Rutten vertrokken voor één langgerekt huisbezoek

"Ik zal in gesprek gaan met mensen over de dingen die hen nauw aan het hart liggen. Hun werk, veiligheid, vrijheid, gezin of hoe ze de toekomst zien", vertelt Rutten in een filmpje dat is gelanceerd op de sociale media.

De liberale voorzitter wil in alle 308 Vlaamse gemeenten zijn langs geweest voor de gemeenteraadsverkiezingen in de herfst van volgend jaar. "Je kunt er niet omheen dat er iets beweegt in de samenleving, dat mensen met veel vragen zitten."

Om zich volledig te kunnen concentreren op haar 'tournee' stapt ze op als Vlaams Parlementslid. Haar opvolger is Daniëlle Vanwesenbeeck (43). Zij is de zaakvoerder van Mastermail in Wilsele, nabij Leuven. Vanwesenbeeck won de Unizo-Womed Award als onderneemster van het jaar in 2012.

"Door op te stappen als parlementslid geeft Rutten een sterk signaal", analyseert Nicolas Bouteca, politicoloog aan de UGent. "Rutten beseft dat burgers heel gevoelig zijn en blijven aan zogenaamde 'postjespakkers' - politici die allerlei jobs combineren. Daar komt ze nu aan tegemoet."

In één adem zegt Bouteca wel dat Rutten ook geen groot verlies is voor het Vlaams Parlement. Partijvoorzitters blijken gewoonweg niet de beste parlementsleden. Een voorzitter heeft sowieso al een helse job: hij/zij dient als gezicht van de partij, moet intern iedereen op dezelfde lijn houden. Inhoudelijk bezig zijn met dossiers in het parlement is meestal te veel. "Kijk naar N-VA-voorzitter Bart De Wever. Die mag wel federaal parlementslid zijn, hij is nooit te bespeuren in het halfrond."

Oud en nieuw

De campagne van Rutten lijkt een mix van oud en nieuw. Ze gebruikt filmpjes en de sociale media om haar ronde op de kaart te zetten. Tegelijk valt haar initiatief misschien nog het best te beschrijven als één langgerekt huisbezoek.

Of niet? Bouteca: "Je kunt het moeilijk een hyperoriginele politieke campagne noemen. Er zit een vleugje post-Trumpiaanse strategie bij: Rutten wil tonen dat ze naar de burgers luistert. In het Engels noemen ze dat een grassroots-campagne. Iedereen is daar mee bezig momenteel. Al komt haar ronde in de praktijk neer op een reeks huis- en afdelingsbezoeken."

En dit kan zeker opleveren. Vraag maar aan sp.a-voorzitter John Crombez en zijn politieke vader Johan Vande Lanotte. Bij de verkiezingen van 2014 koos het duo in West-Vlaanderen resoluut voor huisbezoeken, met succes. Zelfs Facebook-oprichter Mark Zuckerberg heeft onlangs aangekondigd dat hij alle vijftig staten in de VS wil bezoeken.

"Ik doe al heel mijn carrière huisbezoeken voor verkiezingen: van deur tot deur gaan, mensen aanspreken en naar hun problemen luisteren", vertelt Vande Lanotte. "Maar het zou me verbazen als Rutten dit zou doen. Daar ben je hele dagen mee bezig. Sowieso: strategisch zie ik ook de meerwaarde niet meteen voor haar. Ergens diep in West-Vlaanderen kunnen mensen niet op haar stemmen bij de lokale verkiezingen."

Al kan ze wel de plaatselijke afdelingen een steun in de rug geven, geeft Vande Lanotte toe. "Ik kies er ondertussen voor om elke week 'thuisbezoeken' te doen. Dan ga ik binnen bij de mensen en blijf wat langer - van vijf minuten tot een halfuur. Ik leer daar veel uit, maar het is ook gewoon geestig. Mensen vertellen graag."

Blijft nog één vraag over: is het niet ontzettend vroeg om voluit in campagnemodus over te schakelen? Vandaag lijkt er al geen dag meer voorbij te gaan zonder dat de Vlaamse centrumrechtse coalitiepartijen elkaar in de gracht rijden. Met Rutten op campagnepad zal het er waarschijnlijk niet veel beter op worden.

De standpunten van je eigen partij in de verf zetten en tegelijk het beleid van een coalitie verdedigen is lastig. Meestal kiezen politici eieren voor hun geld en gaan ze voor hun eigenbelang. Dreigen de regering-Michel en de regering-Bourgeois zo niet helemaal aan het zwalpen te gaan?

Het blauwe gaspedaal

"Dat risico bestaat", beaamt Bouteca. "Voor een partijvoorzitter is het misschien heel duidelijk dat hij of zij buiten de regering staat en zijn of haar ding kan doen. Maar kiezers kunnen dit onderscheid veel minder gemakkelijk maken."

Het is afwachten hoe diep Rutten het blauwe gaspedaal zal intrappen. Wellicht zal dit snel duidelijk worden: Rutten is gisteren aan haar ronde begonnen in het West-Vlaamse Staden, waar partijgenoot Francesco Vanderjeugd de sjerp draagt. In Vanderjeugd zijn kapsalon kwam ze mee haar wassen.

Of ze het leuk vond? "Ik wil een deel uitbreken uit mijn vertrouwde terrein, want al te vaak kom je toch in contact met gelijkgezinden of mensen uit de partij."