Weer als een meisje van twintig naar de opera

Geconcentreerd prikt Irène Sak de spirellipasta op haar vork. In haar kamertje in Home Heydeken, een OCMW-rusthuis in Ganshoren, hangt een milde spanning. Irène is deze voormiddag haar kamer niet uitgegaan, fluistert een begeleidster. Ze wilde niet meedoen aan de activiteiten zodat ze zich in alle rust kon voorbereiden. Ach, sust Irène, een Limburgse die in Brussel is beland: "Kruiswoordraadsels in het Frans, daar ben ik toch niet goed in." Ze neemt opnieuw een flinke hap pasta, ze heeft haast.

Tien gelukkige bewoners van het rusthuis - in het busje van het OCMW passen maar een paar rolstoelen - trekken er na de maaltijd op uit, naar een Russische opera zowaar. De Munt in Brussel organiseert regelmatig activiteiten voor mensen die anders niet zo makkelijk naar de opera gaan: schoolklassen en studenten, maar ook mensen die om een of andere reden bij het OCMW zitten.

Voor een prikje, een euro of tien, kunnen ze een matinee bijwonen. Irène: "We zitten anders altijd binnen, he." Ze houdt van muziek, maar is toch "meer voor televisie". Haar al overleden echtgenoot was wel een liefhebber, vooral van The Ramblers, een Nederlands dansorkest dat de swing introduceerde in de Lage Landen. "We hebben ooit eens de trein naar Hasselt genomen voor een optreden."

In de gang aan het onthaal worden de rolstoelen in een rijtje achter elkaar geparkeerd, tot het busje komt voorrijden. Irène heeft zich netjes opgekleed: een stijlvolle zwarte trui en een parelketting, haar nagels zijn donkerrood gelakt. "Chic, ik? Maar schatteke toch, in mijn kleerkast hangen kleren die nog veel mooier zijn. Die zijn voor bij de familie." De begeleidster glimlacht, ze weet beter.

Maar, geeft Irène toe, ze is zenuwachtig. "Dit is zo'n dag waarop ik me weer als een meisje van twintig voel: die sfeer in de opera, die muziek, die kostuums. Dan ben ik precies, in de hemel kan ik niet zeggen, maar wel ergens waar ik me goed voel. Echt goed voel. Je bent er nog eens bij."

Building Bridges heet het programma van De Munt en vorig jaar werden zo 796 activiteiten georganiseerd, goed voor 5.584 deelnemers. Sommigen daarvan gingen naar een voorstelling kijken, soms organiseerde De Munt een concert op een niet zo evidente locatie: in een gevangenis, een buurthuis of een onthaalcentrum waar daklozen en mensen in armoede terechtkunnen.

Deze keer krioelen kinderen met fluo hesjes en oudjes met looprekjes en rolstoelen door elkaar in de grote tent aan Tour & Taxis, waar De Munt tijdelijk onderdak heeft wegens verbouwingen. In de geïmproviseerde foyer kijken groepjes mensen wat schuchter om zich heen. Het zijn cliënten bij het OCMW. Opera staat wat ver van hun leefwereld, maar ongemakkelijk zijn ze niet: op een namiddag als deze is het allemaal net iets minder highbrow.

Tranen

Irène is in haar nopjes: ze heeft een prima zicht op het podium en ze kan makkelijk de boventitels lezen. "Iemand van de opera is ons op voorhand het verhaal komen vertellen, in het Frans, en dat heb ik toch niet goed begrepen."

Op de bühne regeert de luie tsaar Dodon vanuit zijn bed, wordt hij in de bijna kolderieke voorstelling bijgestaan door een gouden haan, trekt hij ten strijde en wordt verleid door de verlokkelijke tsarina van Sjemacha.

De hordes lagereschoolkinderen gniffelen en moeten zich soms inhouden om niet luid te joelen, Irène glundert, klapt in haar handen en zegt dat ze de muziek verrukkelijk vindt, maar dat ze het verhaal eigenlijk nog steeds niet goed begrijpt. "En al die soldaten, daar heb ik niets mee." In de pauze, als bekertjes water worden uitgedeeld, haalt haar buurvrouw discreet een flesje elixir uit haar tas.

Tijdens het intermezzo van viool en piano kan Irène haar tranen niet langer bedwingen. "Ik heb mijn ogen gesloten en heb mijn man heel dicht bij mij gevoeld. Even ben ik in de zevende hemel geweest. Vanavond, in bed, zal ik hier nog lang aan terugdenken."