Lezen gaat achteruit bij kinderen: 12 tijdloze jeugdboeken om hun leesplezier aan te wakkeren

De beste manier om jezelf tot een boekenwurm te ontpoppen, is lezen hoe een ander inspirerend meisje zich laat verdwijnen in de wereld van de boeken. Deze tijdloze klassieker van onze jeugdheld Roald Dahl blijft ook anno 2019 overeind. 'Matilda' uitgeleend in de bibliotheek? Ook met 'De Heksen', 'Sjakie en de chocoladefabriek' en 'de GVR' kan een tienplusser zich prima vermaken. Wie weet werkt het argument wel dat je kinderen de film mogen zien als ze het boek hebben gelezen, want al deze klassiekers zijn ook nog eens verfilmd. 

Wie houdt van griezelen met een flinke dosis humor, zit goed met de herhaaldelijk bekroonde Britse auteur Anthony Horowitz. Veel spanning en actie, maar ook filmische slapstick en subtiele humor. Laat jezelf verleiden door 'Het oma-complot', 'Kernenergie voor de duivel' of 'Duivel' en 'Duivelsmaatje'. Opgelet voor keuzestress, want het oeuvre van de horrorauteur is heel uitgebreid.

Wie minder op griezelen of magische krachten zit te wachten, kan 'Blauwe plekken' van Anke de Vries lezen, wat je zou kunnen omschrijven als een psychologische roman op kindermaat. De Nederlandse auteur bracht in 2016 haar tot dusver laatste boek 'Littekens' uit. Met 79 boeken op haar palmares, voor de leeftijdscategorie tussen 10 en 16 jaar, vindt iedereen wel iets naar zijn gading. 

Een kind met een rijke fantasie en een gevoel voor absurdisme? Dat zal veel plezier beleven aan dit hilarische boekje van Toon Tellegen, een buitenbeentje als je de auteur vooral kent van zijn dierenverhalen. Het dunne boekje dat de avonturen van Swchrwrm uit de doeken doet, is een goede investering, want ook als volwassene zal je er nog met de glimlach in lezen. Wat overigens ook geldt voor de vele lichtjes filosofische dierenverhalen van dezelfde auteur.

Jongens en meisjes die geïnteresseerd zijn in geschiedenis, kunnen zich verdiepen in de historische romans van Thea Beckman. Vooral bekend door 'Kruistocht in Spijkerbroek', maar mocht je kind die film al verslonden hebben: deze trilogie biedt drie boeken over de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk, goed voor dagenlang leesplezier. 'Geeft me de ruimte!' is het eerste boek uit de trilogie, opvolgers zijn 'Triomf van de Verschroeide Aarde' en 'Het rad van fortuin', maar de drie kunnen ook afzonderlijk gelezen worden.

De strijd van de 17-jarige Stach om koning te worden leest als een avontuurlijk sprookje, met draken, zeven aartsmoeilijke opdrachten en een groep ministers die hier een stokje voor willen steken. Spannend, avontuurlijk en vol fantasie, voor wie graag in een andere wereld vertoeft tijdens het lezen. Voor een iets ouder publiek (13 t/m 16  jaar) heeft Jan Terlouw nog een heleboel andere boeken die het lezen waard zijn. 

Deze klassieker van de prettig gestoorde Marc de Bel wordt nog steeds herdrukt, en wij begrijpen goed waarom. De avonturen van Alexander die een krokodillenei van zijn oom krijgt, spreken nog steeds tot de verbeelding. Ook onder meer 'de Boeboeks', 'de zusjes Kriegel' of 'Blinker' behoren tot de klassieke opties voor de leeftijdscategorie 10 tot 12 jaar.

Voor de dappere zielen onder ons die durven slapen zonder nachtlampje: Paul van Loon leerde het jongste volkje griezelen, door zijn reeks met zeven boeken onder de noemer 'De Griezelbus'.  Fans van vampieren, weerwolven en onder ongein zullen zich bij deze boeken in de handen wrijven. 

Een kind dat een hekel heeft aan wiskunde? Sla twee opvoedkundige vliegen in één klap, en laat hem of haar door te lezen ook in één moeite mee beter worden in wiskunde. Klassieker 'De Telduivel' van Hans Magnus Enzensberger legt aan de hand van het verhaal van Robert op een toegankelijke manier de wonderlijke wereld van de wiskunde uit. 

Het verhaal van Pippi Langkous spreekt na meer dan een halve eeuw nog steeds tot de verbeelding, maar van dezelfde Zweedse auteur is ook 'Ronja de roversdochter' een klassieker die de tand des tijds moeiteloos doorstaat. Een verhaal over twee roversfamilies in een bos die proberen te verbroederen, waar subtiel nog wat levenslessen in op te rapen vallen. 

Voor een vrolijke portie absurdisme moet je bij Joke van Leeuwen zijn, die jong en oud betovert met haar origineel taalgebruik en grappige personages. In de categorie 10+ (zonder leeftijdslimiet, want ook voor volwassenen zijn de boeken nog steeds leuk) zijn onder meer 'Iep!', 'Slopie' en 'Toen mijn vader een struik werd' leuke leestips. 

Uiteraard konden ook de boeken van Harry Potter niet ontbreken in het lijstje. De avonturen van de jonge tovenaar laten dan ook niemand onberoerd. Zeker het eerste boek, Harry Potter en de Steen der Wijzen, is een aanrader voor je jonge telgen. Ze zullen er immers niet alleen veel leesplezier aan beleven, maar leren ook over klasseverschillen, de kracht van vriendschap, rijk en arm, én uiteraard ook over dreuzels en tovenaars.