Geen idee wie daders zijn, maar toeristen zijn doelwit
Sinds de rook van de bommen vrijdag optrok staat in Thailand één vraag overeind: wie zijn de daders? Politie en regering waren er snel bij om te zeggen wie vooral níét verantwoordelijk zijn voor de veertien bommen van donderdag en vrijdag. Die hadden vier doden en tientallen gewonden tot gevolg. Er zijn geen Belgen bij betrokken, maar het reisadvies werd toch verscherpt.
Dit is geen internationale terroristische actie, benadrukken politie en regering, en ook niet het werk van militante moslims die al twaalf jaar in het diepe zuiden van het land actief zijn. De bomaanslagen op Phuket, Hua Hin en een aantal andere toeristische plaatsen is het werk van niet nader genoemde "anderen". De politie spreekt liever over "incidenten" en de premier en juntaleider Prayuth Chan-o-Cha noemt de bomaanslagen het werk van "mensen die chaos willen creëren".
Niemand wordt met name genoemd maar Thais weten wel wie de premier bedoelt. Hij doelt op de mensen die niet gelukkig zijn met de militaire machthebbers en ontevreden over het referendum dat die militairen afgelopen zondag hebben gehouden. De junta, die in 2014 de macht greep, heeft daarmee haar macht in de grondwet verankerd. De militairen houden een stevige greep op de politiek, wat voor hun tegenstanders een nachtmerrie is. Zij zullen dat niet accepteren, schreven analisten en commentatoren al vóór het referendum.
Geen van de aanslagen is opgeëist, zodat de wereld alleen maar kan speculeren over de daders. De omstandigheden geven weinig aanknopingspunten. Binnen 24 uur ontploffen veertien bommen in het zuiden. Dat wijst op een gecoördineerde actie van een georganiseerde beweging.
Gericht op toeristen
De bommen worden via mobiele telefoons tot ontploffing gebracht, en enkele keren ontploffen er twee vlak na elkaar. Bovendien zitten ze verstopt in bromfietsen. Allemaal kenmerken die zouden wijzen op de militante moslims die een stiekeme oorlog voeren voor afscheiding van het zuiden van het boeddhistische Thailand. Maar zij zijn het dus niet, benadrukken politie en militairen. Want zij hebben nog nooit toeristen als doelwit uitgekozen, en de aanslagen zijn daar bij uitstek op gericht.
Ook de timing is misschien een aanwijzing - vier dagen na het referendum en aan het begin van een lang weekeinde. Thailand viert vrijdag 'Mom's Day': de verjaardag van koningin Sirikit, de 'moeder van de natie'. Badplaatsen zijn daardoor extra vol met lokale vakantiegangers en dat kan erop wijzen dat de daders uit waren op optimaal effect.
De bommen treffen plaatsen die niet eerder door geweld getroffen zijn: de bad- en vakantieplaatsen Trang, Phuket, Hua Hinh, Surat Thani en Pang Nga. Plaatsen waar mensen zich sinds jaar en dag veilig hebben gevoeld. Hua Hin is een vaste pleisterplaats van het koninklijk huis. De 88-jarige koning Bhumibol heeft er zijn buitenverblijf, waar hij woont als hij eens niet in een ziekenhuis vertoeft.
Verhoogde waakzaamheid
Uitgerekend die stad wordt met vier explosies het zwaarste getroffen: twee mensen komen om en zeker twintig raken er gewond. Bij andere aanslagen vallen twee doden en opnieuw een aantal gewonden. Vrijdag zijn de talrijke cafés en restaurants van Hua Hin op slot.
Belgen in Thailand wordt gevraagd om een verhoogde waakzaamheid aan de dag te leggen en de actualiteit op de voet te volgen. Dat maakt Buitenlandse Zaken bekend op zijn site met reisadviezen. Wie naar Thailand reist, wordt gevraagd dat te melden via travellersonline.diplomatie.be.
Het toerisme is tot dusver uiterst veerkrachtig - alle geweld van de afgelopen zestien jaar hebben de toeristen niet kunnen verdrijven. Dit jaar wordt zelfs gerekend op het grootste aantal buitenlandse bezoekers in de geschiedenis. Samen zijn die toeristen goed voor zo'n 10 procent van de begroting. Nu bommenleggers het op toeristische trekpleisters hebben gemunt is er een kans dat mensen Thailand toch gaan mijden. Dat zou een pijnlijk verlies zijn voor een land dat sinds het aantreden van de junta economisch toch al kwakkelt.