Kingmaker, maar geen koning
CD&V trekt bijna zeker aan de touwtjes tijdens het formatieberaad na 25 mei. Met Kris Peeters hebben de christendemocraten een ijzersterk boegbeeld. Vraag is of hij zijn populariteit kan doorsluizen naar de partij, zodat de kloof met N-VA klein genoeg wordt.
"CD&V mist een duidelijk verhaal." Drie weken voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 slaagt voorzitter Wouter Beke erin om - tot ongenoegen van zowat de halve partij - toe te geven dat zijn partij inhoud mist. Beke duwt toch door en sleurt CD&V door Operatie Innesto, de grootste ideologische vernieuwingsoperatie sinds 2001, toen CVP vervelde tot CD&V. "Het vertrouwen met kruiwagens terughalen", dat is de opdracht die Beke zich heeft gesteld. In 2010 haalde de partij nog het slechtste resultaat uit de geschiedenis.
Anno 2014 heeft CD&V dat nieuwe elan gevonden. Vandaag gelooft zowat elke christen-democraat in de magische drempel van 20 procent. Beke is de coach die zijn team laat scoren. Anderhalf jaar geleden nam hij een gok door Vlaams minister-president Kris Peeters uit te spelen als het enige boegbeeld voor de verkiezingen. Federaal schuift CD&V niemand naar voren, maar een extra wapen is het feit dat de partij nog heel wat andere sterke figuren in het veld kan brengen. Geen enkele Vlaamse partij kan zo'n brede top voorleggen. Of het Peeters is in Antwerpen, Hilde Crevits in West-Vlaanderen, Pieter De Crem in Oost-Vlaanderen, Jo Vandeurzen in Limburg of Steven Vanackere in Europa: de partij hoeft zich weinig zorgen te maken.
Tram 3
Toch tonen de peilingen aan dat de drempel van 20 procent een hele uitdaging wordt. De campagne werd lelijk doorkruist door frontale aanvallen van N-VA op de christelijke arbeidersbeweging ACW, die ze van fraude beticht. CD&V-vicepremier Vanackere kwam daarbij onder vuur en gooide uiteindelijk moegetergd de handdoek in de ring. Opsteker is wel dat zijn opvolger Koen Geens een vliegende start heeft genomen.
Op Vlaams niveau liep de coalitie van Peeters blutsen op bij verschillende opstootjes, zoals de hertekening van het secundair onderwijs of de verdeeltaks voor scheidende koppels. Ook op het federale niveau moest de partij klappen incasseren. Ze kwam geïsoleerd te staan rond de btw-verlaging op elektriciteit, maar moest vooral ook een wisselmeerderheid slikken die de euthanasieregels uitbreidt naar wilsbekwame minderjarigen.
In aanloop naar 25 mei loert het grootste gevaar vanuit de hoek van N-VA. De partij van Bart De Wever heeft CD&V-zieltjes nodig om 'tram 3' te halen. Voorlopig profiteert N-VA van de perceptie dat het Vlaamse beleid geen issue is bij deze verkiezing. Ondertussen kan De Wever scoren met kritiek op het federale beleid, dat CD&V noodzakelijk moet verdedigen. Tweede gevaar is dat Kris Peeters zo populair is, dat de kiezer mogelijk zal denken dat hij geen steun nodig heeft om opnieuw minister-president te worden. En dat hij zijn stem gerust aan N-VA kan geven.
De strategen van CD&V zijn als de dood voor dat scenario. Ze beseffen dat ze de afstand met N-VA moeten vergroten. Partijvoorzitter Beke deed dat midden januari door de deur voor een nieuwe staatshervorming definitief dicht te slaan. Vervolgens trok de partij volop de sociaaleconomische kaart. De christendemocraten zetten zich af tegen het ietwat kille imago van N-VA. De slogan op de affiches spreekt boekdelen: 'Economische groei zonder sociale afbraak, het kan'.
De kans is klein dat er na de verkiezingen van 25 mei een regering wordt gevormd zonder CD&V. Door asymmetrische regeringen niet uit te sluiten, houdt CD&V in elk geval alle opties open. Peeters ziet het wel zitten om een regering te leiden zonder de grootste te zijn, zolang de kloof met N-VA maar niet te groot is. Maar dan moet de MP er wel voor zorgen dat zijn succes afstraalt op de partij.