Hoe N-VA de perceptieoorlog rond migratie weer probeert op te poken

“Dat Antwerpen dit er nog eens bij krijgt, is er gewoon over.” N-VA-voorzitter Bart De Wever hekelde afgelopen weekend de beslissing van minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open Vld) om in het Antwerpse district Deurne een tijdelijk opvangcentrum voor asielzoekers te openen. “Theo Francken heeft Antwerpen altijd gespaard. De Block doet dat niet, en dat is volgens mij een politieke keuze. Men doet dit heel doelbewust.”

Bron van frustratie is een opvangcentrum voor een veertigtal andersvalide vluchtelingen en hun families, in totaal 120 personen. Zij zullen tijdelijk in Deurne verblijven, maar een duidelijk eindpunt ligt nog niet vast. De financiering is al minstens tot eind dit jaar verzekerd.

Twee factoren maken dit voor De Wever moeilijk verteerbaar. Eén: de locatie. Het voormalige klooster aan de Herentalsebaan ligt vlak bij het huis van de Antwerpse burgemeester. Twee: de timing. Het opvangcentrum zal begin mei opengaan. Net voor de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen van 26 mei. Zo kort voor de stembusslag kan elke misstap genadeloos worden afgestraft in het stemhokje.

Tegelijk richt De Wever zijn vizier op zijn grote vijand: Maggie De Block. Zij nam na het vertrek van N-VA uit de federale regering de asielbevoegdheden van Theo Francken over, waarna ze meteen komaf maakte met diens asielquota. Voor de Vlaams-nationalisten is ze de verpersoonlijking van het te softe asielbeleid van de resterende regeringspartijen MR, Open Vld en CD&V, die door N-VA werden omgedoopt tot ‘Marrakechcoalitie’.

Palestijnen

Binnen de regering-Michel wordt dan ook schamper gereageerd op de kritiek van De Wever. “Sinds het schandaal rond Melikan Kucam en zijn humanitaire visa zit Francken niet meer in de beste uitgangspositie. Bij N-VA doen ze er nu alles aan om dat goed te maken. Maar het is nogal doorzichtig en stilaan een beetje puberaal”, zegt een regeringsbron. De Vlaams-nationalisten, klinkt het, poken de angst van sommige buurtbewoners op.

Dat N-VA de druk opvoert, is een feit. De partij voelt zich gesteund door de steeds langere verwerkingstijd van asielaanvragen, waardoor er ook meer opvangplaatsen nodig zijn. “Asielcentra bomvol, Gaza-Palestijnen blijven massaal toestromen, transitmigratie neemt weer sterk toe”, zo vatte Francken afgelopen vrijdag de situatie samen. Ook Joods boegbeeld Michaël Freilich (N-VA) zegt ongerust te zijn over de instroom van Palestijnen.

Bij de liberalen raakt die aanpak een gevoelige snaar. Ze huiveren van het beeld dat N-VA van hen ophangt, alsof zij de migratiesluizen hebben opengezet. Getuige daarvan is de tweet die Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten vorige week hoogstpersoonlijk tot de Amerikaanse president Donald Trump richtte. Daarin verdedigde ze het “strenge maar rechtvaardige” beleid van De Block, waarna de verwijten tussen N-VA en Open Vld heen en weer vlogen.

Hoe zit het dan echt? Wordt Antwerpen geviseerd of niet? Om aan te tonen van wel, pakt N-VA uit met het cijfer dat Antwerpen per 1.000 inwoners al 11,8 erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden opvangt, tegenover 5,4 in Gent. Maar Fedasil ontkracht dat met het argument dat velen onder hen pas na hun erkenning naar Antwerpen zijn verhuisd. Mensen van vreemde origine zijn nu eenmaal aangetrokken tot grote steden, klinkt het.

Vlaams Belang

In eerste instantie geeft Fedasil N-VA ongelijk. “Dit gaat om amper 120 van de 22.000 opvangplaatsen in België. In het geheel der dingen is dit klein”, zegt woordvoerder Benoit Mansy. Anderzijds geeft de administratie wel toe dat de opening van het opvangcentrum voortvloeit uit een regeringsbeslissing die genomen werd na het vertrek van N-VA. “Francken weigerde extra capaciteit te gebruiken, waardoor we Deurne niet konden gebruiken. In december kregen we extra middelen om capaciteit te creëren. Daardoor kan het nu wel.”

Fedasil bevestigt ook dat het bij de spreiding van opvangplaatsen geen rekening houdt met het feit dat een deel van de asielzoekers in Antwerpen na hun erkenning in de stad blijft wonen, en bijvoorbeeld aanklopt bij het Antwerpse OCMW. “Onze job is zo snel mogelijk opvang voorzien. Zodra ze het beschermingsstatuut krijgen, vallen ze niet meer onder onze verantwoordelijkheid.” Daarmee onderschrijft het ook de kritiek van N-VA dat Antwerpen opdraait voor een eenzijdige federale beslissing.

En dan is er nog de vaststelling door Fedasil dat de verwerking van asieldossiers door de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) op dit moment te traag verloopt. “Het probleem is niet zozeer dat de instroom hoog is. Het probleem is dat de uitstroom zo laag is”, zegt Mansy. Ook dat is koren op de molen van de Vlaams-nationalisten. Al wijt het kabinet-De Block dat laatste aan de afbouw van het DVZ-personeel onder Francken, dat nu onder haar bewind weer wordt opgebouwd.

Met Deurne heeft N-VA alleszins een sterke aanleiding te pakken om haar migratiediscours weer op de kaart te zetten. Of de partij daar ook de vruchten van zal plukken, valt echter af te wachten. Ook Vlaams Belang heeft immers bloed geroken. Gisteren kondigde voorzitter Tom Van Grieken aan dat de partij klacht zal indienen tegen het asielcentrum, waarvoor ze N-VA mee verantwoordelijk acht. Zo voert de partij na het Marrakech-pact en de kilometerheffing alweer de druk op N-VA op.