Geheime dienst weet wie wanneer wie belde

Vanzelfsprekend willen de Amerikaanse autoriteiten niet zeggen wat zijn 'dienst stiekem' precies uitspookt. De wereld moet dus varen op wat de Britse krant The Guardian en het Amerikaanse dagblad The Washington Post hebben onthuld.

Waarom wil de geheime dienst deze gegevens?

De National Security Agency kan deze databerg eenvoudigweg googelen op basis van trefwoorden. Maar omdat terroristen niet snel de woorden 'aanslag' of 'bom' zullen gebruiken past het agentschap slimmere zeven toe in de vorm van software die patronen herkent van verdachte activiteiten. De NSA slaat niet al het internetverkeer op, zoals sommigen vrezen, maar het trekt alle gegevens uit de servers van bedrijven die het op dat moment interessant vindt.

Mág het die gegevens verzamelen?

De telefoongegevens van Verizon wél, dankzij de Patriot Act, die na de aanslagen van 2001 werd aangenomen. Het gaat om 'metadata', om de technische gegevens van een telefoongesprek. Om een gesprek te kunnen afluisteren is nog altijd een gerechtelijk bevel nodig. In hoeverre de National Security Agency internetgegevens mag aftappen zonder directe verdenking is onduidelijk. De regering vraagt jaarlijks bij internetproviders tienduizenden keren gegevens op van gebruikers die worden verdacht van uiteenlopende vergrijpen, van fraude tot kinderporno.

Welke bedrijven zou de NSA bespieden?

Het document waaruit de kranten putten noemt er zeven: Microsoft (als eerste, sinds 2007), Yahoo, Google, Facebook, Paltalk, AOL, Skype, YouTube en Apple. Die laatste zou pas vorig jaar zijn bezweken voor de druk om toegang te bieden. Twitter, een van de snelst groeiende sociale netwerken, ontbreekt. PalTalk is een relatief kleine aanbieder van software voor videogesprekken. Het zou de belangstelling hebben gewekt van spionagediensten omdat het tijdens de Arabische lente veel werd gebruikt, onder andere door de Egyptische oppositie.

Hoe reageren de bedrijven?

Verizon zwijgt over de kwestie, de andere aanbieders zeggen dat ze alleen informatie over hun gebruikers afstaan als de instanties een gerechtelijk bevel kunnen voorleggen. Ze spreken tegen dat ze de overheid via een achterdeurtje laten rondsnuffelen op hun systemen. Volgens The Washington Post worden bedrijven die meewerken gevrijwaard van vervolging, als bijvoorbeeld terroristen hun netwerken gebruiken om een aanslag te beramen.

De NSA is toch opgericht tegen gevaren uit het buitenland?

Ja, maar vanaf het Amerikaanse grondgebied wordt er ook veel gebeld naar het buitenland. Dat in zijn sleepnetten ook Amerikaanse burgers verstrikt raken is onvermijdelijk en onopzettelijk, zeggen analisten. De National Security Agency zou met 51 procent accuratesse kunnen vaststellen of een doelwit 'buitenlands' is.