Honderdduizend Antwerpenaren gezocht
Met een presentatie door burgemeester Patrick Janssens in de panoramazaal van de Boerentoren werd het boek Antwerpen - Onvoltooide stad van Christian Leysen gelanceerd. Dat was bijzonder nobel van beide heren, want Leysen heeft zijn zetel in de gemeenteraad opgegeven uit protest tegen weeral een socialistische burgemeester.
Antwerpen
Van onze medewerker
Bart Makken
Van persoonlijke animositeit is geen sprake en in zijn boek Antwerpen - Onvoltooide stad bedrijft Leysen geen politiek, wel gedrevenheid en betrokkenheid. Ingebed in een ruim historisch kader komen visies op de toekomst van de metropool naar voren, met soms originele standpunten.
Ware het niet dat het historische luik van het boek zo zwaar weegt, en de inzichten van de architecten die hebben mogen meebouwen aan een nieuw Antwerpen zo heerlijk verschillend zijn, men zou dit boek in goed Vlaams een sneuvelnota hebben genoemd. Antwerpen is niet vanuit een idee ontstaan, het is gewoon gegroeid tot 1585. Pas na 1832 (Antwerpen was de laatste stad waar de Belgische driekleur wapperde) werd er nagedacht over systematische stadsuitbreiding, eerst op het Zuid na de sloop van de Citadel, daarna na het slechten van de Spaanse vesten het bebouwen van de weilanden.
Zat er toen misschien nog enige lijn in, nu doet men volgens Leysen maar wat. Allerlei projecten vertonen geen enige samenhang, laat staan visie op waar 't Stad naar toe moet. Dat gebrek aan beleid, aan visie, heeft Leysen verleid zijn gedachten eens te laten gaan, bijgestaan door historici voor het overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van Antwerpen. Vooral alle onuitgevoerde plannen noden tot contemplatie. Is het toen niet uitgevoerd omdat het niet kon, technisch gezien, of wegens politieke onwil. Het moet niet verbazen dat Antwerpen vooral trappelt op de plaats vanwege onwil en onvermogen, niet vanwege technische problemen of praktische bezwaren.
Antwerpen moet niet enkel een stad aan de stroom zijn, maar een stad over de stroom. Leysen pleit voor drie bruggen: twee voor het verkeer in noord en zuid, eentje voor voetgangers (om te kussen) in het verlengde van de Suikerrui. Linkeroever moet minstens zo voortvarend worden aangepakt als 'Nieuw-Noord', 'Nieuw-Zuid' en het Eilandje. Daarbij ontstaan veel meer woningen dan het aantal waarnaar nu vraag is, en om te voorkomen dat net als in de jaren zeventig leegstand de nieuwbouwbuildings zou kenmerken, hoopt Christian Leysen op honderdduizend extra inwoners. "Repatrianten van de buiten, studenten van de UA en creatief talent van buiten moeten hier een plek vinden. Nederlanders zijn van harte welkom", zegt hij.
Anders dan de methode met de botte bijl van Rotterdam bepleit Leysen een intelligente immigratiepolitiek. Aan aanbod van huizen geen gebrek, zeker niet met alle nieuwbouwplannen. "Toch pleit ik voor een inbreiding, voor een compacte stad. Er is nog zoveel kaalslag en leegstand (zeker boven winkelpanden) dat Antwerpen wel 200.000 nieuwelingen kan herbergen." Zover wil Leysen nog niet gaan, maar zijn boek geeft niet alleen vleugels, maar ook handen en voeten aan een droom: een dynamische en historische stad. Leysen is van mening dat deze verwezenlijkingen enkel mogelijk zijn na een radicale trendbreuk met het verleden. Daaruit trok hij ook de persoonlijke consequentie: ontslag uit de gemeenteraad.
'Creatief talent van buiten moet hier een plek vinden'