plusartikels
Vlaamse partijen reageren afwijzend op ‘noodregering’ van Magnette
© BELGA
CD&V, Groen, Open VLD en Vlaams Belang zijn niet opgezet met de demarche van de PS over de vorming van een noodregering. ‘Laat de informateurs hun werk doen.’
CD&V-voorzitter Wouter Beke reageerde vanmorgen misnoegd over het voorstel dat PS-kopstuk Paul Magnette deed.
‘Ik heb de PS op een dag tijd al drie andere dingen horen zeggen’, zei hij in het Radio 1-programma De Ochtend. ‘Het vormen van regering doe je niet in media, maar aan tafel. Daarom heeft de koning twee informateurs aangeduid. De twee grootste fracties (PS en N-VA, red.) hebben de verantwoordelijkheid om dat mogelijk te maken, niet onmogelijk te maken.’
Beke vindt niet dat de informateurs de opdracht hebben gekregen om een noodregering te vormen. ‘Voor zover ik weet, is Paul Magnette geen informateur. Iedereen moet beseffen dat de campagne achter de rug is. ’
Ook Groen en Open VLD reageren afwijzend op de tijdelijke noodregering van de PS. Daarin zouden de huidige regeringspartijen Open VLD, CD&V en MR versterkt worden met de socialisten (PS en SP.A) en de ecologisten (Groen en Ecolo). Magnette opperde de piste nadat hij een coalitie met de PS én de N-VA had uitgesloten.
Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.
‘Laat de informateurs hun werk doen’, stelt Groen-voorzitter Meyrem Almaci op Twitter. ‘Continu de vlucht vooruit nemen helpt niet. Dit is noch de juiste methode, noch het juiste moment.’
Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten noemt het voorstel compleet naast de kwestie. ‘Het heeft geen zin om er zelfs maar commentaar op te geven.’
Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.
Voor Vlaams Belang getuigt het voorstel van de OS van ‘een absolute minachting voor de Vlaamse kiezer. Het is voor kamerfractieleider Barbara Pas het zoveelste bewijs dat de Belgische constructie inherent fout zit.
Bij de N-VA wil men geen reactie kwijt. ‘Over de formatiegesprekken bewaren wij de discretie’, zegt de partijwoordvoerder. De partij verkiest federaal een centrumrechtse partij. Als ze met de PS moet regeren, dan komt het confederalisme op tafel.
De noodregering, een truc die ‘de loodgieter’ al kende
Het idee van Paul Magnette wekt weinig enthousiasme op. — © isopix
Jean-Luc Dehaene op Zwarte Zondag in 1991. — © pn
Zou u het graag doen, een jaar op de meubels letten bij wijze van plan B? Een ‘noodregering’ in het zadel hijsen klinkt weinig aanlokkelijk, anderzijds kan het wel degelijk een opstap zijn – of zelfs het begin van een triomf, zo leert de geschiedenis.
De ‘noodregering’ die PS-kroonprins Paul Magnette voorstelt, lijkt nu al een doodgeboren kind te zijn. Alvast bij CD&V en Groen valt het idee op een koude steen. Zowel de persoon die het voorstelt – ‘Het is niet aan de PS om voorstellen te doen’, aldus CD&V-voorzitter Wouter Beke – als de timing is misplaatst, vinden de anderen. Want informateurs Johan Vande Lanotte en Didier Reynders zijn nog volop bezig. Maandag worden ze opnieuw bij de koning verwacht voor een tweede tussentijdse verslag.
Het zal niet verbazen dat ook de ‘ongenodigden’ niet staan te springen om het PS-idee uit te voeren. Vlaams Belang spreekt van ‘absolute minachting voor de Vlaamse kiezer’. ‘Zo’n monstercoalitie zou een coup zijn tegen de Vlaamse democratie’, aldus ondervoorzitster Barbara Pas.
Magnettes noodregering zou neerkomen op de huidige (mini)regering-Michel, aangevuld met socialisten en groenen. Of nog: paars-groen, met aan Nederlandstalige kant CD&V erbij. De PS hintte meteen na de verkiezingen al op die combinatie, toen bij monde van PS-voorzitter Elio Di Rupo. Probleem: zelfs mét CD&V erbij haalt de groep geen meerderheid aan Nederlandstalige kant, en daar kon/kan voor de N-VA én Open VLD geen sprake van zijn. Intussen is ook de PS aan het zwalpen geslagen. Vóór Magnette gisteren in Terzake zijn boude plan lanceerde, leek Elio Di Rupo (even) de deur open te zetten voor een regering met de N-VA. Het sterkt de politieke tegenstanders in hun overtuiging dat het vooral de PS is die een probleem heeft.
