Dubieuze levering aan Kadhafiregime: 'Belgische wapenexport lijkt aanfluiting van alle regels'
De Amerikaanse krant The New York Times publiceerde gisteren een artikel van de Belgische onderzoeksjournalist Damien Spleeters over een grote levering van FN-wapens aan het regime van de voormalige Libische dictator Kadhafi. 'De Belgische wapenexport lijkt een aanfluiting van de regels die de uitvoer van wapens regelt.'
In zijn artikel baseert Damien Spleeters zich op eigen onderzoeksmateriaal en dat van de Belgische onderzoeker Peter Bouckaert van Human Rights Watch. Vooral de omstreden wapendeal van 11 juni 2008 tussen de Luikse wapenfabriek FN Herstal en het Kadhafiregime krijgt veel aandacht in The New York Times.
In de zomer van 2008 tekende FN met Libië een contract ter waarde van 12 miljoen euro. Die overeenkomst voorzag in een grote levering van ultramoderne wapens: 367 F2000 automatische geweren, 367 P90's, 367 Five Seven-pistolen, 30 Mini-machinegeweren, 22.000 40-milimeter-granaten, 50 Renaissancepistolen en meer dan een miljoen patronen. Opmerkelijk detail: één van die pistolen was volgens Spleeters het gouden vuurwapen dat Kadhafi bij zich droeg op het moment dat hij door de rebellen werd gevangen genomen.
Volgens de Waalse overheid, die eigenaar is van de wapenfabriek, zouden de wapens gebruikt worden voor de bescherming van Libische hulpkonvooien in de Soedanese oorlogsregio Darfur. Maar in de realiteit bleven de schiettuigen in Libië en werden ze ingezet tijdens de recente burgeroorlog. De wapens werden geleverd aan de zogenaamde Khamisbrigade, een elite-eenheid die onder leiding stond van Khamis Kadhafi, de jongste zoon van de voormalige dictator.
Onder andere tijdens de slag om Misrata, ook wel het Sarajevo van Libië genoemd, namen Khamistroepen de rebellen onder vuur met Belgische wapens. Maar ook in Bani Walid en Tripoli werden FN-wapens ingezet. Er zijn ernstige aanwijzingen dat ze gebruikt werden bij standrechtelijke executies.
Spleeters schrijft dat er met de FN-levering van in het begin vreemde zaken aan de hand waren. "De licenties zijn toegekend op een bijzonder ongebruikelijke manier. De bijzondere commissie die moest onderzoeken of het om een legale levering ging, slaagde er niet in om een duidelijke beslissing te nemen.
"Maar onder zware druk van de politieke wereld en de vakbonden keurde de Waalse regering de overeenkomst een dag na de regionale verkiezingen van juli 2009 goed. Op dat moment kon het Waals parlement niet vergaderen en zich dus ook niet verzetten tegen de deal." Nog een aspect dat er op wijst dat FN nog voor de officiële goedkeuring zeker was dat de deal zou doorgaan. "De wapenlevering stond al drie weken voor de goedkeuring klaar voor transport."
New York Times-sterreporter C.J. Chivers besluit hieruit dat de FN-wapens tijdens de Libische burgeroorlog een bijzonder kwalijke rol hebben gespeeld. "Van alle wapens van westerse afkomst waren Belgische geweren waarschijnlijk het meest verspreid in Libië.
"Wanneer Kadhafistrijders Libische steden aanvielen droegen velen van hen Belgische wapens. De Belgische wapenexport lijkt een aanfluiting van de regels die de uitvoer van conventioneel wapentuig zouden moeten regelen."