Make Belgium wild again: laat uw tuin verwilderen in de strijd tegen klimaatopwarming

We hebben een vijand gecreëerd die ons dreigt te vernietigen en onze enige bescherming hebben we zelf naar de vaantjes geholpen. Who cares?

Ik niet, zeven jaar geleden toch niet. Maar op een dag werd ik wakker in de lelijkste stad ter wereld en werd me het echte probleem duidelijk.

Je hebt twee huizen. Het ene huis is door architecten en ingenieurs ontworpen, gebouwd met de beste materialen. Het andere huis is gebouwd door ongeschoolde arbeiders, met ongewapend beton en een golfplaten dak. Tijdens de week is er een aardbeving, watertekort, een overstroming en een storm. Wie zal er het meeste genieten van zijn weekend? Stel die vraag alleszins niet te luid in Mexico-City.

Terwijl het laatste huis met zijn inwoners aan het vechten is om te overleven merken de inwoners van het eerste huis dit amper op. Wat is hier het werkelijk probleem? Het huis of de omstandigheden?

Europa is zoals het eerste huis denk je meteen, maar dit is allesbehalve zo. Europa is een sloppenwijk als het op klimaatverandering aankomt. Velen leven nog in de illusie dat we enkel klimaatopwarming hebben, wat leuk lijkt te zijn, maar het is een watertekort dat ons aan het vellen is.

De vorige jaren waren er talloze oogstmislukkingen in zowel België als de rest van Europa, ook werd een groot deel van private en publieke tuinen gehavend. Europa verandert in een woestijn, kijk maar naar Spanje. Hoe ziet onze verdediging er nu uit? Als een valse muur uit een goedkope Hollywoodfilm. Een tikje en hij valt om, we zijn een vogel voor de kat.

Het enige wat ons een beetje kan beschermen, is een deftig ecosysteem. Een ecosysteem is een complex web van planten, dieren en micro-organismen. Het is het stevigste verdedigingsmechanisme dat er bestaat, een beter fort kan ons niet beschermen. 

Klimaatverandering kan je verzwakken, misschien zelfs in een status quo houden als iedereen meewerkt, maar komen doet het toch.

Wil je een deftige verdediging? Dan bouw je niet één muur maar tien muren. Met grachten ertussen, vallen, listen en bondgenoten die de burcht helpen beschermen. Wat hebben leiders gedaan na de eerste aanvallen van de vorige jaren? Staan we nu sterker dan voordien? Neen, we staan zelfs zwakker. 

Er is ook maar één iemand die zo goedkoop zo’n complexe verdedigingsmuur kan bouwen en dat is de natuur, als we haar tenminste de kans geven om te groeien en haar integreren. 

Het is geen vijf voor twaalf, het is vijf over twaalf. Hoewel wetenschappers politici al meer dan tien jaar waarschuwen voor lange periodes van droogte, afgewisseld met reuze regenbuien, gebeurt er niets. Zelfs niet na vorige zomer.

Onze huidige landbouw staat op instorten, steden en woonwijken dreigen te overstromen en door een tekort aan biodiversiteit dreigt de mensheid op lange termijn uit te sterven. Dit is een noodsituatie. 

Landbouw is één van de grootste boosdoeners als het aankomt op bodemverval, verwoestijning, vervuiling van pesticiden, teloorgang van biodiversiteit en uitstoot. Omdat het het landbouwbeleid nog steeds aan alle ambitie ontbreekt en het de oorzaak van het probleem -namelijk overmatig ploegen, pesticiden- en meststofgebruik en monoculturen - niet wil aanpakken, zijn we genoodzaakt om zelf het heft in handen te nemen.

Ik roep de echte leiders op, niet degenen die door middel van dure marketingcampagnes verkozen werden en nu duizenden euro’s verdienen om de belangen van multinationals te verdedigen. Neen, leiders die van Europa het huis willen maken dat onverwoestbaar is!

We willen een huis dat met gemak hagelbuien met stenen zo groot als tennisballen kan weerstaan, droogtes, aardbevingen, stormen, overstromingen,… 

We willen een huis waar onze achter-achter-achter-kleinkinderen nog steeds in kunnen wonen, want het huis dat er nu staat is om mee te lachen.

Politici schieten pas in actie als het opnieuw verkiezingen zijn, als er een noodsituatie is of als de bevolking duidelijk maakt wat ze wil. Wel, laten we het hen extra duidelijk maken.

We raken soms gedemotiveerd doordat we denken dat we geen impact hebben, maar dat klopt niet. Als een meisje van 16 jaar, Greta Thunberg, één van de grootste bewegingen op aarde op gang kan brengen, welk excuus heb jij dan?

Je kan proberen je uit deze situatie te kopen als je het kan permitteren, door enkel duurzame producten te kopen, maar dit is niet genoeg. We hebben actie nodig! We willen zoveel mogelijk vierkante meter grond klimaatrobuust maken en landbouwgrond is lang niet de enige grond die er is.

België bestaat uit bijna 10 procent privétuin, minstens nog eens zoveel is openbaar domein. Als we vandaag beginnen met ons gras niet één keer per week te maaien, maar één keer per maand, dan hebben we reeds een enorme positieve impact op de biodiversiteit en op klimaatrobuustheid. Stoppen we bemesting en pesticidegebruik in onze tuin, dan vergiftigen we onze kinderen, onszelf en ons drinkwater minder.

Zetten we een groot deel van onze 435 vierkante kilometer gazon om in bloemenweides, struiken of bomen, dan zullen we op z’n minst al een lagere waterrekening hebben, een mooier zicht en een massale positieve impact.

We zijn allemaal minipuzzelstukjes. Als we foute dingen doen, hebben we een foute puzzel. Maken we een goede impact, dan hebben we een mooie puzzel, een aangename leefomgeving.

Denk niet alleen aan je eigen tuin maar ook aan je buurt. Hoe je straat en je gemeente eruitziet, is ook jouw verantwoordelijkheid, word desnoods een guerrilla gardener.