Peter Van Rompuy (CD&V): ‘Socialisten zeggen ons dat de Bourgondische coalitie op Vlaams niveau al beklonken is’

De nieuwe sterke CD&V-politicus in het Vlaams Parlement heet Peter Van Rompuy. Met zijn partij hoopt de jongste Van Rompuy er ook in de volgende Vlaamse regering bij te zijn. Niet vanzelfsprekend, afgaande op de geruchten die hij hoort over een ‘geheim akkoord’. Over Joke Schauvliege maakt hij zich minder zorgen. ‘Joke heeft nog een lange politieke carrière voor zich.’

Peter Van Rompuy is een drukbezet man. Door een kettingreactie na de val van Joke Schauvliege werd hij CD&V-fractievoorzitter in het Vlaams Parlement. Een welgekomen kans om zich extra te profileren als lijsttrekker van de Vlaams-Brabantse CD&V-lijst.

‘Ik weet voor het eerst in mijn leven wat het is om geleefd te worden’, zegt hij. ‘Ik moet vaak mijn toespraken nog ter plekke bedenken. Die zijn meestal de beste (lacht).’

Als zoon van Herman erf je de helft van zijn vrienden en ál zijn vijanden.

Traag maar zeker baant de jongste Van Rompuy zich een weg naar de hoogste gelederen van de partij. Volledig op eigen kracht, zo stipt hij aan. Ja, zijn achternaam klinkt als een klok binnen de Europese christendemocratie. ‘Maar als zoon van Herman erf je de helft van zijn vrienden en ál zijn vijanden.’

Uw vader moet de schorsing van de Hongaarse premier Viktor Orban binnen de Europese Volkspartij (EVP) opvolgen. Waarom wilde uitgerekend CD&V de Hongaar zo gretig op het strafbankje zetten?

PETER VAN ROMPUY: De emmer was al een tijdje aan het overlopen. De eerste echte druppel was de Central European University die uit Boedapest moest verdwijnen. Alles kwam dan in een stroomversnelling met die campagne over EU-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.

Binnen CD&V dachten we: dit is het moment. Als we nu op het gaspedaal duwen, dan gaan we resultaten zien. En we hebben hem nu ook een verregaande sanctie opgelegd door hem te schorsen.

Open VLD-lijsttrekker Guy Verhofstadt noemt die schorsing ‘beschamend voor Europa’. U had Orban gewoon uit de EVP moeten zwieren.

VAN ROMPUY: Dat zegt de man die zelf heeft geprobeerd om Beppe Grillo en de Italiaanse Vijfsterrenbeweging binnen te halen in zijn Europese partij ALDE. Verhofstadt wilde tijdens de komende campagne maar al te graag wijzen op het feit dat Orban bij ons in de partij zat – daarom reageert hij nu zo nijdig.

Het is echter niet alleen een schorsing, het is er ook eentje zonder einddatum. Eigenlijk is het een de facto uitsluiting. Dat is nooit gezien binnen de EVP én op gang gebracht door onze voorzitter Wouter Beke. In mijn ogen is de schorsing de eerste stap naar de uiteindelijke uitzetting, indien de Europese waarden blijven geschonden worden.

Over Eurosceptici gesproken: de Nederlandse provinciale verkiezingen zijn uitgedraaid op een klinkende overwinning voor het Forum voor Democratie (FVD) van de rechts-populistische Thierry Baudet. In welke mate trekt u daar lessen uit voor de Vlaamse verkiezingen?

VAN ROMPUY: Zijn partij behaalt een grote overwinning met zo’n 14 procent van de stemmen. In 2004 haalde Vlaams Belang in Vlaanderen zo’n 25 procent. We moeten dus het grotere plaatje zien. Het blijft ‘maar’ 14 procent. Hij haalt bovendien een deel weg van de PVV van Geert Wilders. De vooruitgang op de rechts-populistische flank is dus relatief. Daarnaast wint ook GroenLinks. Er zijn dus twee tegengestelde bewegingen.

De hoofdles voor mij is dat de centrumpartijen standvastig moeten zijn in de verdediging van hun waarden. Premier Mark Rutte van de VVD heeft de voorbije jaren gezegd dat hij ‘het goede populisme’ vertegenwoordigde. Na de jaarwisseling zei hij zelfs dat hij bepaalde relschoppers liefst ‘zelf in elkaar wilde slaan’.

