In een nieuw rapport over de uitwijzing van afgewezen asielzoekers vragen experten dat de politiek een rem zet op het aantal meervoudige asielaanvragen. Al te vaak dienen uitgeprocedeerde asielzoekers een nieuwe asielaanvraag in zonder nieuwe elementen aan te brengen, louter om hun repatriëring tegen te houden.

In de nasleep van de Soedan-crisis besliste de federale regering om een commissie in het leven te roepen die twee jaar lang het terugkeerbeleid - zowel vrijwillige als gedwongen terugkeer - onder de loep zou nemen. Die commissie wordt voorgezeten door Marc Bossuyt, gewezen Commissaris-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatslozen en voormalig rechter en voorzitter van het Grondwettelijk Hof. In de commissie zitten topmensen van alle betrokken diensten, gaande van Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ), het CGVS en Fedasil tot de federale politie en mensen uit de luchtvaartsector.

Die commissie heeft nu een eerste tussentijds rapport klaar. Eén hoofdstuk behandelt het ‘knelpunt’ van de meervoudige asielaanvragen, aanvragen waarbij een eerdere aanvraag werd afgewezen. Die meervoudige aanvragen of ‘volgende verzoeken’ maakten tussen 2012 en 2017 zowat een kwart uit van alle asielaanvragen. Een groot deel ervan zijn ongegrond en bevatten geen nieuwe elementen. De behandeling ervan vergt tijd ‘die ten koste gaat van de behandeling van de andere asielaanvragen en draagt bij tot de achterstand’, zegt het rapport.

De experts betwisten het principe van een meervoudige aanvraag niet, omdat er altijd nieuwe elementen kunnen opduiken. Wel vinden ze het nodig om na te gaan of misbruiken kunnen worden voorkomen of tot een minimum herleid. Vorig jaar nog werd de wet aangepast, maar misschien zijn er bijkomende bijsturingen nodig, zeggen ze.

Kinderen in gesloten centra

Op Radio 1 werd aan Marc Bossuyt ook gevraagd naar de mening van zijn commissie over het gedwongen opsluiten van kinderen in gesloten centra.

‘Ik denk dat het onvermijdelijk is tenzij u vindt dat wie met een kind naar hier komt of hier een kind krijgt, niet kan worden uitgewezen. Maar als we vinden dat ook mensen met kinderen kunnen worden uitgewezen, dan is opsluiting vaak onvermijdelijk – tenzij u de families wil scheiden, en dat wil ook niemand.’

Bossuyt is duidelijk: ‘Wie niet vrijwillig het land uit wil, moet gedwongen het land verlaten en dat kan vaak maar lukken als je hen eerst enige tijd opsluit.’ Hij weigert dat een gevangenis te noemen. ‘Het is geen gevangenis: ze kunnen op elk moment vrijgelaten worden om naar hun land terug te keren.’

Dat het voor de kinderen een traumatiserend ervaring kan zijn, beseft Bossuyt. Maar de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de ouders, vindt hij.