Standpunt

Na de nationale feestdag gaat naar jaarlijkse traditie even de riem eraf in de Wetstraat. Ook al probeerden sommige moedigen nog het dossier van de topbenoemingen uit te klaren, de decompressie na de begroting, het eenheidsstatuut en de koningswisseling was te groot. Gecombineerd met een verlammende zomerwarmte besloot men dan maar om niet te beslissen en het netelige dossier nog wat voor zich uit te schuiven tot de batterijen weer wat opgeladen zijn.

Dat is ook meestal het moment waarop politieke jongeren zich beginnen te roeren, zich bewust van het feit dat hun ideeën in komkommertijd iets meer opgepikt zullen worden dan anders. Zeker wanneer ze van de drastische soort zijn.

Zo pleiten de twee jonge CD&V'ers Robrecht Bothuyne en Peter Van Rompuy (juist, zoon van) onverschrokken voor een drastische hertekening van ons pensioenstelsel. Want met voortdurend mekkeren en emmeren over alweer een minuscule hervorming gaan we er niet uit komen, menen ze niet onterecht.

Het Generatiepact van paars heeft wel gezorgd voor een mentale klik, het besef dat we ooit langer zullen moeten werken, maar we zijn het nog steeds niet gaan doen. De recentste pensioenhervorming maakt het wat lastiger om vroeger te stoppen, geeft extraatjes aan wie langer blijft, maar is op zich ook geen wondermiddel om de tijdbom van de vergrijzing een halt toe te roepen. Tegen 2060 moet immers 15 miljard extra gevonden worden voor de pensioenen en 10 miljard extra voor gezondheidszorg voor die ouderen.

Het moet dus een stuk drastischer. De twee stellen daarom voor om een klikmechanisme in te voeren waarbij de pensioenleeftijd automatisch afhankelijk wordt gemaakt van de gezonde levensverwachting. Hoe langer we gemiddeld gezond blijven, hoe langer we zullen moeten werken. Een pensioenindex, zeg maar.

Onlogisch is dat niet: bij de invoering van het wettelijk pensioen op 65 jaar was de gezonde levensverwachting lager dan 60 jaar. Eigenlijk werd je verondersteld al een tijdje dood te zijn voor je recht kon doen gelden op pensioen. Vandaag is de levensverwachting opgeklommen naar 80 jaar, maar is de reële pensioenleeftijd de afgelopen vier decennia gedaald van 64 naar 59 jaar. Je hoeft geen doctor in de wiskunde te zijn om te beseffen dat zoiets problematisch is.

De automatische koppeling van pensioenleeftijd aan levensverwachting is dus zeker geen onzinnig idee, en is trouwens al een feit in een paar Europese landen. Maar of dit voorstel kans maakt in het najaar op de partijcongressen goedgekeurd te worden, minder dan een jaar voor de verkiezingen, is toch nog de vraag. Want, hoe zinnig en nodig ook, daarvoor zal het waarschijnlijk net iets te onpopulair blijken.