Metafysica voor digital natives

Germinal van Halory Goerger en Antoine Defoort speelt nog in Vooruit (Gent) op 10 en 11 oktober. www.vooruit.be

Germinal was de naam die de Franse Revolutie gaf aan de lentemaand. Toen wou men immers alles van nul af aan herdenken. Minder bloedig, maar even radicaal, is alles aan herrijking toe sinds de digitale revolutie. Goerger en Defoort tonen hoe die oude denkbeelden op hun kop zijn gezet. Ze stellen hun 'metafysica 5.3' voor via een aftands medium als theater. Ironie, o ironie.

Hun theater is tot zijn eenvoudigste vorm herleid: een grijze, gesloten doos, met achterin enkele doeken. Vier personages zitten op de grond in het duister. Opflakkerend licht schept grote verwachtingen. Tot de personages ontdekken dat ze ook zelf het licht kunnen sturen met de consoles die her en der op het podium staan.

Vier ikken

Halory ontdekt al doende dat hij via de machine ook woorden als 'concept' kan laten verschijnen op de muur. Ondine doet het hem met wat moeite na. Op den duur zijn ze allen het kunstje meester, om dan vast te stellen dat ze het ook zonder die consoles afkunnen. Ze voeren zelfs een elementaire conversatie. Niet zonder moeite echter, want ze moeten eerst verzinnen hoe de vier 'ikken' uit elkaar te houden met voornamen.

Meer vooruitgang volgt. Ondine merkt dat de theatervloer hol is. Er blijkt een microfoon onder verborgen. Daardoor merkt Antoine dat je woorden niet alleen kunt projecteren, maar ook kunt uitspreken. De anderen vinden dat zo wonderlijk dat ze hopen dat Antoine vanaf nu voor hen zal spreken, als een medium, een interface. Tot blijkt dat het handiger is als ieder voor zichzelf spreekt.

Hulplijn

Ongemerkt keren ze zo de klassieke voorstelling van de menswording om: eerst schrijven, dan pas spreken - dat kan alleen eendigital nativebedenken. Blijft nog de vraag waarover te spreken, en volgens welke categorieën. De systemen die ze bedenken falen steevast. De onderverdeling van voorwerpen in dingen die al dan niet 'pocpoc' doen als je er op klopt blijkt bijvoorbeeld onhanteerbaar. Het viertal steekt hier op onnavolgbare wijze de draak met alle ontologie en logica.

Ten einde raad bellen ze de hulplijn, maar die kan geen hulp bieden. Theater is helaas een parallel systeem naast de gewone wereld. Het viertal grijpt daarom terug naar het PC handboek. Dat leert hen dat er naast 'grijs' ook andere achtergronden zijn voor hun bureaublad, net als een rijke keuze aan talen. Helaas leren ze ook dat hun verhaal eindig is, en dat ze daar in zullen moeten berusten. De enige uitweg is: een waardig einde verzinnen. Dat verzinnen ze in hun eindzang, een herhaling van hun eigen absurde ontstaansverhaal.

Zo'n complex, hyperintelligent verhaal vertellen in een dik uur, en er dan nog voor zorgen dat de toeschouwers het zich af en toe bescheuren: het is meer dan ongewoon.