Direct naar artikelinhoud
Wikileaks

Assange vecht uit alle macht tegen zijn uitlevering aan de VS

Steunbetoging voor Julian Assange in Berlijn.Beeld EPA

WikiLeaks-oprichter Julian Assange heeft een Britse rechter laten weten dat hij niet akkoord zal gaan met zijn uitlevering aan de Verenigde Staten. Die willen hem berechten wegens de publicatie van honderdduizenden vertrouwelijke documenten. Dat meldde Assange via een videoverbinding vanuit een Britse gevangenis.

Eerder deze week werd Assange tot vijftig weken cel veroordeeld omdat hij zich niet had gehouden aan de voorwaarden voor zijn borgtocht. In 2012 vluchtte hij de ambassade van Ecuador in Londen binnen om te voorkomen dat hij werd uitgeleverd aan Zweden, waar twee vrouwen een aanklacht tegen hem hadden ingediend wegens seksueel geweld en verkrachting.

De nu 47-jarige Assange vreesde dat hij door Zweden aan de VS zou worden uitgeleverd wegens zijn aandeel in de publicatie van tal van documenten en videobeelden, onder meer over de militaire operatie in Afghanistan, die de Amerikaanse militair Bradley (nu Chelsea) Manning achterover had gedrukt. 

Manning werd in 2013 in de VS tot 35 jaar gevangenis veroordeeld, maar kreeg na zeven jaar gratie van president Obama.

Gevecht op leven en dood

Voor Assange kreeg de zaak een nieuwe wending toen de Ecuadoraanse ambassadeur hem vorige maand door de politie uit het ambassadegebouw liet halen uit ergernis over zijn gedrag tegenover zijn gastheren. Daarop dienden de VS onmiddellijk een uitleveringsverzoek bij de Britse autoriteiten in. Het ziet ernaar uit dat het juridische gevecht een slepende zaak wordt, die misschien wel twee jaar kan duren.

Kristinn Hrafnsson, het huidige hoofd van WikiLeaks, zei dat de uitleveringsprocedure een ‘gevecht op leven en dood’ zal worden voor Assange. Volgens zijn advocaat Jennifer Robinson zal Assange uit alle macht terugvechten. Uitlevering zou volgens haar een “gevaarlijk precedent scheppen voor journalisten” in de hele wereld.

Om de in de grondwet vastgelegde vrijheid van meningsuiting te omzeilen, heeft de Amerikaanse justitie de aanklacht tegen Assange niet gebaseerd op het publiceren van de vertrouwelijke documenten. In de plaats daarvan wordt hij ervan beschuldigd dat hij Manning heeft geholpen bij een poging een wachtwoord te kraken om toegang te krijgen tot een netwerk van de Amerikaanse overheid voor geheime documenten. Daarop staat een straf van vijf jaar.

Nog anderhalve maand

Ben Brandon, de advocaat voor de VS, liet chats zien waarin Manning en Assange overlegden over het kraken van het Pentagon-wachtwoord en het publiceren van de informatie. “De aanklacht betreft een van de grootste lekken van geheime informatie in de geschiedenis van de VS”, zei Brandon.

Assanges medestanders zijn bang dat hij eenmaal hij zich in de VS bevindt nog meer aanklachten aan zijn broek zal krijgen, bijvoorbeeld naar aanleiding van het publiceren van duizenden documenten met daarop beschrijvingen van de hackinstrumenten waarvan de Amerikaanse CIA zich bedient.

De VS hebben van de Britse rechter nog anderhalve maand gekregen om hun uitleveringsverzoek definitief te motiveren. Als de rechter uiteindelijk akkoord gaat, zal Londen vermoedelijk eisen dat Assange alleen terecht mag staan voor de in het uitleveringsverzoek vermelde aanklachten.

Zweedse spoor

Het is ook nog mogelijk dat Assange aan Zweden wordt uitgeleverd. De Zweedse justitie bekijkt momenteel of het onderzoek tegen de Australiër wegens verkrachting moet worden heropend. In dat geval moet de Britse minister van Binnenlandse Zaken, Sajid Javid, beslissen welk uitleveringsverzoek voorrang krijgt.