Als het Britse parlement het echtscheidingsakkoord goedkeurt, wordt brexit uitgesteld tot de dag voor de Europese verkiezingen. Zo niet, dan volgt op 12 april een ‘no deal’-brexit. May heeft met dit voorstel van Europese leiders ingestemd.
Op de Europese top moesten de leiders zich buigen over het uitstel van de brexit dat premier Theresa May woensdag heeft aangevraagd. Ze hoopte dat het akkoord dat ze met de EU overeengekomen is alsnog groen licht krijgt van het parlement in Londen, maar vroeg wel tot 30 juni de tijd om dat akkoord vervolgens in Britse wetgeving te gieten.
Dat uitstel wil de Europese Unie de Britten niet geven. Na een urenlange discussie kwamen de leiders overeen de Britten twee opties aan te bieden. Theresa May aanvaardt het aanbod.
Als May het akkoord volgende week voor de derde keer aan haar parlement voorlegt en de tekst goedgekeurd krijgt, dan wordt de brexit uitgesteld tot 22 mei. Dat betekent dat het VK de EU zal verlaten hebben wanneer een dag later de verkiezingen voor het Europees Parlement van start gaan. De EU wil vermijden dat de Britten eind mei nog deel uitmaken van de EU maar wegens hun aangekondigde vertrek niet deelnemen aan de verkiezingen. Dat scenario dreigde de geldigheid van die verkiezingen onderuit te halen.
Een heel ander verhaal wordt het wanneer het Lagerhuis het akkoord niet kan goedkeuren. Dan biedt de EU de Britten een uitstel aan tot 12 april. Hun eigen wetgeving verplicht de Britten namelijk om ten laatste op 11 april – exact zes weken voor de start van de Europese verkiezingen – de EU mee te delen of ze aan die verkiezingen willen deelnemen. Doen ze dat niet, dan vindt op 12 april de noch door May, noch door de EU gewenste ‘no deal’-brexit plaats.
Dat scenario kan weliswaar nog worden vermeden als de Britten beslissen het over een andere boeg te gooien. Als de regering na een definitief ‘njet’ van het Lagerhuis aan de EU zou meedelen dat het bijvoorbeeld tóch een douane-unie wil of een tweede referendum wil organiseren, dan wil de EU de Britten een langer uitstel toekennen. Het logische gevolg van dit alles is dan natuurlijk wel dat het VK aan de Europese verkiezingen moet deelnemen. Het VK houdt ook de mogelijkheid om de brexit te annuleren, zei Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk donderdagavond op een persconferentie.
Hoe lang zo’n langer uitstel zal duren, wilde of kon Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker niet zeggen. ‘Tot het bittere einde’, maakte hij zich ervan af. Hoe dan ook moet een extra uitstel van de brexit de unanieme goedkeuring krijgen van de Europese leiders. Dat kan eventueel via schriftelijke procedure, liet een diplomaat zich ontvallen.
In ieder geval is het voor de EU niet nodig om volgende week een extra top te beleggen. De brexit op 29 maart is nu definitief van tafel, ook het Britse parlement stemde op 14 maart reeds principieel in met een uitstel van de brexit.
May: ‘Het moment van de beslissing is aangebroken’
‘Ik denk dat de keuze voor de parlementsleden nu duidelijk is’, reageerde ze. ‘Ik keer morgenochtend terug naar het Verenigd Koninkrijk en ga hard werken om steun te vergaren.’
May had de parlementsleden woensdag in de gordijnen gejaagd door de schuld van de politieke impasse in Londen in hun schoenen te schuiven. Donderdagnacht klonk ze milder. ‘Ik heb respect voor de verschillende meningen. Ik heb mijn frustratie geuit, ik weet dat de parlementsleden ook gefrustreerd zijn. Maar ik hoop dat we het allemaal eens zijn dat het moment van de beslissing is aangebroken.’
De Britse premier beklemtoonde nogmaals dat een derde afwijzing van het akkoord de Britse politiek voor een harde keuze plaatst. Zij voelt alvast weinig voor een Europese stembusgang. ‘Ik geloof heel sterk dat het fout zou zijn om aan de mensen te vragen om deel te nemen aan Europese verkiezingen, drie jaar nadat ze gestemd hebben om de EU te verlaten.’
