Als het beleid faalt op vlak van klimaat, dan moeten wij het samen doen

“Sommige mensen zeggen dat we voor onze toekomst vechten. Dat is niet waar. We vechten niet voor onze toekomst, we vechten voor iedereens toekomst”. Dat de Zweedse klimaatactivist Greta Thunberg vandaag met die woorden naar België komt om ons te wijzen op ons langetermijnvisieloze klimaat- en energiebeleid, spreekt boekdelen.

Na de zevende klimaatbetoging van jongeren komt de achtste en de negende. Ze zullen doorgaan, totdat de politiek doortastende maatregelen neemt. Maar naar elkaar wijzen, helpt ons geen meter vooruit. Ook ik vind dat die maatregelen nodig zijn, maar ik ben niet van plan om erop te wachten. Ik ben het decennialange getreuzel beu. Door naar elkaar te kijken, geraken we er niet. We zullen allemaal samen inspanningen moeten doen. 

De klimaatbetogingen hebben het samenzijn aan de keukentafel thuis met mijn kinderen de voorbije weken een andere dimensie gegeven. Meermaals was er een discussie met mijn twee dochters en mijn zoon over wie mee mocht gaan betogen. Eén dochter mocht uiteindelijk gaan, omdat ze helemaal overtuigd en begeesterd was over het feit dat ze op die manier haar steentje moest bijdragen. Bij de andere twee had ik de indruk dat ze een opportuniteit zochten om eens te kunnen spijbelen, maar dat was voor mij een no go. Want als je wil betogen, moet je er volledig voor gaan. 

Maar als vader en als bedrijfsleider van de grootste duurzame energieleverancier heb ik stilaan een dubbel gevoel bij die betogingen. Want die zijn een gewoonte geworden — eindredacteurs van kranten en televisie zetten het item standaard al op de planning. Ik heb wel degelijk veel bewondering en respect voor die jongeren die onze beleidsmakers hebben wakker geschud, ondanks de val van de regering. Chapeau! Ze hebben ons leiderschap getoond dat ik als puber van vijftien jaar zelf niet had. Maar waar staan we na de zevende klimaatbetoging? Nergens. Blijven roepen dat er iets moet veranderen, volstaat blijkbaar niet.

Beste klimaatbetogers, de politiek draagt een zware verantwoordelijkheid: dat ben ik met jullie eens. Maar de overheid kan het niet alleen. We zullen ons allemaal moeten inspannen om de klimaatverandering tegen te gaan. En dat zal soms ernstige veranderingen vragen. Van bedrijven, beleidsmakers én burgers.

Dat er een mentaliteitswijziging aan de gang is, valt niet te ontkennen. Vier op de vijf Belgen beseffen dat er iets moet gebeuren, zo bleek onlangs nog uit de Grote Peiling van VTM en Het Laatste Nieuws. Maar tussen denken en doen is er nog een grote stap. De meeste mensen vinden niet dat ze zélf de verantwoordelijkheid hebben of er iets alleen aan kunnen doen en kijken dan maar liever eerst naar de overheid, de bedrijven of de volgende generatie.

Het volstaat niet om als burger op straat te gaan roepen dat de politiek er iets aan moet gaan doen. Met overtuiging heb ik als bedrijfsleider een handtekening gezet onder het lovenswaardige Sign for My Future-initiatief. Maar dat volstaat niet. Het volstaat ook niet om als regeringslid met mooie woorden te vertellen dat andere beleidsniveaus het gros van de maatregelen zullen moeten nemen. Nee. We moeten stoppen met zwartepieten, en allemaal samen actie ondernemen. Laten we op alle niveaus meer gaan "samenen".

Ik zit al twintig jaar in de energiesector en heb al een paar regeringen meegemaakt. Als bedrijfsleider is het mijn verantwoordelijkheid om alles te doen wat binnen mijn mogelijkheden ligt in de strijd tegen klimaatverandering. Natuurlijk gaat het vlotter als de overheid daarbij de hindernissen wegwerkt — het proces om een windturbines te bouwen vraagt bijvoorbeeld nog altijd erg veel administratie en kost veel te veel tijd. Maar in onze luie stoel wachten tot die hindernissen zijn weggenomen, is geen optie. We moeten zelf oplossingen aandragen en meedenken hoe deze vorm kunnen krijgen. 

Wij als bedrijf kunnen dat niet alleen. Er is een mentaliteitswijziging nodig bij iedereen. En de beleidsmakers kunnen dan niet meer achterblijven in dat verhaal. De politiek mag echt wel meer gaan "samenen". We hebben in dit land vier ministers van Energie en Leefmilieu nota bene. Waar zijn we mee bezig? Typisch iets waar de nuchtere Greta Thunberg haar ogen over zou fronsen. De boodschap in haar speech moeten we niet alleen als een Obama-vertoning beschouwen. We moeten vooral voortmaken nu, alternatieven volop uitwerken en vooral de daad bij het woord voegen.

Aan de politici is de vraag tot actie al vaak genoeg gesteld. Ik vraag daarom met aandrang aan de bedrijfswereld, en dan zeker aan de mede-ondertekenaars van Sign for My Future, om niet te wachten op de politiek. Om te handelen naar waar ze zo fier voor tekenden. Om echt werk te maken van de omslag naar een duurzame toekomst. Je engageren of zéggen dat je je engageert is niet genoeg. Toon het. Met daden. 

En jullie, beste klimaatbetogers? Wacht niet tot de politiek het vliegen duurder maakt. Wacht niet tot de subsidies voor bedrijfswagens zijn afgeschaft. Wacht niet tot de regering eindelijk beslist heeft over de kernuitstap. Maar wees je ervan bewust, bij elke kleine keuze, dat je impact hebt. Een druppel op een hete plaat? Misschien. Maar laat het dan tenminste druppelen.

Dit weekend wil ik het met mijn dochter aan de keukentafel liever hebben over de mogelijke oplossingen voor het klimaatprobleem in plaats van over of ze al dan niet gaat betogen. We vechten tenslotte voor iedereens toekomst.