Topwetenschapper wil blijven werken na 65: "Spijtig dat ik verplicht zou moeten stoppen"

Peter Carmeliet wil ook nog niet stoppen. Hij is tien jaar geleden een totaal nieuwe piste in zijn onderzoek begonnen, en het werk is volgens hem nog lang niet gedaan. “Het is niet dat ik zonder ideeën zit. Integendeel, ik weet niet wat eerst gedaan. Er is nog zoveel te ontdekken. Ik zou het spijtig vinden om verplicht te moeten stoppen”, zegt Carmeliet.

Peter Carmeliet is één van onze Vlaamse toponderzoekers. Hij is zowel verbonden aan de KU Leuven als aan het VIB, het Vlaams Instituut voor Biotechnologie. Carmeliets specialisatie is angiogenese, de groei van bloedvaten. Hij onderzoekt ondermeer hoe de groei van bloedvaten bij tumoren geremd kan worden, en hoe dus ook de kanker kan worden gestopt. Carmeliet heeft een reeks wetenschappelijke prijzen achter zijn naam: de Franquiprijs, de Inbev Baillet-Latourprijs en de dr. Heinekenprijs. Hij mag zich ook al vier jaar “baron” noemen. Om maar te zeggen: een klinkende naam in het wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen.

Carmeliets vader, Edward Carmeliet, was ook professor aan de KU Leuven. Hij was, en is, gespecialiseerd in elektrofysiologie, zeg maar hoe elektrische stromen zenuwen in ons lichaam aansturen. Het bekendste voorbeeld in de elektrofysiologie is ons hart, dat met elektrische pulsen op gang wordt gehouden. Na een pauze, is Edward Carmeliet vorig jaar opnieuw beginnen publiceren, met wat hulp van zijn zoon en de andere kinderen. Het is bijna aandoenlijk om vader en zoon samen aan het werk te zien. “Het plezier van het onderzoek, van nieuwe inzichten te vinden, daar staat geen leeftijd op”, zeggen ze samen.  

Peter Carmeliet gebruikt het voorbeeld van zijn vader om een pleidooi te houden tegen de verplichte pensionering. En hij is niet de enige. Een reeks bekende professoren ging hem voor. Een aantal is zelfs na hun emeritaat naar het buitenland verhuisd. In Nederland ligt de leeftijdsgrens op 68 jaar, in Denemarken op 70 jaar, en in Groot-Brittannië en de VS is er zelfs geen grens. Professor economie Paul De Grauwe (72) is één van de bekendste voorbeelden. Daags na zijn afscheidsreceptie vertrok die al naar de prestigieuze London School of Economics. Hij heeft er nu al zeven jaar een contract van onbepaalde duur, en doet wat hij in Leuven deed: onderzoek en les geven.

Sinds het vertrek van De Grauwe is de wetgeving trouwens aangepast. Professoren mogen nu vragen aan hun universiteit om langer te blijven werken. Maar, het is een gunst die per academiejaar verleend wordt, en jaar na jaar opnieuw aangevraagd moet worden. In Vlaanderen is er nog maar één wetenschapper bekend die van de gunst gebruik maakt: Alzheimeronderzoekster Christine Van Broeckhoven. Ze moest normaal vorig jaar met pensioen gaan, maar de universiteit Antwerpen heeft dat met één jaar uitgesteld. De KU Leuven geeft zelfs uit principe geen uitzonderingen.

De rector van de KU Leuven heeft begrip voor de vraag van Carmeliet.  Carmeliet is trouwens niet de enige. Rector Luc Sels spreekt zelfs van "gouden generatie" die binnenkort met pensioen moet. Maar, gewoon blijven doorwerken na 65 als hoofdonderzoeker zal voor niemand mogelijk zijn.  De KULeuven wil wel de mogelijkheid uitwerken voor hen om na 65 als mentor aan de slag te blijven, en zo de kennis en ervaring geleidelijk door te geven. Ze kunnen dan blijven publiceren, en als co-promoter andere onderzoekers begeleiden. De KU Leuven hoopt om op die manier te vermijden dat de talentvolle onderzoekers naar het buitenland verhuizen.

Bekijk hieronder de reactie van KU Leuven-rector Luc Sels uit "Het Journaal":