Elke dag 46.000 REIZIGERS voorbij de scanner
Belgen die van of naar niet-Europese bestemmingen vliegen, moeten op Zaventem strenger gecontroleerd worden, mét gezichtsscan. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) dringt er maandag bij zijn Europese collega's op aan om daar werk van te maken.
Vlieg je vanuit Zaventem naar een land buiten de Schengenzone, zoals de VS of Egypte? Of kom je vanuit zo'n land naar Zaventem terug? Dan word je binnenkort altijd aan een strenge controle onderworpen. Toch als het van binnenlandminister Jambon afhangt. De N-VA'er ziet hier maandag zijn Europese collega's over.
"Criminelen zoeken de weg van de minste weerstand. Het komt er dus op aan om elk gaatje dat we kunnen dichten te sluiten", legt de woordvoerder van Jambon uit. "Bij luchthavens is dat relatief gemakkelijk, vergeleken met bijvoorbeeld grenzen over land."
De ingreep moet na achttien antiterreurmaatregelen en de beslissing om alle passagiersgegevens bij te houden, het sluitstuk worden in Jambons beleid tegen terreur.
Nu worden alleen niet-EU-burgers die van buiten de Schengenzone - dus ruwweg van buiten Europa - op Zaventem vliegen, systematisch gecontroleerd. Bij EU-burgers gebeurt dat maar sporadisch. Met andere woorden: als je als Belg uit Marokko landt, kun je in principe zo doorlopen. Door iedereen systematisch te checken, hoopt Jambon beter het net te sluiten voor Syrië-strijders en andere criminelen. Tegen eind dit jaar moet de infrastructuur op Zaventem op punt staan om dat zonder zware vertragingen en lange wachtrijen mogelijk te maken.
Zo stijgt het aantal automatische grenscontrolepoortjes met gezichtsherkenning op de luchthaven van Zaventem tegen maart van 6 naar 24. Door de plaatsing van de nieuwe poortjes worden per dag 46.080 burgers die van buiten de Schengenzone aankomen, automatisch gecontroleerd.
Die check verloopt in drie stappen. Eerst wordt je identiteit gecontroleerd, met een gezichtsscan. Die wordt dan vergeleken met de foto op je paspoort. Daarnaast wordt gecheckt of je documenten correct zijn. Tot slot wordt bekeken of je niet geseind staat in een van de Europese databanken.
1,1 miljard euro
Volgens Jambon is er onder zijn Europese collega's van Binnenlandse Zaken al een consensus over de nieuwe maatregel om ook EU-burgers strenger te controleren. Het is nu nog wachten op groen licht van de Europese Raad, waar de staatshoofden en regeringsleiders van de 28 EU-lidstaten in zetelen. De Europese Commissie komt in maart in elk geval met een voorstel om de bewaking aan de buitengrenzen op te voeren, met meer gebruik van biometrische data.
In 2013 stelde de Europese Commissie al eens een pakket van zulke slimmere grensbewaking voor, zoals vingerafdrukken en oogscans. Het prijskaartje daarvan werd toen op 1,1 miljard euro geschat. In maart komt er een nieuwe raming.
Of die strengere grensbewaking er dan ook effectief komt? "Wij trekken alvast hard aan de kar", klinkt het bij het kabinet-Jambon. In de Verenigde Staten zijn bezoekers al langer verplicht om vingerafdrukken en een oogscan te ondergaan. In Groot-Brittannië kunnen bezoekers kiezen tussen een oogscan of een gewone paspoortcontrole.
Het is niet de eerste keer dat het idee voor een verplichte oogscan in Europa opduikt. Door de terreurdreiging is de kans deze keer wel groter dat er een consensus komt.