Danst CD&V mee met N-VA?

Het was met een merkwaardig zorgelijke blik dat een druk omstuwde Bart De Wever de zaal vol euforische N-VA-partijmilitanten tegemoet trad, gisteravond na zevenen. De stress van het moment, allicht, maar mogelijk zat in het achterhoofd van de N-VA-leider ook al de vrees voor een overwinningsnederlaag. Want zelfs in het Vlaams Parlement heeft N-VA, ondanks de gigantische overwinning, de schuit nog niet aan wal.

Het initiatiefrecht kan N-VA, als veruit grootste fractie in het Vlaams Parlement, onmogelijk ontsnappen. Wellicht zet Bart De Wever zelf daartoe vandaag al de eerste stappen. Met een score van boven de 32 procent overtroeft N-VA de CD&V van uittredend minister-president Kris Peeters met meer dan 10 procent. Dat wil ook zeggen dat geel en oranje in principe aan elkaar genoeg hebben om een Vlaamse regering, met een relatief comfortabele meerderheid van 69 zetels op 124 (telling van gisteravond laat).

Logische partner

CD&V is dan ook de eerste 'logische partner' die N-VA-voorzitter De Wever gisteren in zijn overwinningsspeech beoogde. Misschien zijn Kris Peeters en Wouter Beke wel niet de enigen die vandaag een telefoontje van Bart De Wever mogen verwachten. Met Open Vld (19 zetels) wordt de Vlaamse meerderheid nog ruimer. Overbodig? Niet als je met dezelfde partners aan de slag wilt bij de federale regeringsvorming. Bij het kopstukkendebat op VRT stond De Wever alvast netjes tussen Kris Peeters (CD&V) en Gwendolyn Rutten (Open Vld) in. Omdat De Wever wel van een grap op tijd en stond houdt, droeg hij gisteren alvast de hele dag lang een das in de symbolische geel-oranje-blauw-driekleur.

Al valt ook in zo'n 'logische' (centrum)rechtse coalitie nog wel wat uit te praten. Over het Oosterweeltracé formuleerde Open Vld tijdens de campagne een breekpunt, tegen CD&V en N-VA in. Ook over bijvoorbeeld de onderwijshervorming zitten deze partijen niet op dezelfde lijn. De Wever lette er gisteravond alvast op om een erg constructieve en verzoenende toon aan te slaan: "Ik heb geen breekpunten."

Het grootste probleem van de N-VA is evenwel dat ze ondanks al haar historische stembusresultaten nog net niet incontournable is bij een Vlaams regeringsvorming. Enkele zetels zaten gisteravond nog op de wip, maar het liet zich aanzien dat een klassieke tripartite van CD&V, Open Vld en sp.a ook aan een meerderheid komt. Een uiterst nipte meerderheid weliswaar, goed voor (voorlopig) 65 zetels op 124. "Er is veel mogelijk", hield uittredend minister-president zich op de vlakte.

Toch betekenen die paar zeteltjes meer of minder een wereld van verschil. Het geeft met name CD&V een alternatief voor een coalitie aan het handje van N-VA. Een alternatief bovendien waarin het de grootste partij blijft en dus het minister-presidentschap kan blijven claimen - voor Kris Peeters zelf, of desnoods voor Hilde Crevits als Peeters federaal geroepen zou worden.

De vorming van de Vlaamse regering wordt de komende dagen (en weken) dan ook een belangrijke graadmeter voor wat er federaal te gebeuren staat. Als CD&V, eventueel met Open Vld erbij, rechtsom voor N-VA kiest, krijgen de Vlaams-radicalen ook federaal een voet tussen de deur. Als de christendemocratie voor de 'klassieke' optie door het midden kiezen (met sp.a en Open Vld), dan dreigt voor N-VA op de grote overwinning een lange oppositiekuur op alle fronten te volgen.

Onderschat dat aspect 'tijd' niet. De regeringen die vanaf vandaag gevormd worden, vertrekken in principe voor een legislatuur van vijf jaar. Wie in de oppositie belandt, zit daar ook voor vijf jaar. Dat is erg lang. Het zou een van de overwegingen kunnen zijn bij de 'klassieke drie' om de relatief jonge partij N-VA naar de oppositiebanken te verwijzen. In de wetenschap dat de Vlaams-radicalen het over vijf jaar zeker zonder zijn unieke boegbeeld en stemmenmagneet Bart De Wever als partijleider zullen moeten stellen, is dat de gok waard om de grootste partij van Vlaanderen af te wijzen. Zelfs als dat eerst een voorspelbare periode van publiek gejoel kost.