Het federale parlement buigt zich al enkele maanden over het lot van zo’n veertien miljard euro aan fondsen die in ons land werd bevroren toen het regime van de Libische dictator Moammar Kadhafi in 2011 viel. Vanaf 15 maart zet de Kamercommissie Financiën haar hoorzittingen verder. Onder meer minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders (MR) krijgt een uitnodiging, nadat de afgelopen dagen nieuwe elementen over zijn rol opdoken.

1. Waarom komt Reynders in het vizier?In de bevoegde commissie werd dinsdag een brief uitgedeeld van Reynders uit 2012 aan de Libische minister van Buitenlandse Zaken. Daarin vraagt hij aan Libië om een aantal Belgische bedrijven die na de val van Kadhafi nog geld te goed hadden van het Noord-Afrikaanse land, te vergoeden. Bij de bedrijven is onder meer de Waalse wapenfabrikant FN Herstal. In november had Reynders in het parlement al gezegd dat hij actief had gelobbyd voor Belgische bedrijven.

2. Waarom is er dan controverse?In dezelfde brief zegt Reynders dat België niet de Libische tegoeden zelf, maar wel de interesten erop kan vrijgeven. De oppositie leest daarin politiek gemarchandeer: het vrijgeven van de interesten in ruil voor de vergoeding van de Belgische bedrijven. Tussen 2011 en 2017 zijn er door België effectief honderden miljoenen euro, tot mogelijk twee miljard, aan interesten en andere opbrengsten vrijgegeven. Het parlement buigt zich over de vraag wie daar precies de toestemming voor gaf, omdat de VN ons land daarvoor op de vingers tikte, en bij wie het geld uiteindelijk terechtkwam. Bij parlementaire vragen daarover verwees Reynders naar zijn collega’s op Financiën. Maar voor critici is de brief een bewijs dat Reynders wel degelijk persoonlijk betrokken was bij de vrijgave. Reynders, die niet bereikbaar was voor commentaar, was tot eind 2011 minister van Financiën.

3. Wat heeft prins Laurent hiermee te maken?Ook een vzw van prins Laurent moet nog geld - 50 miljoen euro - van Libië voor een misgelopen herbebossingsproject. Dat werd in 2014, twee jaar na de brief van Reynders, door een arrest van de Brusselse rechtbank definitief bevestigd. Laurent verwijt de regering discriminatie, omdat ze het niet voor hem opnam bij de Libiërs. Premier Charles Michel (MR) verklaarde vorige week die positie door te verwijzen naar de ‘scheiding der machten’.

4. Wie wordt er nog gehoord?Niet enkel Reynders, maar ook zijn opvolgers Steven Vanackere (CD&V), Koen Geens (CD&V) en Johan Van Overtveldt (N-VA) worden uitgenodigd, net als huidig minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld). De Croo heeft alvast aan de Schatkist, het bevoegde deel van zijn administratie, een omstandig rapport over de kwestie gevraagd. Verder passeren in de commissie enkele hoge ambtenaren die indertijd betrokken waren bij de beslissing om een deel van de tegoeden vrij te geven, wellicht (opnieuw) de revue.