Tsipras wint uitputtingsslag
Het kan verbazend lijken, maar de Griekse regering legt een plan op tafel dat in grote lijnen instemt met de eisen van de schuldeisers. En toch, wie het plan fileert moet toegeven dat premier Tsipras heeft gegokt, en gewonnen. Tenminste, als het wordt goedgekeurd.
In een laatste stuiptrekking omarmt de Griekse premier Alexis Tsipras de hoofdlijnen van de hervormingen en bezuinigingen die de Europese schuldeisers hem oplegden.
Zo verzet hij zich niet langer tegen de btw-verhogingen. Het standaardpercentage wordt 23 procent. Dat percentage gaat ook gelden voor de horeca. Daarnaast komt er een lager tarief van 13 procent voor voedsel, hotels, energie en water. Boeken, theaters en medicijnen vallen straks onder het laagste tarief van 6 procent. Daarnaast verdwijnen de gunstige btw-tarieven voor de Griekse toeristeneilanden, zij het in een latere fase.
Er wordt ook komaf gemaakt met een rist privileges jegens de machtige Griekse reders. Zo komt er een hogere belasting op scheepsvrachten, en een hogere belasting op de verhuur van onroerend goed.
Voorts wordt er 100 miljoen euro bezuinigd op defensie in 2015 en 200 miljoen euro in 2016. Hier hadden de schuldeisers 400 miljoen euro geëist.
Verzuchtingen
Lastiger voor de linkse Tsipras zijn de toegevingen zoals de toeslag op de laagste pensioenen die vanaf eind 2016 verdwijnt en de stijging van de pensioengerechtigde leeftijd in 2022 naar 67 jaar. Hiermee schrijft Tsipras zich in in een Europese harmonisering.
Ook de subsidies op diesel voor boeren worden afgeschaft. Er komt een anti-corruptiewetgeving, maar ook om aanpassingen in het arbeidsrecht.
Ook zal de regering vaart zetten achter de liberalisering van de elektriciteitsbedrijven en de privatisering van de staatsbedrijven. De maatregelen zouden direct worden genomen, om de andere eurolanden te overtuigen van de Griekse wil om daadwerkelijk tot een akkoord te komen.
Het totale pakket moet afvinken op een bedrag van zo'n 13 miljard euro. Dit plan komt niet tegemoet aan de diepe verzuchtingen van het neen-kamp dat bij het referendum de drastische besparingspolitiek wegstemde.
Maar toch heeft Tsipras een aantal belangrijke overwinningen binnengehaald. Hij wil met dit plan 53 miljard euro aan nieuwe noodleningen voor de komende drie jaar toegezegd krijgen. Als hij dit kan waarmaken, dan krijgt hij uitzicht op een schuldbeheersing voor de komende drie jaar in plaats van een noodkrediet voor de korte termijn.
Iets technischer: de hervormingen van Tsipras moeten leiden tot een primair begrotingsoverschot (dus zonder de rentelasten op lopende leningen) van 1 procent dit jaar, geleidelijk oplopend tot 3,5 procent in 2018. Dat is wat de Europese Commissie had gevraagd in haar laatste voorstel. Maar niet vergeten dat Europa initieel een jaarlijks primair overschot van 4,4 procent eiste. De harde opstelling van Tsipras heeft hem dit voordeel opgeleverd. Niet onbelangrijk, want het maakt het wurgtouw van de schuldaflossingen losser.
Pasmunt
Een laatste en substantieel belangrijk punt: de schuldherschikking. Tot vorige week was dit onbespreekbaar. Maar na het referendum en de massale steun voor Tsipras is er iets veranderd. IMF-topvrouw Christine Lagarde, Europees president Donald Tusk, het zijn maar twee prominente stemmen die een schuldherschikking bepleiten. Als Tsipras ook hier een slag thuishaalt, dan is hij de morele winnaar. Dan lost hij zijn belofte in van een beheersbare en duurzame oplossing voor het schuldprobleem.
Het is echter een afschuwelijk rondje blufpoker geworden waarbij Tsipras niet heeft geaarzeld om de bevolking als pasmunt te gebruiken, zijn land aan de rand van de afgrond te brengen, en zelfs het Europese project te gijzelen. Een schoonheidsprijs verdient dit alles dus niet.