Lagarde leidt imf met stijl

Bij het IMF is Dominique Strauss-Kahn niet meer dan een verre herinnering. De nieuwe topvrouw Christine Lagarde (55) slaagt er meteen in haar stempel te drukken, nog geen drie maanden nadat ze de in opspraak geraakte DSK kwam aflossen. Zo omzichtig ze zich als Frans minister van Financiën uitte over de eurozone, zo recht voor de raap communiceert Lagarde vandaag als IMF-chef. Telkens wanneer de rijzige professorendochter haar mening uit, spitsen de beurzen hun oren.

"De wereldeconomie is een gevaarlijke nieuwe fase ingetreden", waarschuwde Lagarde de voorbije week meermaals. Dat somber toekomstbeeld joeg de beleggers de stuipen op het lijf en duwden de beurskoersen naar omlaag.

Ook de toekomst van de banken ziet Lagarde somber tegemoet. "De banken hebben extra kapitaal nodig, anders dreigt een nieuwe bankencrisis", klonk het een maand geleden. "De Europese banken moeten sterk genoeg zijn om de risico's van staatsschulden en lage groei te kunnen weerstaan. Als dit probleem niet wordt aangepakt, dan kan er een slopende liquiditeitscrisis ontstaan."

Lagardes alarmisme zaait wrevel bij haar voormalige collega's van de eurozone. Vooral het feit dat ze keer op keer hamert op een herkapitalisatie van de banken jaagt sommige Europese regeringen op stang. Landen als Frankrijk of België zijn sinds de vorige bankencrisis co-aandeelhouder van hun banken en zitten krap bij kas om nogmaals bij te springen.

Hoe harder Lagarde alarm slaat, hoe dieper de beurskoersen van de Europese en met name de Franse grootbanken wegzinken. Het IMF berekende recent dat de Europese banken met een slordige 300 miljard euro aan risico's opgezadeld zitten door de schuldencrisis in de eurozone.

Zelfs in eigen land stuit Lagarde op onbegrip. "Ofwel is ze verkeerd geïnformeerd door haar diensten op het IMF - dat is een mogelijkheid - ofwel had ze niet de Franse banken in gedachten. Eerlijk gezegd begrijp ik niet goed wat ze zegt. De Franse banken, en de Europese banksector in het algemeen, zijn solide en goed gekapitaliseerd", verklaarde Christian Noyer, de gouverneur van de Banque de France, na Lagardes noodkreet over de banksector.

De functie maakt de vrouw. Toen Lagarde nog Frans minister van Financiën was, verklaarde ze dat de Europese banken "solide en gezond" waren. Als topvrouw van het IMF hoeft ze zich niet meer te houden aan het afgesproken mantra van de Europese beleidsmakers. Op de IMF-jaarvergadering deelde Lagarde de kritiek van de VS en China, die vinden dat de Europese politici te laks optreden.

Bij haar aanstelling vreesden sommige criticasters dat de rechtse politicus Lagarde bij het IMF een streng orthodoxe politiek zou doordrukken, op een ogenblik waarop de wereld volgens hen juist een Keynesiaans stimuleringsbeleid kan gebruiken. Maar het lijkt erop dat Lagarde op dat punt een gelijkaardig standpunt inneemt als haar socialistische voorganger DSK.

"Europa en de Verenigde Staten moeten hun bezuinigingsprogramma's versoepelen en eventueel zelfs de groei stimuleren door de overheidsschuld verder te laten oplopen, als de situatie dat toelaat", verklaarde ze in een interview met Der Spiegel.

Ideale antidotum

Lagarde beperkte haar mediaoffensief overigens niet alleen tot 'ernstige' tijdschriften als Der Spiegel, maar verscheen ook in het glossy magazine Vogue. Haar klassevolle vrouwelijke imago is voor de geplaagde instelling IMF het ideale antidotum tegen de reputatieschade die haar bronstige voorganger DSK veroorzaakt heeft.

