Minder xtc, maar meer cocaïne en ketamine bij het uitgaan

Alcohol blijft het vaakst gebruikte roesmiddel bij het uitgaan. Het regelmatige alcoholgebruik stijgt al enkele jaren op rij, en driekwart van de mensen die uitgaan vertoont indicaties voor risicovol alcoholgebruik, stelt het VAD. Cannabis is de tweede meest gebruikte drug, met ongeveer een op de zeven van de respondenten die dit minstens een keer per week gebruiken. 

Het regelmatige gebruik van xtc gaat omlaag. Minder dan 1 procent van de ondervraagden neemt het minstens een keer per week. Tien jaar geleden lag dat nog boven de 5 procent. 

Het regelmatige gebruik van cocaïne ligt nog steeds laag, maar wel iets hoger dan de voorgaande jaren: 3 procent van de respondenten geeft aan minstens één keer per week cocaïne te gebruiken.

Voor ketamine komt dat aandeel nu net boven 1 procent uit. “Ketamine wordt de laatste jaren populairder onder een kleine groep van uitgaanders”, verduidelijkt Erik Helderweert, coördinator van Safe ’n Sound. 

“Sommigen denken dat ze die roes makkelijker kunnen sturen, onder andere omwille van het kortdurende effect. Maar dat is niet zonder risico. Ketamine is erg dosisgevoelig, waardoor mensen snel iets te veel gebruiken en zich dan minder goed voelen. Omdat het zo moeilijk te doseren is, veroorzaakt ketamine meer incidenten dan de meeste andere partydrugs.”

Voor het gebruik van lachgas en nieuwe psychoactieve stoffen (NPS), die in de buurlanden in opmars lijken, ziet het VAD voorlopig weinig aanwijzingen. "Dat neemt niet weg dat VAD deze middelen de komende jaren in het vizier houdt, want het zou niet de eerste keer zijn dat een dergelijk fenomeen komt overgewaaid", stelt het expertisecentrum.

Druggebruik komt bij (jong)volwassen uitgaanders vaker voor dan bij leeftijdsgenoten in de algemene bevolking. Dat betekent echter niet dat eerstgenoemden geen aandacht hebben voor hun gezondheid en veiligheid. 

Bij de start van het uitgaansonderzoek in 2003 gaf een kwart van de respondenten nog aan geen preventieve maatregelen te nemen, in 2018 is dat minder dan 5%. Sinds 2003 worden heel wat preventieve gezondheidsmaatregelen duidelijk vaker toegepast. De meest typerende voorbeelden zijn het niet met de auto (mee)rijden en voldoende water drinken.

Zes op de tien respondenten die illegale drugs gebruiken stellen dat zij gebruik zouden maken van de mogelijkheid om de samenstelling van hun drugs te laten testen. “In het kader van risicobeperking biedt dit opportuniteiten om de veiligheid van mensen die drugs gebruiken te verhogen, en om de mogelijke schade en problemen als gevolg van druggebruik te beperken.”

Het VAD ging ook na wat de impact is van repressieve maatregelen op het druggebruik tijdens festivals. De resultaten van het VAD-uitgaansonderzoek geven aan dat een aanpak gebaseerd op repressie en nultolerantie slechts in geringe mate het beoogde effect heeft. 

Een derde van de bevraagde personen geeft aan soms tot altijd illegale drugs mee te nemen naar een club of op een festival. Bij de meesten onder hen blijkt een verhoogde zichtbaarheid van securitypersoneel of een veiligheidsfouille door security aan de ingang niet afschrikwekkend te werken. Twee derde van wie wel eens illegale drugs mee naar binnen neemt, zegt dat ook bij zulke vormen van verscherpte controle te doen. De inzet van drughonden werkt iets meer afschrikkend, maar dat betekent niet dat die avond drugvrij blijft. 

Ruim de helft van de gebruikende uitgaanders die geen drugs zouden meenemen als er meer controle is, geeft aan in dat geval in de uitgaanssetting op zoek te gaan naar drugs. “Kopen on site (meestal van onbekenden) verhoogt de gezondheidsrisico’s aanzienlijk, omdat gebruikers in contact komen met nieuwe, onbekende drugs, waarvan ze geen zicht hebben op de zuiverheid noch op de werkzame bestanddelen. De risico’s op negatieve ervaringen en overdosis worden veel groter.”