Direct naar artikelinhoud

WikiLeaks heeft recht op bescherming, niet op dreigementen en aanvallen

In 1958 schreef een jonge Rupert Murdoch, toen eigenaar en hoofdredacteur van The News in Adelaide: “Het lijkt onvermijdelijk dat in de race tussen geheimhouding en waarheid de waarheid altijd zal winnen.”

Zijn opmerking greep misschien terug op de argumentatie van zijn vader Keith Murdoch dat de Australische troepen nodeloos werden opgeofferd door incompetente Britse bevelvoerders op de kusten van Gallipoli. De Britten trachtten hem het zwijgen op te leggen, maar Keith Murdoch hield vol en dat leidde tot de beëindiging van het rampzalige Gallipoli-offensief.

Bijna een eeuw later publiceert WikiLeaks opnieuw onverschrokken feiten die openbaar gemaakt moeten worden. Ik groeide op in een provinciestad in Queensland waar de mensen vrijuit hun gedacht zeiden. Ze wantrouwden een uitgebreide overheid als iets wat makkelijk corrupt werd als je ze niet controleerde. De duistere dagen van corruptie bij de overheid van Queensland vóór het onderzoek van Fitzgerald tonen aan wat er gebeurt als politici de media verhinderen de waarheid te zeggen.

Die dingen zijn me bijgebleven. WikiLeaks werd opgericht vanwege die kernwaarden. Het idee, dat in Australië ontstond, was dat we internettechnologieën zouden gebruiken als een nieuwe manier om de waarheid aan het licht te brengen.

WikiLeaks bedacht een nieuw soort journalistiek: wetenschappelijke journalistiek. We werken samen met andere media om nieuws te brengen, maar ook om te bewijzen dat het waar is. Wetenschappelijke journalistiek stelt je in staat een nieuwsverhaal te lezen en vervolgens online door te klikken om het originele document te zien waarop het gebaseerd is. Op die manier kun je zelf oordelen: is het verhaal waar? Heeft de journalist er accuraat verslag over gebracht?

Democratische maatschappijen hebben nood aan sterke media, en WikiLeaks maakt deel uit van die media. De media zorgen er mee voor dat de overheid eerlijk blijft. WikiLeaks heeft harde feiten onthuld over de oorlogen in Irak en Afghanistan, en heeft verhalen gebracht over corruptie in het bedrijfsleven.

Rechtvaardige oorlogen

Sommige mensen zeggen dat ik tegen de oorlog ben. Wel, dat ben ik niet. Soms moeten landen ten oorlog trekken, en er bestaan rechtvaardige oorlogen. Maar er is niets fouter dan overheden die liegen tegen hun mensen over die oorlogen, en vervolgens vragen aan dezelfde burgers om hun leven en hun belastinggeld op het spel te zetten voor die leugens. Als een oorlog gerechtvaardigd is, vertel dan de waarheid, en dan zullen de mensen zelf wel beslissen of ze hem steunen.

Als u iets gelezen hebt van de Afghaanse of Iraakse oorlogslogs, van de Amerikaanse ambassadedocumenten of van de andere dingen waarover WikiLeaks verslag heeft uitgebracht, bedenk dan hoe belangrijk het is voor alle media om die dingen vrijuit te kunnen brengen.

WikiLeaks is niet de enige die de telegrammen van de Amerikaanse ambassades gepubliceerd heeft. Andere media, waaronder de Britse The Guardian, The New York Times, El País in Spanje en Der Spiegel in Duitsland hebben dezelfde telegrammen gepubliceerd.

Toch is het WikiLeaks, als coördinator, dat de scherpste aanvallen moet verduren en beschuldigingen van de Amerikaanse overheid en haar acolieten. Ik ben beschuldigd van verraad, ook al ben ik een Australisch en geen Amerikaans burger. Er zijn tientallen ernstige oproepen geweest in de VS om me ‘uit te schakelen’ door Amerikaanse special forces. Sarah Palin zegt dat ik “opgejaagd moet worden zoals Osama bin Laden”. Er ligt een wetsvoorstel bij de Amerikaanse Senaat dat we me wil uitroepen tot “transnationale bedreiging” en me overeenkomstig wil behandelen.

