Met de v van vooruit

Zo ongeveer een maand terug bleef CD&V maar slagen incasseren. Sinds ze in de oppositie vloog, bracht CD&V een algemene politieke boodschap die toch zo moeilijk aansloeg, begaven de voormalige CVP'ers zich op het glibberige pad van een halfbakken naamsverandering en voorafgegaan werd door uitputtende interne discussies ('C' erin of 'C' eruit?), organiseerde Stefaan De Clerck een groot 'vernieuwingscongres', waar in de voorbereiding ettelijke partijleden elkaar in zeer oude stijl afdreigden, en kon CD&V paars-groen nooit in verlegenheid brengen. Nog deze herfst ging het van kwaad naar erger: CD&V-voorzitter De Clerck bracht door zijn eigen onhandige optreden zichzelf in een positie waarin Patrick Dewael hem een beetje kon afbranden als 'kandidaat-bondgenoot van de VLD'. Vervolgens was de spectaculaire dissidentie van een oud-voorzitter (Johan Van Hecke), een oud-minister (Karel Pinxten) en een oud-partijsecretaris (Luc Willems), terwijl het oud-hoofd van de studiedienst (Rolf Falter) zijn diensten al had aangeboden aan de premier.

Maar kijk, in een paar weken tijd is plots alles anders. Ineens is CD&V opnieuw bezield door het heilige vuur. Spreek vandaag met CD&V'ers, en voor het eerst in jaren lijkt hun kritiek op paars niet op een geklaag van gefrustreerden, maar op een harde maar daarom niet onterechte analyse van een oppositiepartij met pit. Die omslag is natuurlijk niet helemaal de verdienste van de christen-democraten alleen. Net zoals de aanslagen van 11 september voor de paars-groene regering-Verhofstadt een onvoorziene tegenslag zijn - ook op binnenlands vlak - is het voor De Clerck een cynische maar zeer reële meevaller. Immers, hoe kwader een regering het krijgt, hoe meer een oppositie aan zelfvertrouwen wint. Dat is trouwens niet nieuw. Ook in 1985 hebben de verzamelde SP en PS ook kunnen 'profiteren' van het Heizeldrama en alles daarrond om de eerste rooms-blauwe regering van Wilfried Martens een beentje te lichten.

Maar het zou CD&V onrecht doen om haar (minstens tijdelijke) verrijzenis te reduceren tot alleen een ver neveneffect van de instorting van de WTC-torens. Als CD&V meer gehoor vindt voor haar kritiek, komt dat deels door de externe omstandigheden - bijvoorbeeld de zwakke repliek van de regering - maar ook door de inhoud van de christen-democratische boodschap, en zelfs door de verpakking ervan.

Dat meet je deze dagen nog het best af door de verloop van de aanhoudende boksmatchen tussen Yves Leterme (CD&V) en Rik Daems (zijn paars-groene opponent). Hierin werd duidelijk dat Daems' carrure inkrimpt naargelang zijn titulatuur toeneemt (volgens zijn eigen gegevens op de regeringssite moet men hem inmiddels al aanspreken als 'minister van telecommunicatie en overheidsbedrijven en participaties, belast met middenstand'). Daems is geen partij meer voor de cassante oppositie van Leterme. Die pakt om de twee dagen wel met een of andere onregelmatigheid uit: dat de privé-investeerders in DAT minstens een kwart van hun aandeel recupereren via merkwaardige fiscale technieken, dat er een onfatsoenlijk lage prijs wordt gehanteerd in de waardering van de luchthaventerrreinen bij de privatisering van Biac, dat de federale regering een dubieuze weg opgaat met gokken op internet toe te laten... En dan ging Leterme niet eens voluit in de heisa rond De Post.

Daems zelf zet daar weinig tegenover. Donderdag maakt hij zich nog sterk dat Frans Rombouts kan blijven als gedelegeerd bestuurder van de Post, vrijdag geeft de regering diezelfde Rombouts de bons (het hoffelijkere 'bedankt de regering hem' is een omschrijving die in dit geval de waarheid geweld aandoet: op Daems en de VLD na spuwt men de verwaande en voor dit soort job volstrekt onkundige Rombouts zowat uit). Een minister die dat niet ziet aankomen, laadt het vermoeden op zich dat hij één klasse te hoog speelt. Iedere sportliefhebber weet dan hoe dat afloopt: met degradatie.

Maar goed, zo zwak het paarse verweer, zo sterk de aantrekkingskracht van de oppositie. Het is niet toevallig dat CD&V op één week tijd driemaal incasseert. Om in sporttermen te blijven: met 1-0 winnen kan geluk zijn, een 3-0 dwing je zelf af. Eén: Johan Van Hecke kruipt in de rol van Judas, en zweert in één interview in De Morgen af waarin hij zoveel maanden daarvoor had geloofd: stemrecht voor migranten als een eis van elementair democratisch politiek fatsoen. Hoeft het dan ook te verwonderen dat de boodschap van Van Hecke, ook voor wie dat interview niet gelezen heeft, niet 'pakt', dat hij niet eerlijk en oprecht overkomt? En jawel: de leegloop naar NCD zeer maar dan ook zeer beperkt is gebleven: na het zorgvuldig georchestreerde weekendje waarin, telkens op zo'n acht uur van elkaar achtereenvolgens Johan Van Hecke, Karel Pinxten, de plots opnieuw tot leven gewekte Paul Staes, Luc Willems en de helft van de Yanko-jongeren CD&V de rug toekeren, werd het ijzig stil aan dit front. Niet één (1) fax heeft die groep nog laten rondsturen met de mededeling dat deze of gene CD&V'er de oude club verlaat.

