Direct naar artikelinhoud

STANDPUNT

Tientallen middenveldorganisaties uit de syndicale, sociale en culturele wereld schreven samen een alternatieve septemberverklaring, waarin ze hun grote bezorgdheid en hun groot ongenoegen uitdrukken over de plannen die liggen te sudderen op de Vlaamse en federale regeringswerven. Vandaag licht Geert Bourgeois een tipje van de Vlaamse sluier op, federaal moeten ze nog zowat alle budgettaire knopen doorhakken, maar alles wat aan voorstellen en ideeën doorsijpelt, wijst duidelijk op een behoorlijke herverdeling van de schaarse middelen.

Geen herverdeling die erop gericht is inkomensongelijkheden te verminderen of meer solidariteit te organiseren, maar eerder het omgekeerde: een herverdeling van inkomen uit arbeid naar inkomen uit vermogen of kapitaal. Want dat is wat in realiteit schuilgaat achter de mantra dat lagere loonlasten het wondermiddel zijn voor een gezonde economie en een sluitende begroting. Vermogenswinstbelastingen die maar een fractie zouden bedragen van de loonlasten zijn vanuit diezelfde logica dan weer een onaanvaardbare aanslag op de creativiteit en de ondernemingszin.

Een herverdeling ook van staatsuitgaven naar gezinnen. Inschrijvingsgeld aan de universiteiten, gas en elektriciteit, de rit met de bus van de gepensioneerde, het vakantiekamp van diens kleinkinderen, de bijdragen voor de sportclub en de kinderopvang: de lijst van extra betalingen en prijsverhogingen begint stilaan indrukwekkende proporties aan te nemen. Maar, zo argumenteren de Zweedse coalitiegenoten: we verhogen dan geen belastingen. Nee, alleen verdwijnt het geld wel op tal van andere manieren uit het gezinsbudget.

Een beleid dat een strikt begrotingsevenwicht en een loonlastenverlaging tezamen wil realiseren, is overigens geen wetmatigheid van de natuur, zoals de Zweedse coalitie ons wil doen geloven. Het is integendeel een beleidskeuze waarachter maatschappelijke waarden, normen en een ideologie zitten. Verscheidene Zweedse coalitiepartners hebben ook al laten weten dat maatschappelijk protest hun koude kleren niet raakt, sterker, dat ze er haast naar uitkijken. Al was het maar om te bewijzen dat de macht van de vakbonden eindelijk gekraakt kan worden.

Ook dat is meer een ideologische dan een verstandelijke keuze. Structurele ingrepen die nodig zijn om onze verzorgingsstaat in stand te houden kunnen enkel gerealiseerd worden in overleg met het middenveld. Pogingen om die verzorgingsstaat uit te hollen zullen natuurlijk voor een hete herfst zorgen. Een rechts-conservatief sociaaleconomisch beleid is immers geen natuurwet, ook niet als je dat steeds blijft herhalen. Aannemen dat dit land te besturen valt tegen zijn zowat voltallig middenveld in, zou wel eens een behoorlijke denkfout kunnen zijn.