Een adviseur van de Canadese eerste minister heeft op de nationale televisie opgeroepen om me te vermoorden. Een Amerikaanse blogger heeft opgeroepen om mijn twintigjarige zoon hier in Australië te kidnappen en hem pijn te doen, alleen maar om mij te raken.

En de Australiërs zouden zonder trots moeten opmerken hoe premier Julia Gillard en haar regering die gevoelens schaamteloos bijtreden. De macht van de Australische regering lijkt volledig ter beschikking van de VS te staan, om mijn Australisch paspoort af te nemen, of om WikiLeaks-aanhangers te bespioneren en lastig te vallen. De Australische minister van Justitie doet alles om een Amerikaans onderzoek te helpen dat duidelijk bedoeld is om Australische burgers te vatten en over te brengen naar de VS.

Eerste minister Gillard en de Amerikaanse buitenlandminister Hillary Clinton hebben nog geen woord van kritiek geuit op de andere mediaorganisaties. Dat is omdat The Guardian, The New York Times en Der Spiegel oud en groot zijn, en WikiLeaks nog jong en klein.

Wij zijn de underdogs. De regering-Gillard schiet op de boodschapper want ze wil niet dat de waarheid bekend wordt gemaakt, waaronder ook informatie over haar eigen diplomatieke en politieke handelwijze.

Burgers verdedigen

Is er een reactie van de Australische regering geweest op de vele publieke dreigementen met geweld tegen mij en andere medewerkers van WikiLeaks? Je zou denken dat de Australische eerste minister haar burgers zou verdedigen tegen zulke dingen, maar er zijn slechts twee totaal ongefundeerde beschuldigingen van illegaliteit geweest. De eerste minister en vooral de justitieminister worden verondersteld hun taken met waardigheid en boven het gewoel uit te voeren. Wees gerust: deze twee willen hun eigen vel redden. Maar dat zal niet lukken.

Elke keer als WikiLeaks de waarheid publiceert over misbruik door Amerikaanse agentschappen, dreunen Australische politici hun aantoonbaar valse refreintje op bij het ministerie van Buitenlandse Zaken: ‘Je riskeert mensenlevens! De nationale veiligheid! Je brengt de troepen in gevaar!’ En dan zeggen ze dat er niets belangrijks zit in wat WikiLeaks publiceert. Het kan niet allebei kloppen. Wat dan wel?

Geen van beide. WikiLeaks publiceert nu vier jaar. In die periode hebben we hele overheden veranderd, maar tot dusver is niet één persoon schade berokkend. Maar de VS hebben met medewerking van de Australische regering duizenden mensen gedood in de voorbije maanden alleen.

De Amerikaanse defensieminister Robert Gates gaf in een brief aan het Amerikaanse Congres toe dat de Afghaanse oorlogslogs geen gevoelige bronnen of methoden van de inlichtingendiensten vrijgaven. Het Pentagon verklaarde dat er geen bewijzen waren dat de WikiLeaks-berichten iemand schade hadden berokkend in Afghanistan. De NAVO in Kaboel vertelde CNN dat het geen enkele persoon vond die bescherming nodig had. Het Australische ministerie van Defensie zei hetzelfde. De Australische troepen noch Australische bronnen hebben schade ondervonden door iets wat wij publiceerden.

In zijn belangrijke verdict in de Pentagon Papers-zaak zei het Amerikaanse Hooggerechtshof dat “alleen een vrije en onbeteugelde pers misleiding door de overheid kan onthullen”. De huidige wervelstorm omtrent WikiLeaks benadrukt nog maar eens de noodzaak om het recht van de media te verdedigen om de waarheid bekend te maken.