Direct naar artikelinhoud

Antwerpen, centrum van de wereld

Dezer dagen houd ik wel eens zitavonden in een Antwerpse brasserie, vlak bij het Stadhuis. Het is een poging om de groeiende vraag van in Antwerpen neergestreken buitenlandse journalisten efficiënt en dus aan de lopende band af te handelen. Op dat vlak lijkt het wel 2006 all over again. Van Nederlanders over Fransen tot Japanners: allemaal zijn ze geïnteresseerd in de Antwerpse stembusslag.

Een gemiddelde Antwerpenaar vindt die internationale aandacht voor zijn Metropool uiteraard niet meer dan normaal. Al gebiedt de eerlijkheid mij eraan toe te voegen dat de vragen zelden over de stad gaan. Nee, ze gaan minstens over het lot van het land (Als Antwerpen in Vlaams-nationalistische handen komt, wordt dat toch een sterk anti-Belgisch wapen? En is dat dan geen belangrijke stap naar een verkiezingszege in 2014? En dus richting Vlaamse onafhankelijkheid?). Om vaak ook buiten de landsgrenzen te worden doorgetrokken (Zal dit geen invloed hebben op andere regio's met sterke separatistische partijen, zoals Schotland, Catalonië en Québec?). En soms in één beweging te belanden bij de wereldpolitiek (Kan dit zonder effect blijven voor de eenheid van een nu al door crisis en verdeeldheid geplaagd Europa?). Na een avond van die gesprekken ga je als Antwerpenaar écht geloven dat je in het centrum van de wereld staat. En niet minder dan het lot van de mensheid in handen hebt.

Nu valt de uitvergroting van die stembusslag natuurlijk deels te verklaren door een journalistieke drijfveer. Een journalist van The Financial Times krijgt een artikel over 't Stad minder makkelijk verkocht als het gaat over... 't Stad. Het is nochtans daarover dat die verkiezingen zouden moeten gaan, de uitdagingen van Antwerpen en andere steden zijn groot genoeg. Maar de olifant in de kamer gaat niet weg door er niet over te spreken: de ruimere betekenis is er wel degelijk. De N-VA - door zichzelf, de media en andere partijen uitgeroepen tot dé inzet van de lokale verkiezingen - probeert 14/10 al sinds begin dit jaar een nationale dimensie te geven. Dat is een logische strategie: veel van de N-VA-kandidaten zijn onbekend en onervaren. De partij speelt dus in alle gemeenten vooral haar nationale merknaam en haar nationale boegbeeld uit. Maar het is meer dan strategie. Voor een Vlaams-nationalistische en separatistische partij is 14/10 ook in realiteit vooral een opstap naar de verkiezingen in 2014 voor het federale niveau, waar haar corebusiness zich afspeelt. In Vlaams-nationalistische kringen wordt 2014 immers beschouwd als dé ultieme kans om België te breken. Het is dan of nooit. In de N-VA-communicatie wordt daarbij verwezen naar de strijd tegen de 'belastingregering'-Di Rupo, maar dat is eerder een middel dan een doel. Het liberale verhaal van de N-VA dient de Vlaamse autonomie en niet omgekeerd.

Wint De Wever de Antwerpse verkiezingen, dan behoudt hij zijn imago van onklopbare superpoliticus, noodzakelijk voor een geslaagde aanloop naar 2014. Bovendien kan hij het Belgische bestuursniveau met heel wat meer legitimiteit aanvallen als burgemeester van de grootste stad van Vlaanderen dan enkel als N-VA-voorzitter, al zijn die twee functies niet evident te combineren, zeker met de lange en gepolariseerde campagne van 2014 voor de boeg.

Voor de meeste buitenlandse reporters gaat het echter nog verder en is de inzet simpelweg de Vlaamse onafhankelijkheid en het einde van België. Bijna automatisch ben ik geneigd dat te nuanceren, zoals ik met buitenlandse journalisten al jaren doe. Tot ik interviews lees zoals dat van Vlaams minister en N-VA-boegbeeld Geert Bourgeois in De Tijd, die het zogenaamde confederalisme van zijn partij invult door enkel nog defensie als 'confederale' bevoegdheid te noemen, naast het samen besturen van Brussel. Zo'n 'confederale' eis, door Franstalige partijen gezien als 'wel de lusten, maar niet de lasten van Vlaamse onafhankelijkheid', kan in 2014 niet anders dan leiden tot een nieuw wereldrecord 'land zonder regering' of tot een nog veel langer aanslepende onderhandeling over een opsplitsing van België, die Vlaanderen een hoge prijs zal kosten. Dat een dergelijk scenario zonder Europese repercussies blijft is ook moeilijk in te beelden. Nee, het kost een Antwerpenaar niet veel moeite om zich in het centrum van de wereld te wanen. Maar de N-VA helpt wel een stevig handje.