Dat moet je dus net niet doen. Je moet de democratische waarden blijven verdedigen, anders zorg je voor vertwijfeling bij de kiezer. Dat leidt tot versplintering zoals we die zien in Nederland.

Thierry Baudet is veel extremer dan N-VA – wat niet wegneemt dat N-VA wel eens populistische uitspraken doet.

U bekritiseert Rutte, maar ook uw zusterpartij CDA zou volgens critici te veel meegaan in een rechts discours. Zij kregen ook rake klappen bij de stembusgang.

VAN ROMPUY: Het verschil tussen CDA en Baudet is gigantisch. Ik denk dat het CDA mee slachtoffer is geworden van de algemene afstraffing van de Nederlandse regeringspartijen.

U vergelijkt het FVD met het Vlaams Belang. Sommigen zien gelijkenissen tussen Baudet en N-VA. U ook?

VAN ROMPUY: Nee, Baudet gaat veel verder. Zo is hij voor de nexit, het vertrek van Nederland uit de EU. Zelfs Marine Le Pen heeft een exit van Frankrijk uit haar programma geschrapt. Ook de Italiaanse populisten hebben die piste losgelaten.

Baudet is veel extremer dan N-VA – wat niet wegneemt dat N-VA wel eens populistische uitspraken doet.

Over een exit uit de EU gesproken: hoe stelt u de Vlaamse bedrijven gerust voor de gevolgen van de brexit?

VAN ROMPUY: We kunnen hen niet geruststellen. We dreigen 28.000 jobs te verliezen, zeven keer Ford Genk. Het enige wat we kunnen doen, is de schadelijke gevolgen indammen. Dat doen we in het Vlaams Parlement met een nooddecreet, waar ik al zes maanden op hamer. Minister-president Geert Bourgeois (N-VA) vond dat aanvankelijk niet nodig, maar vorige week hebben we het gelukkig goedgekeurd.

Wij zijn als Vlaanderen de eerste en grootste verliezer van het neoprotectionisme. We moeten de mensen daarom overtuigen dat vrijhandel een hoeksteen is van onze welvaart.

Maar dat ‘beter uitleggen’ is iets wat we al jaren horen in verband met de EU. Volstaat dat nog wel?

VAN ROMPUY: (knikt) De enige manier om het vertrouwen te herstellen is de daad bij het woord voegen. Op dat vlak is er duidelijke vooruitgang. Neem de fiscale dumping. Die wordt sinds kort heel hard aangepakt op Europees niveau. Google kreeg woensdag nog een boete van anderhalf miljard euro.

Op vlak van sociale dumping heeft Marianne Thyssen (CD&V) het Europese arbeidsauditoriaat opgericht. Dat is een kleine revolutie in de strijd tegen sociale fraude, want lidstaten zullen beter informatie kunnen uitwisselen.

Peter Van Rompuy (CD&V)
Peter Van Rompuy (CD&V) © Morgan Milan

En ook tegen de economische dumping schakelt de EU een versnelling hoger. Het wordt moeilijker voor Chinese staatsbedrijven om zich in te kopen in een Europees bedrijf. Op die manier zullen we mensen overtuigen dat vrijhandel ook voor de gewone man en de kmo’s welvaart oplevert, niet alleen voor de multinationals.

Toch onthouden we deze week vooral dat buitenlandse werknemers al na één maand werken in België een werkloosheidsuitkering zullen kunnen aanvragen. Dat is toch dodelijk voor het beeld van de EU?

VAN ROMPUY: Je moet nog altijd 300 dagen gewerkt hebben om aanspraak te maken op die uitkering. Europa wil nu dat je minstens één maand werkt in het land waar je beroep doet op een uitkering. Tegelijk versterkt Marianne Thyssen de controles op die 300 dagen danig in heel Europa.

Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) zal op EU-niveau wél het Belgisch model blijven verdedigen. Wij willen dat de ondergrens op drie maanden blijft.

Is dat geen motie van wantrouwen tegen Thyssen?

VAN ROMPUY: Het is een beter voorstel dan dat van het Europees Parlement, dat de ondergrens zelfs op één dag werken wilde leggen.

Maar Peeters gaat zich dus verzetten tegen een maatregel van partijgenoot Thyssen?

