Juno, een ruimtemissie met speelgoed aan boord

Mijn vriend Aron mag jaarlijks schaatsen uitkiezen na Pasen. Het is zo'n zin die ik steevast opnieuw moet opsnorren, meestal net voor ik vertrek naar de zaal waar de lokale quiz die avond zal plaatsvinden. Niet dat ik een fervent quizzer ben, maar als ik deelneem rekent de ploeg wel op mij voor wetenschappelijke fait-divers. En dan moet ik toch op z'n minst de volgorde van de planeten in ons zonnestelsel kennen. Maar vreemd genoeg kan ik die nooit onthouden. En dan komen ezels, bruggen en beginletters goed van pas.

Jupiter, met de j van jaarlijks, stond gisteren in het middelpunt van de belangstelling. Na een reis van bijna vijf jaar is de NASA-ruimtesonde Juno succesvol in een baan rond de grootste planeet van ons zonnestelsel gebracht. De sonde is trouwens genoemd naar de vrouw (of was het nu zus) van de Romeinse god Jupiter. Zij kon volgens de mythologie als enige doorheen de wolken kijken waarin haar man zich hulde, en zo zijn ware aard zien. Dat is ook exact wat de ruimtesonde de komende maanden zal doen: de reusachtige planeet door zijn eigen wolken heen bestuderen. De bouwstenen, het magnetisch veld, de samenstelling van de atmosfeer, dat soort dingen. Om op die manier ook meer inzicht te krijgen in het ontstaan van ons zonnestelsel, een waanzinnig gegeven dat toch tot ieders verbeelding blijft spreken.

Het begint bovendien intussen een vertrouwd beeld te worden: euforisch in de lucht springende wetenschappers bij het slagen van een (ruimte)missie. Heerlijk vind ik dat, omdat het aantoont dat wetenschap ook maar bedreven wordt door gepassioneerde, emotionele, kwetsbare wezens die niet onbewogen blijven bij professionele successen en mislukkingen. Ik ben ervan overtuigd dat Galileo Galilei en Simon Marius ook niet onverschillig bleven toen ze vierhonderd jaar geleden de manen van Jupiter ontdekten en vaststelden dat niet alles rond de aarde beweegt. Wetenschap en emotie liggen minder ver uit elkaar dan de meeste mensen denken.

Dat Juno naast heel wat gesofisticeerde meetapparatuur ook speelgoed aan boord heeft, maakt deze historische missie des te menselijker. Het eeuwig kind in mij raakt opgewonden door het idee dat Lego-versies van de oppergod Jupiter, zijn vrouw/zus Juno én Galileo Galilei sinds gisteren in een baan rond de gasreus cirkelen. Dat de figuurtjes die jarenlang een hoofdrol speelden in ontelbare van mijn fantasiewerelden nu honderden miljoenen kilometers hiervandaan rondzweven, is tegelijk onbevattelijk en fenomenaal. En in al mijn naïviteit geloof ik graag dat dit méér kan zijn dan alleen maar een promotiestunt van de speelgoedfabrikant. Want hoe kun je kinderen beter warm maken voor wetenschap dan te vertrekken van hun eigen leefwereld? Tegelijk bewijst het dat wetenschap gewoon dikke fun is, ook voor volwassenen.

Ik vind het oprecht jammer dat er aan boord geen plaats was voor Duplo of Playmobil. Dan kon ik vanavond met een politieman in de ene en een dierenverzorgster in de andere hand samen met mijn tweejarige dochter naar de sterrenhemel kijken. En haar vertellen dat gelijkaardige figuurtjes nu heel ver weg rond een planeet aan het draaien zijn. Wachten tot ze oud genoeg is om met Lego te spelen is geen optie, want op 20 februari 2018 zal de sonde zichzelf te pletter storten op Jupiter. Een datum om te onthouden voor de eerstvolgende quiz waarvoor ik me zal inschrijven, me dunkt.