Gaybashing in ‘Familie’ en ‘Over Water’: taboedoorbrekend of net niet?

In ‘Over Water’ wordt ­Arno gepest nu z’n klasgenoten weten dat hij homo is. En ook in ‘Familie’ is gaybashing momenteel een belangrijke verhaallijn. Wanneer Zjef en Rudi in ‘Familie’ een filmpje te zien krijgen waarin een homo zwaar toegetakeld wordt, beslissen ze actie te ­ondernemen. Met een modeshow rond regenboog-shirts hopen ze op een positieve manier de aandacht te ­vestigen op het thema.

Maar al snel worden ze zélf slachtoffer van homofoob geweld. Ze krijgen haatmails en er worden dreigbrieven onder hun ruitenwisser ­gestoken. En het trieste ­dieptepunt: Zjef die in ­
elkaar wordt geslagen. “Ik vind ‘Familie’ zeer goed, maar dit is wel een beetje overdreven”, schrijft een fan online. “Er zijn veel homo’s die niet uit de kast durven te komen uit angst, en dan tonen ze dit.”

En zo zijn er nog wel meer commentaren van ‘Familie’- fans. “Homofobe uitspraken horen niet thuis in een soap. Schandalig is het!” schrijft een andere misnoegde kijker. “En dat terwijl zoveel kijkers worstelen met hun geaardheid. De scenaristen zouden beter moeten weten. Toon dan op z’n minst het nummer van de 
zelfmoordlijn na afloop!”

Jeroen Borghs van de koepel­organisatie çavaria begrijpt die reacties. “Maar”, zegt hij, “het is belangrijk dat thema’s als homofoob geweld aan bod komen in populaire televisiereeksen. Anderzijds merken we ook dat holebi’s hierdoor denken dat het fenomeen vaker voorkomt, en hun gedrag in publieke ruimten aanpassen. Ze voelen zich onzekerder en onveiliger en durven niet meer hand in hand te lopen.”

Het is moeilijk om daar uitspraken over te doen. Het cijfermateriaal dat we hebben, is immers enkel gebaseerd op het aantal aangiftes. Maar het ­merendeel van de slachtoffers doet nooit aangifte.  

Ja, of omdat ze simpelweg niet weten dat homohaat strafbaar is. Tot op zekere hoogte althans. Want iedereen mag een mening hebben, maar aanzetten tot haat mag niet. Er is ook een verschil tussen een homoscheldwoord roepen en het naar iemand mailen. Want dan valt het onder de drukperswet. En als iemand je kéér op kéér naroept op straat, dan wordt het belaging. En daar staan ook straffen op, uiteraard.

Daarom raden wij sowieso aan om áltijd klacht in te dienen. Maar er is ook goed nieuws: de houding van de Belg tegenover holebi’s is over ’t algemeen positiever geworden.

Dat nu ook weer niet.  De houding van de maatschappij is één ding. Het proces dat zo iemand innerlijk doormaakt, is een andere zaak. Ook al staat onze maatschappij nu positiever tegenover holebi’s, het hetero-zijn is toch nog steeds de norm. Een jongere die uit de kast komt, moet nog altijd aanvaarden dat hij of zij anders is. Uit onze scholenenquête blijkt ook dat holebi-­jongeren zich vaak onveilig voelen op school. 

Dat is een heel goeie zaak. Het is echt belangrijk dat, als zulke thema’s in een tv-reeks aan bod komen, het personage steeds terechtkan bij familie, vrienden en personen die gezag uitoefenen. Toon dat ze er niet alleen voorstaan! Dat doet al veel 
aan de beleving van holebi–kijkers.