (‘Out stealing horses’) (Noorwegen)

- Beste debuut: Oray, Mehmet Akif Büyükatalay (Duitsland)

- Documentaireprijs: Talking about trees, Suhaib Gasmelbari (Frankrijk, Soedan)

- Gouden Beer beste kortfilm: ‘Umbra’, Florian Fischer en Johannes Krell (Duitsland)