Direct naar artikelinhoud
InterviewCannabis

Luxemburg wil cannabis legaliseren: ‘Het kan andere landen over de streep trekken’

Vijf vragen aan geneeskundeprofessor Cathy Matheï (KU Leuven)
Beeld AFP

Luxemburg wil als eerste Europese land cannabis legaliseren. Een grote sprong voorwaarts, vindt geneeskundeprofessor Cathy Matheï (KU Leuven). Maar ook al ijvert ze al langer voor een andere aanpak, legalisering is volgens haar niet zaligmakend. ‘Een zwarte markt zal blijven bestaan.’ 

Luxemburg legaliseert cannabis en zegt dat andere landen moeten volgen. Vindt u dat ook? 

“Ik hoop dat het voorbeeld van Luxemburg gevolg zal krijgen. Het maakt het makkelijker voor andere landen, want daar wordt nu al wat denkwerk verricht voor een goed wettelijk kader. Wat met het gebruik in openbare ruimtes bijvoorbeeld? Als de Luxemburgers een goede regeling uitwerken, kan dat ook andere landen over de streep trekken.”  

In ons land heeft cannabis al een ‘lage vervolgingsprioriteit’. Is legaliseren dan wel nodig? 

“Het is in ons land eigenlijk helemaal niet duidelijk wat mag en wat niet mag. De enige zekerheid die je nu hebt om niet te worden vervolgd, is niet gebruiken. Niet alleen justitie treedt op tegen cannabisgebruik, er zijn ook nog de GAS-boetes. Daarmee maken de gemeenten eigenlijk hun eigen regels. Alleen al daarom ben ik het eigenlijk niet eens met de stelling dat cannabis hier een lage vervolgingsprioriteit heeft.” 

De Luxemburgse gezondheidsminister zegt dat cannabis verbieden het alleen maar interessanter maakt voor jongeren. Klopt dat? 

“Misschien gaan sommigen er daardoor mee experimenteren. Maar het gaat natuurlijk vooral over de effecten op het lichaam, over euforie die gebruikers kunnen voelen, of om even te ontspannen voor het slapen. Daar zijn mensen naar op zoek. In Luxemburg zal het pas vanaf 18 toegestaan zijn om cannabis te kopen. Maar we weten dat problematisch gebruik vaak voor die leeftijd begint. Die groep zit er dus niet in. Voor hen moet je inzetten op preventiecampagnes.”

Leidt legalisering dan niet tot veel meer gebruik? 

“Dat kun je alleszins niet uitsluiten. Maar in Luxemburg zal de overheid cannabis verkopen via een agentschap. Op die manier hebben zij er al meer controle over. Ook kunnen ze bij elke verkoop uitleg geven over hoe je die producten veilig moet gebruiken en wat de effecten kunnen zijn.

“Het is natuurlijk nog niet duidelijk hoe de wetgeving er in Luxemburg concreet zal uitzien. Maar er komt wel een strikte controle op leeftijd. Met legalisering krijg je dus ook nieuwe regels. Dat je de drugs niet mag doorverkopen, bijvoorbeeld.” 

Iedereen kijkt altijd naar Canada, omdat het vorig jaar als tweede land ter wereld cannabis legaal maakte. Hoe loopt het daar nu? 

“Het loopt daar nog niet allemaal van een leien dakje. Dat moeten we wel vaststellen. De bedoeling van legalisering is ook om de zwarte markt te ontmantelen, maar dat lukt niet. Er zijn veel gebruikers die hun cannabis nog steeds illegaal kopen.

“Natuurlijk gaat zoiets altijd gepaard met groeipijnen en moeten we die remediëren. Maar het is nog te vroeg om een definitieve evaluatie van het beleid daar te maken. Ook bij sigaretten en alcohol, de legale drugs, blijft er een zwarte markt bestaan. Die volledig elimineren zal waarschijnlijk nooit lukken.”