VAN ROMPUY: Dit is geen maatregel van Thyssen, maar een voorstel van de Europese triloog (het overleg tussen Commissie, Parlement en Raad van Ministers, nvdr.).

Waar Thyssen deel van uitmaakt.

VAN ROMPUY: Zij is één van de 27 Commissarissen.

Weegt ze dan niet genoeg binnen de Commissie?

VAN ROMPUY: De Commissie heeft al uit de brand kunnen slepen dat het één maand wordt in plaats van één dag. In de Raad gaan we nu voor drie maanden. Het gaat in de goede richting.

Het is vooral de verdienste van Hilde Crevits geweest dat we in de Vlaamse regering niet dezelfde ruzie hebben gezien als in de federale.

Terug naar Vlaanderen. Was Geert Bourgeois een goede minister-president?

VAN ROMPUY: (twijfelt) Ik vind van wel. De Zweedse coalitie heeft goed gewerkt. Het is vooral de verdienste van Hilde Crevits (CD&V) geweest dat we niet dezelfde ruzie hebben gezien als op het federale vlak.

Is Crevits een goede opvolger voor Bourgeois?

VAN ROMPUY: We werken door tot aan de verkiezingen, maar ik vind wel dat zij alle kwaliteiten heeft om een goede minister-president te zijn. Maar ik hoor in de wandelgangen dat er een geheim akkoord is om de Antwerpse coalitie van paars-geel (de zogenaamde Bourgondische coalitie van N-VA, SP.A en Open VLD, nvdr.) in Vlaanderen uit te rollen. De socialisten zeggen het ons zelfs onomwonden.

Bart De Wever (N-VA) heeft ook al gezegd dat hij er ‘geen probleem’ mee zou hebben om een Vlaamse regering met de socialisten te vormen. In hun houding tegenover het steunmechanisme voor de gascentrales zie je eveneens dat er toenadering is tussen N-VA en SP.A. Rechts koppelt zich dus aan links. Ook groen wil blijkbaar graag een groen-blauwe as.

In Antwerpen zien we met de granaatontploffingen dat het nochtans alle kanten uitgaat. De Wever zegt het ene, Jinnih Beels (SP.A) zegt het andere. Zo geweldig werkt dat dus niet.

Ze zouden beter eens kijken naar de manier waarop minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) de nieuwjaarsrellen in Brussel heeft aangepakt. Kordaat, maar zonder bevolkingsgroepen te stigmatiseren.

Voor de Bourgondische coalitie zou het wel een unieke kans zijn om zonder CD&V te besturen. Zij kijken ernaar uit om te hervormen zonder de ‘lastige’ onderwijskoepels en andere middenveldorganisaties.

VAN ROMPUY: We hébben de afgelopen legislatuur hervormd. Het secundair onderwijs, registratierechten, autofiscaliteit, noem maar op. Wij willen op dat elan doorgaan.

Even over u eigen carrière. Eigenlijk bent u een maand geleden fractievoorzitter geworden dankzij het emotionele ontslag van Joke Schauvliege. Zorgt dat niet voor gemengde gevoelens?

VAN ROMPUY: Het is heel hard geweest voor haar. Sommigen vergeten dat politici ook maar mensen zijn. Ze werd gebombardeerd door sms’en waardoor ze niet meer met haar gezin kon communiceren.

Iedereen, ook u, spreekt nu over die sms’en. Maar Schauvliege is moeten opstappen na haar leugen over de Staatsveiligheid. Dat weet u toch ook?

VAN ROMPUY: De reden is dat de polarisering rond haar persoon een sereen debat over klimaat in de weg stond. Daarom heeft ze zelf beslist om ontslag te nemen. Het ging alleen maar over haar persoon, niet over het klimaat. Een nuchtere politicus als Koen Van den Heuvel kan weer wat kalmte brengen.

Toch mocht Schauvliege wel aanblijven als lijsttrekker in Oost-Vlaanderen. Is dat niet cynisch?

VAN ROMPUY: Joke heeft nog een lange politieke carrière voor zich. Een keer een stap opzij zetten betekent niet het einde van een loopbaan. Er zijn er zovelen die dat hebben gedaan. Ik zie niet in waarom dat niet zou gelden voor Joke.

