Een giftige appel voor de Paddy's
Ierland etaleert zichzelf graag als 'het beste kleine land om zaken te doen'. De door Brussel opgelegde heffing aan Apple zet daar een streep doorheen.
et is genoeg geld om een jaar lang de gezondheidszorg mee te financieren. Of om een flink deel van de staatsschuld mee af te betalen. Of om duizenden huizen te bouwen. De 13 miljard euro aan achterstallig belastinggeld van Apple, waar Ierland volgens de Europese Commissie recht op heeft, lijkt een geschenk uit de hemel.
Maar in werkelijkheid zou het weleens kunnen gaan om een giftige vrucht in het Ierse belastingparadijs. Vrijdag moet de verdeelde regering bepalen of het de Amerikaanse computermaker steunt bij de beroepsprocedure tegen Brussel. Het besluit kan zelfs leiden tot een val van de regering.
Driekwart van de export
Minister van Financiën Michael Noonan heeft sinds het begin van het Brusselse onderzoek naar de vraag of de lage vennootschapsbelasting een vorm van illegale staatssteun is, beweerd dat Dublin beroep zou aantekenen tegen een negatief oordeel. Dinsdag noemde hij de uitspraak dan ook 'bizar'. Maar na een urenlange kabinetsvergadering op woensdag is er geen besluit gevallen. Leden van Onafhankelijke Alliantie, die het minderheidskabinet van Fine Gael gedoogsteun bieden, willen dat de miljarden worden geaccepteerd. Het weigeren van al dat geld kan amper aan de kiezers worden uitgelegd.
Op lange termijn kan het accepteren van de uitspraak grote gevolgen hebben voor de Ierse economie. De vennootschapsbelasting van 12,5 procent is de voornaamste reden voor veel grote Amerikaanse bedrijven op het Groene Eiland zitten. Een op de tien Ieren werkt bij de multinationals, die ook nog eens goed zijn voor indirecte werkgelegenheid in de horeca, het onroerend goed en andere delen van de 'gewone' economie. Internationale bedrijven zijn goed voor driekwart van de export. In 2011 heeft premier Enda Kenny gezegd van Ierland "de beste kleine plek voor het doen van zaken" te willen maken.
Als de Apples van deze wereld verkiezen om te vertrekken - topman Tim Cook heeft de uitspraak afgedaan als 'politieke onzin' - verdampt het hele economische model. De hamvraag is nu wat voor een land Ierland wil zijn. Een belastingparadijs met een gapend gat tussen rijk en arm? Of een iets armer land, drijvend op landbouw en toerisme, met een socialer profiel?
Linkse politici, zoals die van Sinn Fein, willen dat laatste en vinden dat Dublin zich moet neerleggen bij de uitspraak. Ierlands succesvolste ondernemer, Ryanairs Michael O'Leary, heeft de regering daarentegen middels een vierletterwoord geadviseerd om Brussel te laten weten dat het naar de hel kan lopen.
Voor eurosceptici op de Britse eilanden komt de interventie gelegen. In hun ogen bewijst de Apple-affaire dat Brussel niet ondernemersvriendelijk is, iets waar ook de problemen omtrent TTIP van zouden getuigen. De term irexit valt dan ook steeds vaker in het eurogezinde Ierland, zeker nu de Ierse bijdrage aan de EU stijgt en de belangrijkste handelspartner, het Verenigd Koninkrijk, zich voorbereidt op een brexit.
"Wat mij betreft," zo zei Europarlementariër Brian Hayes van Fine Gael tegenover The Irish News, "leidt elke poging om onze vennootschapsbelasting af te pakken tot de uitgang."