Lagarde is er in Washington ook in geslaagd op korte tijd haar 'Europese' imago van zich af te schudden. Dat een Europese zich zo kritisch opstelt tegenover de eurozone, wordt alvast op applaus onthaald in Angelsaksische kringen. "Eindelijk iemand die de problemen bij naam noemt", verklaarde de Amerikaanse topeconoom Ken Rogoff (ex-IMF). "Ze weten dat er een probleem is, maar ze wilden het tot nog toe niet toegeven. Het heeft toch lang geduurd vooraleer het IMF man en paard noemde over de banksector." Voor Rogoff heeft het IMF onder Strauss-Kahn zich te slaafs opgesteld tegenover Europa. "Veel te lang heeft het IMF geloofd in de beloften van de zittende regeringen in schuldenlanden als Griekenland", vindt de Harvardprof.

Lagarde had eergisteren een gesprek met Grieks minister van Financiën Evangelos Venizelos. Pas als Griekenland over de brug komt met een geschreven lijst met alle komende besparingen, zal het IMF de kredietkraan weer opendraaien, was haar boodschap voor Athene.

De voorbije weken zette het IMF Griekenland zwaar onder druk. De regering-Papandreou heeft groen licht nodig van de troika, drie topexperts van het IMF, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. Lagarde houdt het been stijf, terwijl de Europese instellingen inschikkelijker lijken. Zolang Griekenland niet met een geloofwaardig saneringsontwerp op de proppen komt, weigert ze om haar expert naar Athene te sturen voor de financiële goedkeuring.

Chanel en Hermès

Lagarde heeft een ijzersterke reputatie als onderhandelaar en diplomate. Ze leerde het klappen van de zweep als advocate bij de Amerikaanse topkantoor Baker & McKenzie. Ze begon op 25-jarige leeftijd voor Baker & McKenzie Parijs werken, en kon zich snel opwerken tot de top van de prestigieuze firma uit Chicago.

Haar advocatenervaring kwam goed van pas in het strategospel onder eurolanden en in de vergaderingen van de G20-landen. Bij het IMF wacht haar een nog grotere taak. Lagarde moet de opkomende economieën als China en Brazilië op een lijn zien te krijgen met de oude grootmachten Europa en de VS. De groeilanden vinden niet dat zij de prijs moeten betalen voor het geknoei in het westen.

Wereldwijde samenhorigheid. Dat is waar Lagarde afgelopen weekend daarom op aandrong op de algemene vergadering in Washington. "Toen ik twee maanden geleden het IMF-gebouw binnenliep, zag ik daar de vlaggen van alle 187 leden van het IMF. Uw vlaggen, vlaggen die me er aan herinneren dat we in een mondiale economie leven, meer dan ooit met elkaar verbonden. Het gaf me een machtig gevoel. Dit is waar het IMF over gaat. En dit is het gevoel dat we nu moeten laten herleven."

Haar pleidooi voor eendracht heeft wel niet geleid tot een concreet plan voor de eurocrisis. Lagarde, een liefhebber van Chaneljasjes en genaamtekende Hermèstassen, mag dan al stijl en glamour toevoegen aan het soms wat duffe en plechtstatige IMF-wereldje, de 'feminine touch' botst ook tegen de grenzen van de realpolitik aan. "Ik ben Napoleon niet. Het is niet zo dat ik beslis en het daarna gebeurt", verklaarde ze daarover.

Toch bevindt ze zich in een uitzonderlijke positie. Lagarde kan het goed vinden met Duits bondskanselier Angela Merkel en is een UMP-partijgenoot van Frans president Nicolas Sarkozy. Dat ze de twee zwaargewichten van de eurozone persoonlijk goed kent, heeft er wellicht voor gezorgd dat haar aanstelling als opvolger van DSK vlotjes verliep. Lagarde wordt achtervolgd door een netelige zaak uit de jaren negentig, de affaire-Tapie, maar die heeft haar nooit aan het wankelen gebracht.

De zware financiële turbulentie eist offers op persoonlijk vlak. Door haar propvolle agenda heeft Lagarde, een gescheiden moeder van twee volwassen kinderen, niet veel tijd over om door te brengen met haar partner Xavier Giocanti, een bekende Franse zakenman. Ze heeft ook nog steeds haar droomhuis niet gevonden in Washington. "Ik zou graag een zwembad hebben", verklapt de voormalige kampioene synchroonzwemmen aan Le Figaro. "Niet alleen om even in het water te duiken, maar een zwembad waar je echt in kunt zwemmen." Want dagelijks aan sport doen, is een van Lagardes geheimen om zich staande te houden in de bikkelharde wereld van de haute finance.