En dan mogen de NCD'ers wel klagen dat CD&V kandidaat-overstappers 'afdreigt', so what? Als ze overtuigd zijn van hun project en van de noodzaak dat ten minste een statistisch niet geheel verwaarloosbaar deel van Vlaanderen erop zit te wachten (wat toch de wezensvraag is voor iedere formatie die aan politiek doet), dan zouden de NCD'ers best wat zelfverzekerder mogen zijn. Maar dat zijn ze niet, juist onder meer omdat de peiling van La Libre Belgique, alle voorbehoud ten spijt, wel aangeeft dat slechts weinigen op een Vlaamse variant van Gerard Deprez' MCC zitten te wachten; maar was dat in Wallonië eigenlijk anders?

Twee: CD&V verliest niet meer, zelfs meer: ze winnen plots leden bij. Dat Johan Sauwens naar CD&V zou overstappen, ligt meer in de lijn van de politieke en maatschappelijke ideeën van de burgemeester van Bilzen dan het geval zou zijn bij een overstap naar bijvoorbeeld de VLD. En ook al kunnen de christen-democraten van het zuidoosten van Limburg Sauwens met huid en haar verschransen, Sauwens zou een voor hen een alternatief kunnen zijn om eindelijk uit het dal te kruipen waarin ze sinds het begin van de jaren tachtig gemokerd werden, nota bene door niemand minder dan... Johan Sauwens.

Maar drie: nog verheugender voor CD&V dan Sauwens' komst is de plotselinge verschijning van ACV-secretaris Inge Vervotte in het CD&V-bestuur. Inge Vervotte is niet alleen de meest mediagenieke figuur van het ACV, ze is zowat de bekendste vakbondsvrouw tout court. Misschien dat ouwe getrouwe Mia De Vits een vergelijkbare schermbekendheid geniet wegens haar jarenlange aanwezigheid, maar we durven er donder op te zeggen dat Vervotte in de modale huiskamer vertrouwder oogt dat haar echte 'grote bazen', ACV-voorzitter Luc Cortebeeck of ACW-voorzitter Theo Rombouts. En juist de betekenis van deze dame - jongedame, met haar 24 jaar - is om meer dan één reden symbolisch voor de sterkte van CD&V. Om te beginnen met het minst belangrijke aspect: het mediagenieke. Het laatste ACV-kopstuk dat zich uitdrukkelijk tot CD&V bekende (op Vlaams parlementslid Jan Laureys na, maar die had daarvoor nooit nationale bekendheid) was ACV-secretaris Greta Dhondt. Afgezien van de dossierkennis van Dhondt, hoef je toch geen vuige seksist te zijn om de publicitaire meerwaarde van Vervotte te begrijpen.

Maar er zit meer aan Vervottes overstap. Tot nu toe gingen analisten, als ze weer eens bezig waren voor de vuist weg het politieke landschap te herverkavelen, er gemakkelijk van uit dat het ACV/ACW (onderscheid maken behoeft dan niet meer) zomaar voor het grijpen ligt voor SP.A of Agalev. Een kwestie van tijd, de juiste strategie, dat hield het ACV nog tegen, maar aan de finale afloop moest niet meer getwijfeld worden. En nu ineens zit de jongste vakbondsafgevaardigde van het land bij CD&V, en is het meteen gedaan met dat soort pseudo-analyses, alsof alleen oudere ACV'ers nog heimwee hebben naar lang vervlogen tijden van de CVP-staat, en de jongere generatie op schoot zit bij Jos Geysels en Patrick Janssens. Nu ineens is ook voor de galerij duidelijk wat een nadenkend mens ook wel wist: dat de christen-democraten zeker niet meer de enige, maar vermoedelijk wel nog altijd de eerste speler zijn voor de christelijke arbeidersbeweging.

En wie kan Vervotte ongelijk geven? Wie begrijpt een jonge vakbondssecretaris niet: haar eerste grote conflict, ze ziet woedende, wanhopige mensen voor wie zij verantwoordelijk is, en dan onderhandelt ze met paars-groen, in casu vertegenwoordigd door - het kan geen toeval zijn - Rik Daems, een minister die meer empathie toont voor de wijnboeren van Aarschot dan voor duizenden Sabéniens die hun kerstfeest gezellig mogen proberen te maken met het geld van hun ontslagpremie. Wat heeft paars-groen voor surplus gebracht voor Inge Vervotte? Welk paars-groen verhaal zou haar in deze hebben moeten bekoren? Als je sociaal bent, verstandig en intelligent, en je moet kiezen tussen Yves Leterme en Rik Daems, zeg eens: wie kan je overtuigen, wie krijgt je stem?