Belgische wapens in trek bij troepen in Afghanistan en Irak

Brits en Amerikaanse soldaten vechten met geweren van Luikse fabrikant FN Herstal

Ook in Irak doen de Amerikanen beroep op machinewapens van Belgische makelij. Volgens vredesorganisaties zijn de wapens van FN over ongeveer de hele wereld terug te vinden.

Legerbestellingen worden sinds 9/11 almaar belangrijker voor FN Herstal. Vooral de VS doet veelvuldig beroep op de Luikse wapenleverancier. Zeven van de tien kleine wapens die door de Amerikaanse troepen worden gebruikt, zijn in een van de FN-fabrieken (onder meer in Virginia, Columbia, Portugal en Japan) vervaardigd. Het United States Special Operations Command (USSOCOM), een van FN’s belangrijkste klanten, zal in Afghanistan voortaan ook gebruik mogen maken van hun nieuwste zogenaamde ‘superwapen’: het gesofisticeerde automatische geweer SCAR-H. Het gevechtswapen is uitgerust met kogels van 7 millimeter, die zelfs na een kilometer nog de snelheid van het geluid evenaren en de kans om de vijand dodelijk te raken vergroten. De verwisselbare loop maakt het mogelijk de SCAR-H in wisselende gevechtssituaties te gebruiken. In een eerste fase zijn 1.600 geweren aangekocht, maar analisten verwachten dat het aantal zou kunnen oplopen tot 10.000. Hoeveel FN aan het contract verdient, wil de wapenfabrikant niet kwijt.

Naast de Amerikaanse elitetroepen maakt ook het Britse leger gebruik van FN-artillerie om de taliban te bestrijden. Tijdens een missie in Afghanistan die in oktober van start gaat, rusten de Britten hun Sea Kinghelikopters uit met de zogenaamde M3M-mitrailleurs. Met 1.100 rondjes munitie per minuut biedt de M3M met kaliber .50 “een verschroeidende vuursnelheid” tot 2 kilometer ver. FN-machinegeweren zoals de M240 en M249 worden op hun beurt door de Amerikaanse troepen in Irak gebruikt.

De militaire verkoop (inclusief de verkoop aan politiediensten) van de groep Herstal steeg sinds 2006 met 70 procent. Volgens Belgische vredesorganisaties zijn de wapens van de Luikse leverancier zowat over de hele wereld terug te vinden. Al is het erg moeilijk om alle landen waarnaar FN wapens uitvoert in kaart te brengen. In de Waalse wapenexportrapporten worden namen van bedrijven immers niet vrijgegeven om concurrerende leveranciers niet teveel informatie te verschaffen.

Zelf is de wapenfabrikant erg karig met informatie over exportlanden. “Kwestie van het vertrouwen van onze klanten niet te beschadigen”, zegt woordvoerder Robert Sauvage. “Een derde van de export is bestemd voor Europese en NAVO-landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Canada; een derde voor Arabische en Aziatische landen, waaronder Thailand, en nog een derde voor de Verenigde Staten.”

In oktober 2009 werd een exportvergunning voor lichte wapens en munitie ter waarde van 12 miljoen euro aan Libië nog geschorst door de Raad van State na een klacht van de Liga voor de Mensenrechten, al zou die volgens Sauvage uiteindelijk toch zijn doorgegaan. FN Herstal kwam in het verleden ook in het nieuws met controversiële wapendeals met landen als Nigeria, Pakistan, Venezuela en Nepal. “Ik herinner me dat men enkele jaren geleden wapens aan Mauretanië geleverd heeft en dat er enkele maanden later een coup plaatsvond”, zegt Luc Mampaey van Groupe de Recherche et d’Information sur la Paix et la Sécurité (GRIP). “Je kunt moeilijk uitsluiten dat die wapens na de levering niet alsnog in een onstabiel klimaat worden gebruikt. Nog een probleem is het feit dat de wapens na export naar een Europees land opnieuw kunnen worden uitgevoerd, waardoor men een deel controle verliest.”

Sauvage houdt vol dat FN niet levert aan landen waar de democratie op de helling staat. “Voor het overige doen wij niet aan politiek. Dat is de taak van het Waalse Gewest, dat de vergunningen toekent. Wij verdienen niet aan de oorlog, maar aan landen waar een nood aan wapens bestaat. Wapens die zij mogen gebruiken om zichzelf te verdedigen.”