De strijd om de Democratische presidentskandidatuur gaat nu tussen Biden, Warren en Sanders

Dit blijkt uit de meest recente peilingen. De fellere strijd in de top gaat gepaard met een uitval onder kandidaten die onderaan in de peilingen bungelen. In de afgelopen dagen hebben vier van de 25 kandidaten de strijd opgegeven. Het is slechts een kwestie van tijd voor er meer volgen. “Ik denk dat het duidelijk is dat dit nu een driemansrace is geworden”, aldus Congreslid Seth Moulton, voorlopig de laatste die de strijd opgeeft.

Biden, die vier maanden terug nog de grote favoriet was toen hij zich kandidaat stelde, moet elke week toezien hoe aan zijn toppositie wordt geknaagd. In een gemiddelde van alle peilingen van nieuwssite Real Clear Politics had hij dinsdag nog een riante voorsprong van zo’n 10 procentpunt. Maar in een peiling die maandag veel aandacht trok, is het een nek-aan-nekrace tussen Biden en zijn ‘linkse’ belagers Warren en Sanders. 

Het drietal scoort in deze Monmouth-peiling elk rond de 20 procent. De voormalige vicepresident moet hopen dat deze peiling slechts een uitschieter is. Maar de voortekenen zijn niet bepaald gunstig voor Biden. In de twee staten die in februari volgend jaar de voorverkiezingen aftrappen, Iowa en New Hampshire, kruipt het progressieve tweetal namelijk ook steeds dichterbij. 

Gestage opmars

Warren, die al maanden bezig is aan een opmars, trekt met name in Iowa veel kiezers op haar bijeenkomsten. De senator heeft een gevoelige snaar geraakt met haar talloze plannen voor de problemen van het land: van een zorgverzekering “voor iedereen” tot hogere belastingen voor Amerika’s rijkste burgers. Voordeel is ook dat Warren het allemaal in simpele taal kan uitleggen.

“Zoals je weet hebben wij een plan hiervoor”, twittert ze er vrolijk op los. “Persoon voor persoon bouwen wij met ons allemaal een volksbeweging op.” En dat terwijl Warren bij het begin van haar campagne nog slecht scoorde omdat ze achtervolgd werd door verhalen dat ze claimde van Indiaans-Amerikaanse afkomst te zijn. “Pocahontas”, noemde Trump haar voortdurend. 

‘Socialist’ Bernie Sanders had last van de steeds grotere populariteit van Warren, maar lijkt het verval nu tot staan te hebben gebracht. Net als in 2016 in de strijd met Hillary Clinton, blijkt dat Sanders een grote aantrekkingskracht heeft op jonge kiezers, die hem niet in de steek laten.

De populariteit van het tweetal laat zien dat er een gevecht is ontstaan onder het Democratische electoraat hoe progressief de partij moet zijn in de strijd volgend jaar tegen president Trump, die zijn herverkiezingscampagne al is begonnen. De vroege voorsprong van Biden duidde erop dat de Democraten zochten naar een gematigde kandidaat om Trump te verslaan. Ook de goede score van andere gematigde kandidaten, zoals senator Kamala Harris en burgemeester Pete Buttigieg, wees in deze richting. Maar dit tweetal boet steeds meer aan populariteit in en scoort minder dan 10 procent.

Progressieve kandidaat

Als Warren en Sanders blijven stijgen in de peilingen, zou dat een signaal kunnen zijn dat de Democratische kiezers het in 2020 erop willen wagen met een progressieve presidentskandidaat. Het tweetal wordt hierin geholpen door peilingen waaruit blijkt dat zowel Warren als Sanders Trump zouden kunnen verslaan in de strijd om het Witte Huis. 

De grote kracht van Biden was vanaf het begin juist dat uit elke peiling bleek dat hij de meeste kans had om Trump van een herverkiezing af te houden. Met name de drie staten die in 2016 de doorslag gaven, Wisconsin, Michigan en Pennsylvania, zou Biden weer terug kunnen winnen in 2020. Het was de reden dat Trump hem het meest vreesde.

Maar Biden lijkt zich nu met zijn eigen optredens in de voet te schieten. In het eerste Democratische debat deed hij het ronduit slecht. Hij was afwezig, had geen antwoord op de aanvallen en stamelde voortdurend. In het tweede debat deed hij het beter, maar zijn gestotter en weinig alerte reactie bleef opvallen. Door zijn optredens werd opnieuw de vraag actueel of zo’n oude politicus – Biden wordt niet lang na de verkiezingen 78 – wel de Democratische kandidaat moet zijn.

Tot overmaat van ramp blundert hij voortdurend. Het is een slechte eigenschap die hem al decennialang in problemen brengt. De afgelopen week noemde Biden de verkeerde staat waar hij een toespraak hield en zei hij dat Robert F. Kennedy en Martin Luther King in de jaren zeventig waren vermoord. “Ik word niet gek”, grapte hij maandag. Maar Trumps medewerkers stonden direct klaar om hem aan te vallen. “Hij is helemaal de weg kwijt”, twitterde Kayleigh McEnany, woordvoerder van Trumps herverkiezingscampagne.