'Ik dacht dat ik liefde zou verdienen met die verminking'

Talloze meisjes van voornamelijk Afrikaanse origine die hier leven, dreigen deze zomer tijdens een vakantie in het geboorteland een genitale verminking te ondergaan. Een nationale campagne moet familieleden op het hart drukken hun dochter, zus of kleindochter te beschermen tegen de verwoestende praktijk.

Door Barbara Debusschere

Brussel l Dat is cruciaal maar erg moeilijk, zo weet Zahra Ali Cheik, die op haar zestiende de zwaarste vorm van genitale mutilatie onderging. 'De traditie is hardnekkig. Zelfs hier word ik door mannen uit mijn land scheef bekeken omdat ik een hersteloperatie onderging.'

De glimlachende vrouw wil duidelijk sterk overkomen, maar niets kan verhinderen dat de stem van de Djiboutiaanse een beetje bibbert wanneer ze het verhaal doet over haar besnijdenis, waarbij de clitoris wordt verwijderd, de kleine schaamlippen worden afgesneden en de grote schaamlippen aan elkaar worden genaaid, zodat er slechts een kleine opening overblijft voor urine of menstruatiebloed.

Zahra is nu 24. Ze leeft sinds twee jaar in ons land en werkt voor GAMS België (Groupe pour l'Abolition des Mutilations Sexuelles féminines). Haar ervaringen illustreren hoe sociale druk genitale verminking in stand houdt. "Op mijn zestiende was ik nog ongeschonden, wat in feite ongebruikelijk was. Mijn andere zussen waren wel al besneden. Maar mijn vader had in de VS het verhaal gehoord van een klein meisje dat gestorven was aan de gevolgen van besnijdenis en toen hij terug thuis kwam zei hij tegen mijn moeder: 'Aan de twee jongste wordt niet geraakt.' Hij was er erg tegen."

De gevolgen voor Zahra waren echter moeilijk te verteren. "Mijn grootmoeder wou niets meer van mij en mijn zusje weten. 'Jullie zijn vuil', zei ze tegen ons. Ze verstootte ons. In die traditie is de vrouwenbesnijdenis zowel een religieuze als een zogenaamd hygiënische kwestie en het is ook de enige manier om aan een echtgenoot te geraken. Ook op school had ik het lastig. De andere meisjes hoorden me plassen en zeiden: 'Dat klinkt anders dan bij ons. Weet je wel zeker dat je een meisje bent?' Ik werd gepest en gemeden", zegt Zahra.

Op haar zestiende mocht ze op vakantie bij haar grootmoeder in Somalië. "We zouden naar een trouwfeest gaan en moesten verdacht vroeg opstaan. Ik wist meteen wat er aan de hand was. Met een bot scheermes sneed mijn grootmoeder alles weg. De pijn is zo extreem dat dat gevoel voor altijd in je hersenpan gebrand staat." Desondanks was Zahra blij. "Eindelijk zou ik aanvaard worden door mijn grootmoeder, door mijn gemeenschap. Eindelijk zou ik vriendinnetjes hebben met wie ik geheimen kon delen. Ik dacht echt dat ik zo liefde zou verdienen. Maar mijn vader zette mijn grootmoeder woedend het huis uit. En ik kreeg zware fysieke en psychische problemen. Het duurde twintig minuten of langer om naar toilet te gaan."

Het was evenwel pas nadat zij en haar zus haar vader hadden gevolgd naar België dat Zahra besefte dat haar kwalen en de blutsen op haar ziel alles met de verminking te maken hadden. "Mijn dokter toonde me beelden van een ongeschonden vrouw en van een verminkte vrouw en dat kwam als een shock."

Heel wat medische en psychologische begeleiding en een hersteloperatie hebben de jonge vrouw geholpen. "Ik voel mij fysieke en mentaal beter maar ik blijf worstelen met het feit dat ik me absoluut niet meer kan herinneren hoe het voelde een ongeschonden, volledige vrouw te zijn. En zelfs hier verwijten mannen uit mijn land me dat ik die hersteloperatie deed. 'Laat je niet zo door die Europeanen beïnvloeden', zeggen ze. Maar het is heel erg nodig dat Europeanen zich hier mee moeien, 0want de meisjes die risico lopen, wonen ook hier."

Zahra Ali Cheik:

De pijn is zo extreem dat hij voor altijd in je hersenpan gebrand staat