Bus zkt. (tevergeefs) chauffeur

© Victoriano Moreno

Te midden van stakingen tegen te hoge werkdruk en reizigers die meer aanbod vragen, lukt het De Lijn niet om voldoende chauffeurs te vinden.

Jef Poppelmonde

In de provincies Limburg en Vlaams-Brabant legde het personeel van De Lijn vorige week massaal het werk neer - en ook tijdens de nationale staking op 13 februari was de actiebereidheid binnen het bedrijf erg groot: nog geen vijfde van alle chauffeurs reed uit. Aanleidingen voor de onvrede zijn een te hoge werkdruk, de beperkte rusttijd tussen de ritten, en wettelijke vakantiedagen die niet opgenomen mogen worden.

Aan de basis van die problemen ligt een nijpend tekort aan chauffeurs. En beterschap lijkt niet op komst: De Lijn worstelt met zijn aanwervingen. Vorig jaar konden 153 van de 425 vacatures voor buschauffeur niet ingevuld worden. Dat is ruim een op de drie vacatures. Vooral Vlaams-Brabant heeft met moeilijkheden te kampen.

Nochtans ‘was eind 2017 aangekondigd dat eind 2018 alle vacatures ingevuld zouden zijn’, zegt ­Orry Van de Wauwer, Vlaams parlementslid voor CD&V. ‘Dat was het doel. Het is jammer genoeg dweilen met de kraan open.’

Terwijl reizigers steeds luider om meer en kwaliteitsvoller openbaar vervoer vragen en de Vlaamse regering investeert in nieuwe bussen en trams, slaagt De Lijn er maar niet in om voldoende personeelsleden te vinden om ermee te rijden.

‘Buschauffeur is een knelpuntberoep’, zegt woordvoerder Sonja Loos. ‘De krapte is de laatste vier jaar substantieel toegenomen, blijkt uit data van de VDAB. De economie trekt aan en grote tewerkstellingspolen zoals de haven in Antwerpen en bedrijven op de luchthaven vissen in dezelfde kleine vijver als wij.’

Afgeschafte rittenDe hoge werkdruk, die volgt op het personeelstekort, leidt er dan weer mee toe dat De Lijn met een relatief hoog ziekteverzuim af te rekenen heeft. Een werknemer is er gemiddeld 9,2 dagen op 100 ­afwezig wegens ziekte. ‘Dit is een vicieuze cirkel’, zegt Van de Wauwer. ‘Hoe minder chauffeurs, hoe hoger de werkdruk en hoe meer kans dat chauffeurs ziek uitvallen.’ Volgens Rita Coeck van de socialistische vakbond Acod kunnen ‘veel van de problemen bij De Lijn teruggebracht worden tot het personeelstekort’.

Want ook de bus- en tramreiziger kan de gevolgen van de perikelen met chauffeurs voelen. In 2017 moesten in Antwerpen 12.000 ­geplande ritten op de valreep afgeschaft worden omdat er geen chauffeur beschikbaar was om ze uit te voeren. Dat is een zeer beperkt aantal in verhouding tot wel gereden ritten – maar ook een verzevenvoudiging in vier jaar tijd. ‘Iedere afgeschafte rit brengt tientallen reizigers in de problemen’, zegt Rita Coeck. Cijfers voor 2018 zijn nog niet beschikbaar.

De Lijn zegt ‘intensief te blijven rekruteren’. ‘Na onze recente campagne verdubbelde het aantal sollicitaties’, zegt Loos. ‘Er beginnen regelmatig nieuwe chauffeurs. We werken samen met VDAB, staan op jobbeurzen en organiseren zelf jobdagen. Ook geïnteresseerden van ouder dan vijftig jaar zijn meer dan welkom. Wij kijken naar capaciteiten, de leeftijd is niet belangrijk.’

De eisen liggen ook maar beter niet al te hoog: om de tekorten van vorig jaar én nieuwe vacatures in te vullen, moet De Lijn dit jaar op zoek naar 573 chauffeurs.