Luisteren we naar belangengroepen? Dat doen we op dezelfde manier dat N-VA naar Voka luistert en Groen naar Greenpeace.

U bent unaniem verkozen door de CD&V-parlementsleden als fractievoorzitter. Welke troeven heeft u?

VAN ROMPUY: Dat moet u aan hen vragen (lacht). Eigen stoef stinkt, laat het ons daar bij houden.

Misschien dwingt uw achternaam nog veel respect af binnen de partij.

VAN ROMPUY: Mijn collega’s hebben Peter aangeduid, die ze elke dag bezig zien in het parlement.

Er is dus niet zoiets als een aparte CD&V-stand voor de familie-Van Rompuy?

VAN ROMPUY: (lacht) Wij hebben een sterke interne democratie en we worden beoordeeld op onze merites, net als alle anderen.

Volgens Kamerlid Veli Yüksel, die onlangs overliep van CD&V naar Open VLD, vormen de standen binnen de partij nochtans een barrière voor wie wil opklimmen.

VAN ROMPUY: Er is twee weken geleden een betoging geweest tegen onze loonwet. Hilde Crevits heeft regelmatig meningsverschillen met de katholieke onderwijskoepel. Wij zijn geen standenpartij, anders zou dat niet gebeuren.

Luisteren we naar belangengroepen? Dat doen we op dezelfde manier dat N-VA naar Voka luistert en Groen naar Greenpeace.

U vervangt Koen Van den Heuvel als fractievoorzitter. Toch heeft hij als nieuwbakken minister een eerste grote kans laten liggen. De betonstop werd van tafel geveegd en wordt een zaak van de volgende regering. Hoe verklaart u dat?

VAN ROMPUY: Dit gaat over het eigendom van mensen. We moeten een decreet hebben dat de Vlaming rechtszekerheid biedt en daarom hebben we ervoor gekozen om een milieueffectenrapport te bestellen, zoals de Raad van State dat wenste.

Kortom: het is een gevolg van slecht voorbereidend werk door Joke Schauvliege?

VAN ROMPUY: Het is Schauvliege die het dossier voor het eerst op de politieke agenda heeft gezet, dat is een belangrijke verdienste.

Hoe moeilijk is het eigenlijk voor CD&V om op het klimaatdebat te wegen? Groen en N-VA maken er een heuse tweestrijd van.

VAN ROMPUY: We zitten met de minister van Klimaat middenin het debat. Onze lijn is die van ‘verstandig groen’. We willen niet dat we klimaatmaatregelen moeten intrekken na protest, zoals in Frankrijk. Iedereen moet dus mee kunnen. Ik betreur dan ook dat het klimaatplan van Groen zoveel belastingen bevat.

We moeten ook veel meer over de landsgrenzen kijken. De belangrijkste revolutie op klimaatvlak is dat van windenergie op zee. Aanvankelijk wilden we tegen 2030 vier gigawatt opwekken, maar dat zou nu al in 2024 kunnen. Let op: dat is de volledige capaciteit van Doel.

Ik betreur dan ook dat het klimaatplan van Groen zoveel belastingen bevat. .

De technologie vraagt almaar minder subsidies en men wil die installeren voor de Belgische, Britse, Nederlandse en Noorse kusten. Een echte revolutie. Op zulke zaken willen we als CD&V volop inzetten.

In Vlaams-Brabant krijgt u lijsttrekker Ben Weyts (N-VA) tegenover u als grootste tegenstander. Is hij een goed minister geweest?

VAN ROMPUY: (denkt lang na) Hij is sterk begonnen, maar ik moet jammer genoeg vaststellen dat hij het fileleed niet heeft kunnen omkeren. In onze provincie is dat een thema. We vinden dat er in Vlaanderen niet één, maar twee belangrijke knooppunten zijn. Niet alleen de Antwerpse ring, maar ook de Brusselse ring doet ertoe.

In ons investeringsplan stellen we een onafhankelijk planbureau voor dat de prioriteiten vastlegt op basis van objectieve criteria. Zo krijgen we een evenwichtige verdeling over heel Vlaanderen.

In de volgende legislatuur moeten niet alle middelen naar Antwerpen, zoals De Wever zei bij zijn kandidaatstelling als minister-president.

Peter Van Rompuy (CD&V)
Peter Van Rompuy (CD&V)© Morgan Milan

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content