Gezicht van de stilstand
© belga
Nochtans is het idee van een noodregering niet uit de lucht gegrepen. Magnette verwees zelf al naar de noodregering-Verhofstadt III, het bekendste of toch recentste voorbeeld in de geschiedenis. Nadat de winnaar van de verkiezingen in mei 2017,Yves Leterme (CD&V), zich meermaals vastgereden had en er de brui aan wilde geven, installeerde koning Albert II een noodregering onder leiding van de uittredende premier van paars, Guy Verhofstadt (Open VLD). ‘Om het land te redden’, luidde het. Zijn paarse kabinet werd aangevuld met CD&V en CDH, de noodregering zou het tot maart 2008 volhouden. Het was van in het begin de bedoeling dat nadien Leterme I kon overpakken.
Belangrijkste opdracht: op de meubelen letten, de begroting op orde houden, vooral niet over een staatshervorming praten. Het klinkt ondankbaar en saai, maar de korte noodregering-Verhofstadt III was allesbehalve een lame duck. Zo zat ze nog maar goed en wel in het zadel toen kersvers minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) besloot om 100 extra militairen en vier F-16’s naar Afghanistan te sturen, tot ongenoegen van zijn voorganger André Flahaut (PS).
CD&V kijkt evenwel nog altijd met wrange gevoelens terug naar die periode. ‘Yves is kapotgemaakt in 2007’, zei huidig voorzitter Wouter Beke een aantal jaren later in deze krant. ‘Hij mocht niet slagen met zijn 800.000 voorkeurstemmen (796.521 om precies te zijn, red.).’ In maart nam Leterme zelf over, en met hem ontwaakte ook het beest-BHV (Brussel-Halle-Vilvoorde) weer uit zijn winterslaap. Hij zou het niet getemd krijgen, Leterme kreeg het etiket ‘gezicht van de stilstand’ maar moeilijk afgeschud. Het gevolg is gekend: in 2010 viel zijn regering over datzelfde BHV.
Zwarte Zondag
Een interessanter en trouwens ook succesvoller voorbeeld is de regering-Dehaene I, op poten gezet nadat het land in de touwen hing door de verkiezingen 24 november 1991. Die dag staat voor altijd bekend als Zwarte Zondag omdat het Vlaams Blok voor het eerst echt doorbrak. Alle traditionele partijen verloren, op de PVV van Guy Verhofstadt na. Alleen: hij slaagde er niet in om een regering te vormen.
Ook de tweede formateur, de Franstalige christendemocraat Melchior Wathelet, keerde van een kale reis terug. Terwijl hij tijd kocht – het zat er bovenarms op tussen PS-voorzitter Guy Spitaels en CVP-voorzitter Herman Van Rompuy –, veranderde de CVP het geweer van schouder: de partij eiste dan toch een staatshervorming.
Jean-Luc Dehaene nam de lead. Hij bracht een rooms-rode ‘noodregering’ op de been, die een gewone meerderheid had. De regering zou vooral de overheidsfinanciën saneren, met het oog op het behalen van de Maastrichtnorm. Zelf zou hij intussen timmeren aan een staatshervorming, die de groenen vanuit de oppositie zouden steunen. ‘Het was een sluwe formule, waar ikzelf noch de CVP aan hadden gedacht’, blikte Wathelet twintig jaar later in De Tijd terug. Na 103 dagen zag Dehaene I het levenslicht.
Dehaene sleurde het Globaal Plan erdoor, ondanks zwaar protest van de vakbonden, en met steun van de groenen kwam hij tot het Sint-Michielsakkoord. De daaropvolgende verkiezingen won CVP 1 procent. Dehaene zou uiteindelijk tot 1999 premier blijven.
Nationale eenheid
Ook tijdens de regeringscrisis van 2010-2011, die uiteindelijk 541 dagen zou duren, werd geopperd een noodregering in stelling te brengen. Een ‘regering van nationale eenheid’ – toen de droom van, jawel, Elio Di Rupo - bleek geen haalbare kaart. Men wilde koste wat het kost nieuwe verkiezingen vermijden.
‘Qua anticlimax kan dat tellen’, luidde het toen. Uiteindelijk deed de ontslagnemende regering-Leterme voort in lopende zaken, tot Di Rupo uiteindelijk overnam na een akkoord over de zesde staatshervorming, met acht partijen (en zonder de N-VA).
