Direct naar artikelinhoud

Geen bewijs tegen 'brein achter 22 maart'

Een audiotestament van Ibrahim El Bakraoui, die zich op 22 maart opblies in Zaventem, verklaart waarom het federaal parket de voortvluchtige Oussama Atar (32) beschouwt als het mogelijke brein achter de aanslagen. Maar of de man dat echt is, wordt met de dag twijfelachtiger.

"Yassine, als ik je iets heb misdaan, dan vraag ik je om vergiffenis. Want ik hou van je. Het is nu zo ver. We gaan tot de actie over. Allah heeft het zo beslist. En nu heb ik maar één wens. Dat je me achterna komt, zo snel als mogelijk."

De ingesproken boodschap werd op 22 maart, enkele uren na de explosies in Zaventem en Maalbeek, aangetroffen op de naast een vuilnisbak in Schaarbeek achtergelaten pc van Ibrahim El Bakraoui. De boodschap is gericht aan Yassine Atar, de jongere broer van Oussama. Ze zijn allebei neven van de El Bakraoui's. Oussama Atar zat van 2003 tot 2012 opgesloten in Amerikaanse folterkampen in Irak, onder meer met de huidige nummer één van IS, Abu Bakr al-Baghdadi. Het audiotestament verklaart waarom de speurders al maandenlang focussen op de Atars, want het klinkt alsof er is afgesproken dat Yassine de eerstvolgende jihadistische martelaar van de Belgische terreurcel moet worden.

Rode Duivels

Bij zijn arrestatie, diezelfde 22 maart, werden sporen van 'explosieven' op de handen en de vingers van Yassine Atar opgemerkt. Lange tijd gingen de speurders ervan uit dat de bewijzen voor zich spraken, maar die zekerheid is aan het wankelen. De advocaat van Yassine Atar, Marc Uyttendaele, liet een dubbele tegenexpertise uitvoeren op het product op de handen en haren van zijn cliënt. Volgens zus Asma Atar is het nu een uitgemaakte zaak dat het gaat om een bestanddeel van de shampoo waarmee haar broer zich al jaren laat behandelen tegen eczeem, en dat dit de onvermijdelijke uitkomst zal zijn van het onderzoek. "Het is totaal van de pot gerukt", zegt zij. "Mijn broer Yassine had een conflict met Ibrahim El Bakraoui. Zij hadden nauwelijks nog contact. Wij zijn net zo geschokt door de aanslagen als iedereen."

Een alternatieve interpretatie van het testament zou kunnen zijn dat El Bakraoui vanuit zijn graf een oude rekening te vereffenen had met Yassine. Op de pc zijn meerdere audiobestanden teruggevonden. Er zitten er ook tussen waarin El Bakraoui andere terreurverdachten, van wie de betrokkenheid bij de aanslagen nu juist wel is aangetoond, op een niet zo subtiele manier probeert vrij te pleiten. De vraag rijst ook waarom een IS-zelfmoordterrorist spontaan de naam zou verraden van de eerstvolgende zelfmoordterrorist.

Nu blijkt ook dat Oussama Atar zelf, de vermeende spilfiguur, in januari van dit jaar werd geschrapt van de 800 namen tellende lijst van het antiterreurorgaan OCAD. Omdat er sinds zijn terugkeer uit Irak volgens een bron bij OCAD ondanks jarenlange opvolging "niets, helemaal niets" tegen hem werd gevonden.

De Benhattals

Er rijzen ook grote twijfels bij de betrokkenheid van twee andere familieleden van de El Bakraoui's. Jawad Benhattal (29) en zijn oom Moustapha Benhattal (46) werden op 18 juni gearresteerd op verdenking van het beramen van een aanslag tegen de EK-fanzone aan het Brusselse Rogierplein. De bewijslast berust uitsluitend op een door hun advocaten gecontesteerde interpretatie van afgeluisterde telefoongesprekken. Iets als explosieven, wapens of andere concrete sporen zijn na twee maanden niet gevonden. Verwacht wordt dat de twee weldra zullen worden vrijgelaten.

Oussama Atar zelf is intussen voortvluchtig. Volgens zijn zus Asma is de kans erg klein dat hij ooit naar België terugkeert, omdat hij "weet wat hij mag verwachten."