Belgisch topman Atoomagentschap: ‘Iran blijft mijn grootste zorg’

De Belg Herman Nackaerts(59) is de nieuwe vice-algemeen directeur van het departement Safeguards van het Internationaal Energieatoomagentschap (IAEA) in Genève. De nucleair expert uit Leuven komt aan het hoofd van het team van meer dan honderd atoominspecteurs dat voor de Verenigde Naties de al dan niet vreedzame doeleinden van kerninstallaties wereldwijd onderzoekt.

Wat wordt uw prioriteit?

Nackaerts: “Iran blijft mijn grootste bekommernis. Over het onderzoek daar kan ik spijtig genoeg niets zeggen. Er is op dit moment een inspectieteam ter plaatse dat antwoorden zoekt op onze open vragen. Zijn er in Iran nog andere, niet-gedeclareerde installaties? Wordt er met militaire doeleinden gewerkt? Morgen (vandaag, red.) staat Iran op de agenda van de vergadering van de gouverneurs van het IAEA. Zij komen deze dagen samen in Genève.”

Baart de situatie in Noord-Korea u niet nog meer zorgen?

“Sinds ons vorig jaar is gevraagd om uit Noord-Korea te vertrekken, gebeuren er geen inspecties meer op het veld. Het is duidelijk dat Noord-Korea een kernwapenprogramma heeft, nog niet zo lang geleden is er een kernwapen tot ontploffing gebracht. Natuurlijk is dat een probleem.”

Volstaat het non-proliferatieverdrag uit 1970 nog als werkinstrument voor het IAEA?

“We hebben in de jaren negentig in Irak gezien dat het verdrag, dat bepaalde dat enkel gedeclareerde installaties gecontroleerd mogen worden, niet volstaat. Daar werd in alle rust aan een kernwapen gewerkt, haast op de site die wel gecontroleerd werd.

“Het Additioneel Protocol (van 1997, red.) heeft toen voor een bijkomende wettelijke basis gezorgd: we hebben nu toegang tot andere locaties, en we kunnen om extra informatie vragen die ons uitsluitsel kan geven over niet-aangegeven installaties zoals het gebruik van satellietbeelden of forensisch onderzoek. Alleen is dat verdrag niet ondertekend door Iran. Kijk, wij zijn geen geheime dienst. Daar hebben we de middelen niet voor. Inlichtingendiensten zijn de tot dan toe onbekende kerncentrale in Iran op het spoor gekomen.”

Zou u wel over die middelen willen beschikken?

“De sterkte van het IAEA is dat wij toegang hebben die niemand heeft: tot de installaties. Met het label van de CIA geraak je Iran niet binnen. We moeten trouwens heel voorzichtig omspringen met aangeleverde informatie, ook uit open bronnen zoals kranten en het internet. Het is aan ons om het kaf van het koren te scheiden.”