'Er gaat niets boven gezond boerenverstand'

Ajit Shetty weet wat het is om patiënt te zijn, want hij krijgt eerstdaags een knieprothese. Dat is voor de Vlaamse Indiër een goed voorbeeld van de grote sprongen die de medische wetenschap gemaakt heeft. "Vijftien jaar geleden bestond zo'n prothese gewoon niet. Ook op het vlak van pijnbestrijding is er enorme progressie. De pijnpleisters die ik gebruik, werken heel goed. De medische vooruitgang sinds ik begon is onvoorstelbaar. Nog twee voorbeelden. Aids stond vroeger gelijk met de doodsstraf, nu is het herleid tot een chronische ziekte. Borstkanker was vroeger ook fataal, nu hangt het af van wanneer de diagnose gemaakt wordt."

Toen wijlen stichter Paul Janssen de jonge Shetty in 1976 aannam bij Janssen, kreeg de exacte wetenschapper uit India meteen veel verantwoordelijkheid op zijn schouders in het sterk groeiende farmabedrijf. Al is verantwoordelijkheid volgens Shetty vooral iets wat van jezelf afhangt. "Je bepaalt je eigen limieten. In die tijd was elke werknemer een beetje ondernemer, en dat is nog altijd de bedrijfsfilosofie. Je hebt de vrijheid om initiatief te nemen. Als je een tik op de vingers kreeg, wist je dat je te ver zat. Maar niemand beschreef de grenzen vooraf."

Na al die jaren is zijn bewondering voor Paul Janssen niet afgenomen. "We hadden een leider die misschien de meest productieve onderzoeker in de farmaceutische geschiedenis is." De belangrijkste les die hij van de meester geleerd heeft, is dat gezond boerenverstand belangrijker is dan academische kennis. "Dat is een grote verklaring voor het succes van bedrijven hier. Daar kunnen ze elders in de wereld nog wat van leren. In de VS worden carrières gemaakt op basis van mooie PowerPointpresentaties. Hier telt de inhoud."

Geïntegreerd werken

Het was de liefde die Shetty, na zijn wetenschapsstudies in India en Engeland, in de Kempen deed belanden. Hij huwde de Vlaamse Christine Clerinx, een nichtje van Paul Janssen. Wat was er van hem geworden als hij niet bij Janssen was beland? "Mijn droom was ondernemer te worden in de Indiase scheepvaart. Zoals mijn vader, die voorzitter was van een grote scheepswerf van de staat. Ik zou een eigen bedrijf starten. Maar toen ik voor Janssen koos, heeft mijn vader beloofd me ook te steunen."

Niemand die beter de nieuwe economische wereldorde kan inschatten dan Shetty, een Indiër in Europa die in de topdirectie van een Amerikaanse multinational zat. "Ik groeide op in Delhi en Bangalore. Toen en nu, dat is dag en nacht verschil. Vooral de voorbije tien jaar is de vooruitgang spectaculair, dankzij de overgang van een heel gesloten naar een open economie. De vliegvelden zijn nieuw, je ziet alle grote automerken. De welvaart is er verhoogd en de middenklasse is gegroeid. Het komt er voor India op aan een goed evenwicht te vinden tussen innovatie en productie."

Amerika heeft volgens Shetty de industriële productie te zwaar afgebouwd. "Apple is fantastisch op het vlak van innovatie en design, maar de productie zit voor het grootste deel in China. Europa heeft een evenwichtiger, duurzame balans op dat vlak. Maar er komt zeker een comeback van de Amerikaanse industrie. Dat zie je al in de auto-industrie. De overheid begint er te beseffen: het is niet wij tegen jullie. Het is door een samenwerking tussen publiek en privé dat de industrie er kan opveren."

Van de geïntegreerde aanpak van Janssen Pharmaceutica kunnen de Amerikanen wat opsteken, stelt Shetty. "Hier wordt niet alleen het medicijn ontwikkeld, maar ook de vormgeving. Wordt het een pil, crème of inspuiting? Als alle diensten op één plaats samenzitten, gaat het veel sneller en verlies je geen tijd aan communicatie. Op het vlak van open innovatie, samenwerking tussen bedrijven en universiteiten, kunnen we een voorbeeld zijn voor J&J. De ontwikkelingskosten voor een nieuw medicijn zijn zo hoog, dat iedereen moet samenwerken. Grote farmabedrijven met elkaar, maar ook bedrijven en universiteiten. Onze samenwerking met de KU Leuven kan een model zijn voor de groep."

Adviseur

Johnson & Johnson benoemde onlangs een nieuwe CEO. Alex Gorsky vervangt Bill Weldon. Een voordeel voor Janssen Pharma is dat de nieuwe baas de Kempense vestigingen goed kent. Shetty: "Ik heb hem gekend als jonge gast, en hij heeft ook Janssen nog gekend. Nog maar vier maanden geleden kwam de nieuwe CEO hier onze labs nog bezoeken. Ik heb hem gezegd dat hij mij altijd mag bellen."

"Levenskwaliteit, dat is waar de gezondheidsindustrie zich de komende jaren op moet focussen. De levensverwachting is al fors verhoogd. Maar lang leven is één ding, een goede kwaliteit hebben in de laatste jaren een andere. Daarbij moeten de mensen zelf ook een inspanning doen, door hun levensstijl aan te passen. De farma-industrie kan hen daarbij helpen. Denk maar aan ons product Nicorette om te stoppen met roken. Ik hoop ook dat we de leeftijd waarop alzheimer intreedt, kunnen uitstellen. Want de verzorging van dementie wordt anders een enorme kost voor het vergrijzende Europa."

Shetty zelf is in zijn nieuwe levensfase niet van plan stil te zitten. Hij gaat zich toeleggen op zijn passie, de samenwerking tussen universiteiten en de bedrijfswereld op het vlak van onderzoek en innovatie. De prestigieuze Amerikaanse universiteiten Carnegie Mellon en Johns Hopkins hebben hem gestrikt als adviseur, net als Cambridge in Engeland. "Het kruispunt tussen wetenschap, bedrijfsleven en publiek beleid, daar voel ik me het beste thuis."