Hoofdredacteur 'The Guardian': 'Vrees voel ik niet'
'Het zat eraan te komen.' TheGuardian-hoofdredacteur Alan Rusbridger kijkt laconiek terug op het bezoek, enkele weken geleden, van twee agenten van de inlichtingendienst.
Rusbridger schreef openhartig over de druk die door de autoriteiten op de krant is uitgeoefend. Een maand geleden werd hij gebeld door een hoge regeringsfunctionaris die meldde dat het spel uit is en dat Snowdens spullen terug moeten naar de rechtmatige eigenaar, de luistervinken van de NSA en GCHQ. De hoofdredacteur had ervoor kunnen kiezen om het via de rechter te spelen, maar tot aan het proces had de krant in dat geval niets over de afluisterzaak mogen publiceren. Anders zouden de juryleden immers bevooroordeeld kunnen raken.
Om die praktische reden had hij ervoor gekozen om de spullen dan maar te laten vernietigen, dit in de wetenschap dat er elders ter wereld kopieën aanwezig zijn. Zodoende had de komst van de agenten veel weg van machtsvertoon, aldus Rusbridger: "Veel van onze stukken over de spionagepraktijken schrijven we nu vanuit Brazilië en de VS. Dat is het voordeel van de moderne wereld. We kunnen een jurisdictie uitpikken die ons het beste uitkomt. De overheden hebben duidelijk moeite met deze ontwikkeling. Dat zag je met Wikileaks en nu met Snowden." En passant kondigt Rusbridger aan dat zijn krant met nieuwe onthullingen zal komen op basis van de door Snowden ontvreemde informatie.
De Britse regering heeft met enige vertraging gereageerd op de aanhouding en negen uur durende ondervraging, afgelopen zondag, van David Miranda, de medewerker van The Guardian. Een woordvoerder meldde dat premier Cameron op de hoogte was van Miranda's aanhouding, maar dat hij er geen opdracht toe heeft gegeven.
Spanningen
De affaire heeft geleid tot diplomatieke spanningen. De Braziliaanse regering vindt dat er "geen rechtvaardiging is" voor de aanhouding en ontbood dinsdag de Britse ambassadeur. Eerder hadden de Brazilianen de verwachting uitgesproken dat "Braziliaanse onderdanen voortaan gevrijwaard blijven van acties als deze".
Vanuit Brazilië kondigde Miranda aan om samen met The Guardian een civiele procedure te beginnen wegens onrechtmatige aanhouding. Tevens wil hij zijn in beslag genomen spullen terug hebben. Volgens media-advocaat Mark Stephens maakt hij een goede kans. "Het is alleen toegestaan dat om iemand staande te houden op verdenking van terroristische activiteiten. In het geval van Miranda wisten de autoriteiten donders goed dat daar geen sprake van was. Het moet duidelijk zijn geweest dat Miranda een boodschapper of journalist was."
Vooralsnog is er in de Britse pers relatief weinig aandacht voor de zaak. "Het is opmerkelijk dat deze zaak meer debat veroorzaakt in de VS en op het vasteland dan hier," aldus Rusbridger.